Paris

Paris
Thành phố thủ đô , sở và xã
Từ trên xuống và từ trái sang phải: Tháp Eiffel trên sông Seine , Pont des Arts với nền Île Saint-Louis và Notre-Dame de Paris , Palais Garnier , Khải Hoàn Môn và cuối cùng là Louvre .
Cờ Quốc huy
Phương châm:  Fluctuat N amergitur " Bị sóng đánh tung nhưng không bao giờ chìm"
Vị trí của Paris
Paris Show map of France Paris Show map of Île-de-France (region)
Toạ độ: 48 ° 51′24 ″ N 2 ° 21′08 ″ E / 48.856613°N 2.352222°E / 48.856613; 2.352222 Toạ độ : 48 ° 51′24 ″ N 2 ° 21′08 ″ E  / 48.856613°N 2.352222°E / 48.856613; 2.352222
Quốc gia	Nước pháp
Khu vực	Île-de-France
Phòng ban	Paris
Tính liên cộng đồng	Métropole du Grand Paris
Phân khu	20 arrondissements
Chính quyền
• Thị trưởng (2020–2026)	Anne Hidalgo ( Tái bút )
Khu vực 1	105,4 km 2 (40,7 dặm vuông)
• Thành thị  (2020)	2.853,5 km 2 (1.101,7 dặm vuông)
• Tàu điện  (2020)	18.940,7 km 2 (7.313,0 dặm vuông)
Dân số  (Tháng 1 năm 2018) [1]	2.175.601
• Tỉ trọng	21.000 / km 2 (53.000 / dặm vuông)
•  Thành thị  (Tháng 1 năm 2017 [2] )	10.785.092
• Mật độ đô thị	3.800 / km 2 (9.800 / sq mi)
•  Tàu điện ngầm  (Tháng 1 năm 2017 [3] )	13.024.518
• Mật độ tàu điện ngầm	690 / km 2 (1.800 / dặm vuông)
Demonym	Parisian (s) ( en ) Parisien , Parisienne ( fr )
Múi giờ	UTC + 01: 00 ( CET )
• Mùa hè ( DST )	UTC + 02: 00 ( CEST )
INSEE / Mã bưu điện	75056 / 75001-75020, 75116
Độ cao	28–131 m (92–430 ft) (trung bình 78 m hoặc 256 ft)
Trang mạng	www .paris .fr
1 Dữ liệu Đăng ký Đất đai của Pháp, không bao gồm hồ, ao, sông băng> 1 km 2 (0,386 dặm vuông hoặc 247 mẫu Anh) và các cửa sông.

Paris ( Phát âm tiếng Pháp: [paʁi] ( nghe ) ) là vốn và hầu hết các thành phố đông dân của Pháp , với ước tính dân số của 2.175.601 dân như năm 2018 ^[update], trên diện tích hơn 105 km vuông (41 dặm vuông). ^[4] Từ thế kỷ 17, Paris đã là một trong những trung tâm tài chính , ngoại giao , thương mại , thời trang , ẩm thực , khoa học và nghệ thuật lớn của châu Âu . Thành phố Paris là trung tâm và trụ sở của chính phủÎle-de-France , hay Vùng Paris, có dân số ước tính là 12.174.880, hay khoảng 18% dân số của Pháp tính đến năm 2017 ^[update]. ^[5] Khu vực Paris có GDP là 709 tỷ € (808 tỷ USD) vào năm 2017. ^[6] Theo Khảo sát Chi phí Sinh hoạt Toàn cầu của Economist Intelligence Unit vào năm 2018, Paris là thành phố đắt đỏ thứ hai trên thế giới, sau Singapore và trước Zürich , Hồng Kông , Oslo và Geneva . ^[7] Một nguồn khác xếp hạng Paris là đắt đỏ nhất, ngang bằng với Singapore và Hồng Kông, vào năm 2018. ^{[8] [9]}

Paris là một trung tâm vận tải đường sắt, đường cao tốc và đường hàng không chính được phục vụ bởi hai sân bay quốc tế: Paris – Charles de Gaulle (sân bay bận rộn thứ hai ở Châu Âu) và Paris – Orly . ^{[10] [11]} Khai trương vào năm 1900, hệ thống tàu điện ngầm của thành phố, Paris Métro , phục vụ 5,23 triệu hành khách mỗi ngày; ^[12] nó là hệ thống tàu điện ngầm bận rộn thứ hai ở Châu Âu sau Tàu điện ngầm Moscow . Gare du Nord là nhà ga xe lửa bận rộn thứ 24 trên thế giới, nhưng là ga đầu tiên nằm bên ngoài Nhật Bản, với 262 triệu hành khách vào năm 2015. ^[13] Paris đặc biệt nổi tiếng với các bảo tàng và địa danh kiến ​​trúc: Louvrelà bảo tàng nghệ thuật được ghé thăm nhiều nhất trên thế giới vào năm 2019, với 9,6 triệu lượt khách. ^{[14] [15]} Số lượng du khách giảm 72% xuống còn 2,7 triệu du khách vào năm 2020, do đại dịch COVID-19 và số lượng du khách nước ngoài giảm, nhưng nó vẫn là bảo tàng nghệ thuật được ghé thăm nhiều nhất vào năm 2020. ^[16] các Musée d'Orsay , Bảo tàng Marmottan Monet và Bảo tàng Orangerie được ghi nhận cho các bộ sưu tập của họ về Pháp trường phái ấn tượng nghệ thuật. Các Pompidou Centre Musée National d'Art Moderne có bộ sưu tập lớn nhất của hiện đại và nghệ thuật đương đạiở châu Âu. Các Bảo tàng Rodin và Musée Picasso triển lãm các tác phẩm của hai dân Paris ghi nhận. Quận lịch sử dọc theo sông Seine ở trung tâm thành phố được xếp hạng là Di sản Thế giới của UNESCO ; Các địa danh nổi tiếng ở đó bao gồm Nhà thờ Đức Bà Paris trên Île de la Cité , hiện đã đóng cửa để tu sửa sau trận hỏa hoạn ngày 15 tháng 4 năm 2019 . Các địa điểm du lịch nổi tiếng khác bao gồm nhà nguyện hoàng gia Gothic của Sainte-Chapelle , cũng trên Île de la Cité; các tháp Eiffel , xây dựng cho Paris Phổ triển lãm năm 1889 ; các Grand Palais và Petit Palais, được xây dựng cho Triển lãm Quốc tế Paris năm 1900 ; các Arc de Triomphe trên đại lộ Champs-Élysées , cũng như Vương Cung Thánh Đường Sacré-Coeur trên đồi của Montmartre .

Paris đã đón 38 triệu lượt khách vào năm 2019, tính theo thời gian lưu trú tại khách sạn, với lượng khách nước ngoài lớn nhất đến từ Hoa Kỳ, Vương quốc Anh, Đức và Trung Quốc. ^[17] Nó được xếp hạng là điểm đến du lịch được ghé thăm nhiều thứ hai trên thế giới vào năm 2019, sau Bangkok và chỉ sau London. ^[18] Tuy nhiên, vào năm 2020, do đại dịch COVID-19 , du lịch đến Paris và khu vực của nó đã giảm đáng kể xuống còn 17,5 triệu du khách, với lượng khách du lịch nước ngoài giảm 78% tính theo thời gian lưu trú tại khách sạn và giảm 56% ở tiếng Pháp. khách, giảm tổng thể 68 phần trăm. ^[19] Các bóng đá câu lạc bộ Paris Saint-Germain và đoàn bóng bầu dụccâu lạc bộ Stade Français có trụ sở tại Paris. Sân vận động Stade de France có sức chứa 80.000 chỗ ngồi , được xây dựng cho FIFA World Cup 1998 , nằm ngay phía bắc Paris ở xã Saint-Denis lân cận . Paris tổ chức giải quần vợt Grand Slam Pháp Mở rộng hàng năm trên sân đất nện đỏ Roland Garros . Thành phố đã đăng cai Thế vận hội Olympic vào năm 1900 , 1924 và sẽ tổ chức Thế vận hội Mùa hè năm 2024 . Các năm 1938 và 1998 FIFA World Cup , các 2007 Rugby World Cup , cũng như 1960 , 1984 và UEFA European Championships 2016 cũng được tổ chức tại TP. Vào tháng 7 hàng năm, cuộc đua xe đạp Tour de France kết thúc trên đại lộ Avenue des Champs-Élysées ở Paris.

Từ nguyên [ sửa ]

Các cổ oppidum rằng tương ứng với các thành phố hiện đại của Paris lần đầu tiên được đề cập trong giữa Thế kỷ 1 TCN bởi Julius Caesar như Luteciam Parisiorum ( ' Lutetia của parisii ') , và sau đó được chứng thực như Parision trong thế kỷ thứ 5, sau đó là Paris vào năm 1265. ^{[20] [21]} Trong thời kỳ La Mã, nó thường được gọi là Lutetia hoặc Lutecia trong tiếng Latinh, và là Leukotekía trong tiếng Hy Lạp, được hiểu là bắt nguồn từ gốc Celtic * lukot- ('chuột') , hoặc từ *luto- ('đầm lầy, đầm lầy'), tùy thuộc vào dạng tiếng Latinh hay tiếng Hy Lạp là gần nhất với tên gốc của người Celt. ^{[22] [23] [21]}

Tên Paris có nguồn gốc từ những cư dân ban đầu của nó, Parisii , một bộ tộc Gallic từ thời kỳ đồ sắt và thời kỳ La Mã . ^[24] Ý nghĩa của từ dân tộc Gaulish vẫn còn được tranh luận. Theo Xavier Delamarre , nó có thể bắt nguồn từ gốc tiếng Celtic pario- ('cái vạc'). ^[24] Alfred Holder giải thích cái tên này là 'những người tạo ra' hoặc 'những người chỉ huy', bằng cách so sánh nó với peryff xứ Wales ('lãnh chúa, chỉ huy'), cả hai đều có thể là hậu duệ của một dạng Proto-Celtic được tái tạo thành * kwar-is- io -. ^[25] Ngoài ra, Pierre-Yves Lambert đề nghị dịch parisii là 'người giáo', bằng cách kết nối các yếu tố đầu tiên đến Old Ailen carr ( 'giáo'), có nguồn gốc từ một * trước kwar-SA . ^[21] Trong mọi trường hợp, tên của thành phố không liên quan đến Paris của thần thoại Hy Lạp .

Paris thường được gọi là 'Kinh đô ánh sáng' ( La Ville Lumière ), ^[26] cả vì vai trò hàng đầu của nó trong Thời đại Khai sáng và theo nghĩa đen hơn vì Paris là một trong những thành phố lớn ở châu Âu đầu tiên sử dụng đèn đường bằng khí đốt. trên một quy mô lớn trên các đại lộ và đài tưởng niệm của nó. Đèn gas được lắp đặt trên Place du Carrousel , Rue de Rivoli và Place Vendome vào năm 1829. Đến năm 1857, các đại lộ Grand được thắp sáng. ^[27] Đến những năm 1860, các đại lộ và đường phố của Paris được chiếu sáng bởi 56.000 ngọn đèn khí. ^[28] Từ cuối thế kỷ 19, Paris còn được gọi làPanam (e) ( phát âm là  [panam] ) trong tiếng lóng của Pháp . ^[29]

Cư dân được gọi bằng tiếng Anh là "Người Paris" và tiếng Pháp là Parisiens ([paʁizjɛ̃] ( nghe ) ). Chúng còn được gọi là Parigots ([paʁiɡo] ( nghe ) ). ^{[ghi chú 1] [30]}

Lịch sử [ sửa ]

Nguồn gốc [ sửa ]

Người Parisii , một bộ tộc phụ của Celtic Senones , sinh sống ở khu vực Paris từ khoảng giữa thế kỷ thứ 3 trước Công nguyên. ^{[31] [32]} Một trong những tuyến đường thương mại Bắc - Nam chính của khu vực đã băng qua sông Seine trên sông île de la Cité ; nơi gặp gỡ của các tuyến giao thương đường bộ và đường thủy dần trở thành trung tâm giao thương quan trọng. ^[33] Người Parisii giao dịch với nhiều thị trấn ven sông (một số xa như Bán đảo Iberia) và đúc tiền của riêng họ cho mục đích đó. ^[34]

Người La Mã chinh phục lưu vực Paris vào năm 52 trước Công nguyên và bắt đầu định cư tại Bờ trái của Paris . ^[35] Thị trấn La Mã ban đầu được gọi là Lutetia (đầy đủ hơn là Lutetia Parisiorum , "Lutetia of the Parisii", tiếng Pháp hiện đại Lutèce ). Nó trở thành một thành phố thịnh vượng với một diễn đàn, nhà tắm, đền thờ, nhà hát và một giảng đường . ^[36]

Vào cuối thời kỳ đế chế Tây La Mã , thị trấn được gọi là Parisius , một tên Latinh mà sau này trở thành Paris trong tiếng Pháp. ^[37] Cơ đốc giáo được Saint Denis , Giám mục đầu tiên của Paris, du nhập vào giữa thế kỷ thứ 3 sau Công nguyên : theo truyền thuyết, khi ông từ chối từ bỏ đức tin của mình trước những người chiếm đóng La Mã, ông đã bị chặt đầu trên ngọn đồi được gọi là Mons Martyrum (tiếng Latinh là "Ngọn đồi của những người tử đạo"), sau này là " Montmartre ", từ nơi ông ta đi bộ không đầu về phía bắc của thành phố; Nơi anh ngã xuống và được chôn cất đã trở thành một đền thờ tôn giáo quan trọng, Vương cung thánh đường Saint-Denis, và nhiều vị vua Pháp được chôn cất ở đó. ^[38]

Clovis the Frank , vị vua đầu tiên của triều đại Merovingian , đã biến thành phố trở thành thủ đô của mình từ năm 508. ^[39] Khi sự thống trị của người Frank ở Gaul bắt đầu, có một cuộc di cư dần dần của người Frank đến Paris và tiếng địa phương Francien của người Paris ra đời. Việc củng cố Île de la Cité đã thất bại trong việc ngăn chặn sự cướp phá của người Viking vào năm 845 , nhưng tầm quan trọng chiến lược của Paris — với những cây cầu ngăn tàu bè đi qua — đã được thiết lập bằng cách phòng thủ thành công trong Cuộc vây hãm Paris (885–86) , sau đó Bá tước Paris ( comte de Paris ), Odo của Pháp , được bầu làm vua củaTây Francia . ^[40] Từ triều đại Capetian bắt đầu với cuộc bầu cử năm 987 của Hugh Capet , Bá tước Paris và Công tước xứ Franks ( duc des Francs ), làm vua của một Francia thống nhất, Paris dần trở thành thành phố lớn nhất và thịnh vượng nhất ở Pháp. ^[38]

Cao và cuối thời Trung cổ đến Louis XIV [ sửa ]

Vào cuối thế kỷ 12, Paris đã trở thành thủ đô chính trị, kinh tế, tôn giáo và văn hóa của Pháp. ^[41] Các Palais de la Cité , nơi ở của hoàng gia, được nằm ở cuối phía tây của Île de la Cité. Năm 1163, dưới triều đại của Louis VII , Maurice de Sully , giám mục của Paris, đã tiến hành xây dựng Nhà thờ Đức Bà ở cực đông của nó.

Sau khi vùng đầm lầy giữa sông Seine và 'cánh tay cụt' chậm hơn ở phía bắc của nó bị lấp vào khoảng thế kỷ thứ 10, ^[42] trung tâm văn hóa của Paris bắt đầu chuyển sang Bờ phải. Năm 1137, một chợ thành phố mới (ngày nay là Les Halles ) thay thế cho hai chợ nhỏ hơn ở onle de la Cité và Place de la Grève (Place de l'Hôtel de Ville) . ^[43] Địa điểm sau này là nơi đặt trụ sở của tập đoàn thương mại đường sông của Paris, một tổ chức mà sau này trở thành, không chính thức (mặc dù chính thức vào những năm sau đó), chính quyền thành phố đầu tiên của Paris.

Vào cuối thế kỷ 12, Philip Augustus đã mở rộng pháo đài Louvre để bảo vệ thành phố chống lại các cuộc xâm lược của sông từ phía tây, cho thành phố những bức tường thành đầu tiên từ năm 1190 đến 1215, xây dựng lại những cây cầu ở hai bên hòn đảo trung tâm và lát các con đường chính của nó. . ^[44] Năm 1190, ông chuyển trường học nhà thờ cũ của Paris thành một tập đoàn giáo viên - sinh viên, sau này sẽ trở thành Đại học Paris và thu hút sinh viên từ khắp châu Âu. ^{[45] [41]}

Với 200.000 dân vào năm 1328, Paris, khi đó đã là thủ đô của Pháp, là thành phố đông dân nhất của châu Âu. Để so sánh, London vào năm 1300 có 80.000 cư dân. ^[46]

Trong Chiến tranh Trăm năm , Paris bị quân Burgundian thân thiện với Anh chiếm đóng từ năm 1418, trước khi bị người Anh chiếm đóng hoàn toàn khi Henry V của Anh tiến vào thủ đô của Pháp vào năm 1420; ^[47] bất chấp nỗ lực của Joan of Arc vào năm 1429 nhằm giải phóng thành phố, ^[48] nó vẫn nằm dưới sự chiếm đóng của người Anh cho đến năm 1436.

Trong các cuộc Chiến tranh tôn giáo ở Pháp vào cuối thế kỷ 16 , Paris là thành trì của Liên đoàn Công giáo , những người tổ chức cuộc thảm sát Ngày Thánh Bartholomew vào ngày 24 tháng 8 năm 1572 , trong đó hàng nghìn tín đồ Tin lành Pháp bị giết. ^{[49] [50]} Xung đột kết thúc khi người lên ngôi là Henry IV , sau khi cải đạo sang Công giáo để được vào thủ đô, vào thành phố năm 1594 để xưng vương nước Pháp. Vị vua này đã thực hiện một số cải tiến cho thủ đô trong thời gian trị vì của mình: ông đã hoàn thành việc xây dựng cây cầu không có mái che, có vỉa hè đầu tiên ở Paris, Pont Neuf , xây dựng một phần mở rộng của Louvre nối nó với Cung điện Tuileriesvà tạo ra quảng trường dân cư đầu tiên ở Paris, Place Royale, bây giờ là Place des Vosges . Bất chấp những nỗ lực của Henry IV nhằm cải thiện lưu thông trong thành phố, sự chật hẹp của đường phố Paris là một nguyên nhân góp phần khiến ông bị ám sát gần khu chợ Les Halles vào năm 1610. ^[51]

Trong suốt thế kỷ 17, Hồng y Richelieu , tổng trưởng của Louis XIII , đã quyết tâm biến Paris trở thành thành phố đẹp nhất ở châu Âu. Ông đã xây dựng năm cây cầu mới, một nhà nguyện mới cho Đại học Sorbonne , và một cung điện cho chính mình, Palais-Cardinal , mà ông để thừa kế cho Louis XIII. Sau cái chết của Richelieu vào năm 1642, nó được đổi tên thành Palais-Royal . ^[52]

Do các cuộc nổi dậy của người Paris trong cuộc nội chiến Fronde , Louis XIV đã chuyển triều đình của mình đến cung điện mới, Versailles , vào năm 1682. Mặc dù không còn là thủ đô của Pháp, nghệ thuật và khoa học trong thành phố phát triển mạnh mẽ với Comédie-Française , Học viện của Hội họa, và Viện Hàn lâm Khoa học Pháp . Để chứng minh rằng thành phố an toàn trước sự tấn công, nhà vua đã cho phá bỏ các bức tường thành và thay thế bằng những đại lộ rợp bóng cây mà sẽ trở thành Đại lộ Grands ngày nay. ^[53] Các dấu ấn khác về triều đại của ông là Collège des Quatre-Nations , Place Vendôme ,Place des Victoires , và Les Invalides . ^[54]

Thế kỷ 18 và 19 [ sửa ]

Paris tăng dân số từ khoảng 400.000 năm 1640 lên 650.000 năm 1780. ^[55] Một đại lộ mới, Champs-Élysées , mở rộng thành phố về phía tây đến Étoile , ^[56] trong khi khu dân cư của tầng lớp lao động Faubourg Saint-Antoine trên Khu vực phía đông của thành phố ngày càng đông đúc với những người lao động nghèo nhập cư từ các vùng khác của Pháp. ^[57]

Paris là trung tâm của sự bùng nổ hoạt động triết học và khoa học được gọi là Thời đại Khai sáng . Diderot và d'Alembert xuất bản Encyclopédie của họ vào năm 1751, và Anh em nhà Montgolfier đã thực hiện chuyến bay có người lái đầu tiên trên khinh khí cầu vào ngày 21 tháng 11 năm 1783, từ khu vườn của Château de la Muette . Paris là thủ đô tài chính của lục địa Châu Âu, trung tâm chính của Châu Âu về xuất bản sách và thời trang cũng như sản xuất đồ nội thất cao cấp và hàng xa xỉ. ^[58]

Vào mùa hè năm 1789, Paris trở thành trung tâm của cuộc Cách mạng Pháp . Vào ngày 14 tháng 7, một đám đông đã chiếm giữ kho vũ khí tại Điện Invalides , thu được hàng nghìn khẩu súng và xông vào Bastille , một biểu tượng của quyền lực hoàng gia. Hội đồng thành phố hay Công xã Paris độc lập đầu tiên đã nhóm họp tại Hôtel de Ville và vào ngày 15 tháng 7, đã bầu ra Thị trưởng , nhà thiên văn học Jean Sylvain Bailly . ^[59]

Louis XVI và gia đình hoàng gia được đưa đến Paris và làm tù nhân trong Cung điện Tuileries. Năm 1793, khi cuộc cách mạng ngày càng trở nên triệt để hơn, nhà vua, hoàng hậu và thị trưởng đã bị chém (hành quyết) trong Triều đại khủng bố , cùng với hơn 16.000 người khác trên khắp nước Pháp. ^[60] Tài sản của tầng lớp quý tộc và nhà thờ đã bị quốc hữu hóa , và các nhà thờ của thành phố bị đóng cửa, bán hoặc phá bỏ. ^[61] Một loạt các phe phái cách mạng đã cai trị Paris cho đến ngày 9 tháng 11 năm 1799 ( cuộc đảo chính du 18 brumaire ), khi Napoléon Bonaparte lên nắm quyền làm Lãnh sự thứ nhất. ^[62]

Dân số của Paris đã giảm 100.000 người trong cuộc Cách mạng, nhưng từ năm 1799 đến năm 1815, nó đã tăng lên với 160.000 cư dân mới, đạt 660.000 người. ^[63] Napoléon Bonaparte thay thế chính phủ được bầu chọn của Paris bằng một tổng trưởng chỉ báo cáo cho ông ta. Ông bắt đầu xây dựng các tượng đài vinh quang quân sự, bao gồm Khải Hoàn Môn , và cải thiện cơ sở hạ tầng bị bỏ quên của thành phố với các đài phun nước mới, Canal de l'Ourcq , Nghĩa trang Père Lachaise và cây cầu kim loại đầu tiên của thành phố, Pont des Arts . ^[63]

Trong thời kỳ Khôi phục , các cây cầu và quảng trường của Paris được trả lại tên trước Cách mạng; các cuộc Cách mạng Tháng Bảy năm 1830 (kỷ bởi các cột tháng bảy trên quảng trường Place de la Bastille ) mang một quân chủ lập hiến, Louis Philippe I , lên nắm quyền. Tuyến đường sắt đầu tiên đến Paris khai trương vào năm 1837, bắt đầu một thời kỳ mới của cuộc di cư ồ ạt từ các tỉnh đến thành phố. ^[63] Louis-Philippe bị lật đổ bởi một cuộc nổi dậy phổ biến trên đường phố Paris vào năm 1848. Người kế vị của ông, Napoléon III , cùng với vị tỉnh trưởng mới được bổ nhiệm của sông Seine, Georges-Eugène Haussmann, đã khởi động một dự án công trình công cộng khổng lồ để xây dựng những đại lộ mới rộng lớn, một nhà hát opera mới, một khu chợ trung tâm, hệ thống dẫn nước mới, cống rãnh và công viên, bao gồm Bois de Boulogne và Bois de Vincennes . ^[64] Năm 1860, Napoléon III cũng sáp nhập các thị trấn xung quanh và tạo ra tám quận mới, mở rộng Paris đến giới hạn hiện tại. ^[64]

Trong Chiến tranh Pháp-Phổ (1870–1871), Paris bị Quân đội Phổ bao vây . Sau nhiều tháng bị quân Phổ phong tỏa, đói kém và bị quân Phổ bắn phá, thành phố buộc phải đầu hàng vào ngày 28 tháng 1 năm 1871. Ngày 28 tháng 3, một chính quyền cách mạng có tên Công xã Paris lên nắm chính quyền ở Paris. Công xã nắm chính quyền trong hai tháng, cho đến khi bị quân đội Pháp đàn áp gắt gao trong "Tuần lễ đẫm máu" vào cuối tháng 5 năm 1871. ^[66]

Cuối thế kỷ 19, Paris đã tổ chức hai triển lãm quốc tế lớn: Triển lãm Quốc tế 1889 , được tổ chức để đánh dấu một trăm năm Cách mạng Pháp và có tháp Eiffel mới; và Triển lãm Quốc tế năm 1900 , mang đến cho Paris Pont Alexandre III , Grand Palais , Petit Palais và tuyến Paris Métro đầu tiên . ^[67] Paris trở thành phòng thí nghiệm của Chủ nghĩa tự nhiên ( Émile Zola ) và Chủ nghĩa tượng trưng ( Charles Baudelaire và Paul Verlaine ), và Chủ nghĩa ấn tượng trong nghệ thuật ( Courbet, Manet , Monet , Renoir ). ^[68]

Thế kỷ 20 và 21 [ sửa ]

Đến năm 1901, dân số của Paris đã tăng lên khoảng 2.715.000 người. ^[69] Vào đầu thế kỷ này, các nghệ sĩ từ khắp nơi trên thế giới bao gồm Pablo Picasso , Modigliani và Henri Matisse đã biến Paris thành ngôi nhà của họ. Đây là nơi sản sinh ra Chủ nghĩa Fauvism , Chủ nghĩa Lập thể và nghệ thuật trừu tượng , ^{[70] [71]} và các tác giả như Marcel Proust đang khám phá những cách tiếp cận mới đối với văn học. ^[72]

Trong Chiến tranh thế giới thứ nhất , đôi khi Paris thấy mình ở tuyến đầu; 600 đến 1.000 xe taxi ở Paris đóng một vai trò biểu tượng nhỏ nhưng rất quan trọng trong việc vận chuyển 6.000 binh sĩ ra tiền tuyến trong Trận chiến Marne lần thứ nhất . Thành phố cũng bị ném bom bởi Zeppelins và pháo tầm xa của Đức . ^[73] Trong những năm sau chiến tranh, được gọi là Les Années Folles , Paris tiếp tục là thánh địa của các nhà văn, nhạc sĩ và nghệ sĩ từ khắp nơi trên thế giới, bao gồm Ernest Hemingway , Igor Stravinsky , James Joyce , Josephine Baker , Eva Kotchever ,Henry Miller , Anaïs Nin , Sidney Bechet ^[74] Allen Ginsberg ^[75] và nhà siêu thực Salvador Dalí . ^[76]

Trong những năm sau hội nghị hòa bình , thành phố cũng là nơi sinh sống của ngày càng nhiều sinh viên và nhà hoạt động từ các thuộc địa của Pháp và các nước châu Á và châu Phi khác, những người sau này trở thành lãnh đạo của đất nước họ, chẳng hạn như Hồ Chí Minh , Chu Ân Lai và Léopold Sédar Senghor. . ^[77]

Ngày 14 tháng 6 năm 1940, quân đội Đức tiến vào Paris, nơi đã được tuyên bố là một " thành phố mở ". ^[78] Vào ngày 16–17 tháng 7 năm 1942, theo lệnh của Đức, cảnh sát và hiến binh Pháp đã bắt giữ 12.884 người Do Thái, trong đó có 4.115 trẻ em, và giam giữ họ trong năm ngày tại Vel d'Hiv ( Vélodrome d'Hiver ), nơi họ bị được vận chuyển bằng xe lửa đến trại tiêu diệt ở Auschwitz . Không một đứa trẻ nào quay lại. ^{[79] [80]} Ngày 25 tháng 8 năm 1944, thành phố được giải phóng bởi Sư đoàn thiết giáp số 2 của Pháp và Sư đoàn bộ binh số 4 của Quân đội Hoa Kỳ . Tướng Charles de Gaulleđã dẫn đầu một đám đông lớn và đầy cảm xúc xuống Champs Élysées về phía Nhà thờ Đức Bà Paris, và thực hiện một bài phát biểu sôi nổi từ Hôtel de Ville . ^[81]

Trong những năm 1950 và những năm 1960, Paris đã trở thành một mặt trận của cuộc Chiến tranh giành độc lập của Algeria ; vào tháng 8 năm 1961, FLN ủng hộ độc lập đã nhắm mục tiêu và giết chết 11 cảnh sát Paris, dẫn đến việc áp đặt lệnh giới nghiêm đối với người Hồi giáo ở Algeria (lúc đó là công dân Pháp). Vào ngày 17 tháng 10 năm 1961, một cuộc biểu tình trái phép nhưng ôn hòa của người Algeria chống lại lệnh giới nghiêm đã dẫn đến các cuộc đối đầu bạo lực giữa cảnh sát và người biểu tình, trong đó ít nhất 40 người thiệt mạng, trong đó có một số người bị ném xuống sông Seine. Về phần mình, Tổ chức chống độc lập armée secrète (OAS) đã thực hiện một loạt vụ đánh bom ở Paris trong suốt năm 1961 và 1962. ^{[82] [83]}

Vào tháng 5 năm 1968, các sinh viên biểu tình đã chiếm đóng Sorbonne và dựng các rào chắn ở Khu phố Latinh . Hàng nghìn công nhân cổ xanh ở Paris đã tham gia cùng sinh viên, và phong trào đã phát triển thành một cuộc tổng bãi công kéo dài hai tuần. Những người ủng hộ chính phủ đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tháng 6 với đa số lớn. Các sự kiện tháng 5 năm 1968 tại Pháp dẫn đến việc Đại học Paris bị chia tách thành 13 cơ sở độc lập. ^[84] Năm 1975, Quốc hội đổi địa vị của Paris thành địa vị của các thành phố khác của Pháp và vào ngày 25 tháng 3 năm 1977, Jacques Chirac trở thành thị trưởng được bầu đầu tiên của Paris kể từ năm 1793. ^[85] The Tour Maine-Montparnasse, tòa nhà cao nhất trong thành phố với 57 tầng và cao 210 mét (689 feet), được xây dựng từ năm 1969 đến năm 1973. Nó đã gây nhiều tranh cãi, và nó vẫn là tòa nhà duy nhất ở trung tâm thành phố cao hơn 32 tầng. ^[86] Dân số Paris giảm từ 2.850.000 người vào năm 1954 xuống còn 2.152.000 người vào năm 1990, do các gia đình trung lưu chuyển đến vùng ngoại ô. ^[87] Một mạng lưới đường sắt ngoại ô, RER (Réseau Express Régional), được xây dựng để bổ sung cho Métro; các Péripherique tốc bao quanh thành phố, được hoàn thành vào năm 1973. ^[88]

Hầu hết các Tổng thống của nền Cộng hòa thứ năm thời hậu chiến muốn để lại các đài kỷ niệm của riêng họ ở Paris; Tổng thống Georges Pompidou bắt đầu Trung tâm Georges Pompidou (1977), Valéry Giscard d'Estaing bắt đầu Musée d'Orsay (1986); Tổng thống François Mitterrand , nắm quyền trong 14 năm, đã xây dựng Opéra Bastille (1985–1989), địa điểm mới của Bibliothèque nationale de France (1996), Arche de la Défense (1985–1989), và Kim tự tháp Louvre cùng với sân trong lòng đất (1983–1989); Jacques Chirac (2006), Musée du quai Branly .^[89]

Vào đầu thế kỷ 21, dân số Paris bắt đầu tăng chậm trở lại, do ngày càng có nhiều người trẻ chuyển đến sống tại thành phố. Nó đạt 2,25 triệu vào năm 2011. Vào tháng 3 năm 2001, Bertrand Delanoë trở thành Thị trưởng Xã hội chủ nghĩa đầu tiên của Paris. Năm 2007, với nỗ lực giảm lưu lượng ô tô trong thành phố, ông đã giới thiệu Vélib ' , một hệ thống cho thuê xe đạp để người dân địa phương và du khách sử dụng. Bertrand Delanoë cũng biến một đoạn đường cao tốc dọc theo Bờ Trái sông Seine thành một công viên và công viên đi dạo đô thị, Promenade des Berges de la Seine , mà ông đã khánh thành vào tháng 6 năm 2013. ^[90]

Năm 2007, Tổng thống Nicolas Sarkozy đã khởi động dự án Grand Paris , nhằm gắn kết Paris chặt chẽ hơn với các thị trấn trong khu vực xung quanh nó. Sau nhiều lần sửa đổi, khu vực mới, được đặt tên là Metropolis of Grand Paris , với dân số 6,7 triệu người, được thành lập vào ngày 1 tháng 1 năm 2016. ^[91] Năm 2011, Thành phố Paris và chính quyền quốc gia đã phê duyệt kế hoạch cho Grand Paris. Express , totalling 205 kilometres (127 miles) of automated metro lines to connect Paris, the innermost three departments around Paris, airports and high-speed rail (TGV) stations, at an estimated cost of €35 billion. ^[92] Hệ thống được lên kế hoạch hoàn thành vào năm 2030.^[93]

Các cuộc tấn công khủng bố [ sửa ]

Từ tháng 7 đến tháng 10 năm 1995, một loạt vụ đánh bom do Nhóm Hồi giáo Vũ trang Algeria thực hiện đã khiến 8 người chết và hơn 200 người bị thương. ^[94]

Vào ngày 7 tháng 1 năm 2015, hai phần tử Hồi giáo cực đoan người Pháp đã tấn công trụ sở chính ở Paris của Charlie Hebdo và giết chết 13 người, trong một cuộc tấn công do Al-Qaeda tuyên bố ở Bán đảo Ả Rập , ^[95] và vào ngày 9 tháng 1, một tên khủng bố thứ ba, kẻ đã tuyên bố hắn là một phần của ISIL , đã giết 4 con tin trong một cuộc tấn công tại một cửa hàng tạp hóa của người Do Thái ở Porte de Vincennes . ^[96] Vào ngày 11 tháng 1, ước tính có khoảng 1,5 triệu người đã tuần hành ở Paris để thể hiện tình đoàn kết chống khủng bố và ủng hộ tự do ngôn luận. ^[97] Vào ngày 13 tháng 11 cùng năm,một loạt các cuộc tấn công khủng bố bằng bom và súng có phối hợp ở Paris và Saint-Denis , do ISIL tuyên bố, ^[98] đã giết chết 130 người và hơn 350 người bị thương. ^[99]

Vào ngày 3 tháng 2 năm 2017, một kẻ tấn công mang hai ba lô, cầm mã tấu hét lên "Allahu Akbar" đã tấn công những người lính bảo vệ bảo tàng Louvre sau khi họ ngăn chặn anh ta vì túi xách của anh ta; kẻ tấn công đã bị bắn, và không có chất nổ nào được tìm thấy. ^[100] Vào ngày 18 tháng 3 cùng năm, tại một quán bar ở Vitry-sur-Seine , một người đàn ông bắt khách quen làm con tin, sau đó bỏ trốn và sau đó cầm súng vào đầu một người lính Pháp ở Sân bay Orly , hét lên "Tôi ở đây để chết. nhân danh Allah ”, và bị đồng đội của người lính bắn chết. ^[101] Vào ngày 20 tháng 4, một người đàn ông đã bắn chết một sĩ quan cảnh sát Pháp trên đại lộ Champs-Élysées , và sau đó bị bắn chết. ^[102]Vào ngày 19 tháng 6, một người đàn ông đã đâm chiếc xe chở đầy vũ khí và chất nổ của mình vào một chiếc xe tải của cảnh sát trên đại lộ Champs-Élysées, nhưng chiếc xe chỉ bốc cháy. ^[103]

Địa lý [ sửa ]

Vị trí [ sửa ]

Paris nằm ở phía bắc miền Trung nước Pháp, trong một vòng cung uốn cong về phía bắc của sông Seine có đỉnh bao gồm hai hòn đảo, Île Saint-Louis và Île de la Cité lớn hơn , tạo thành phần lâu đời nhất của thành phố. Cửa sông trên Eo biển Anh ( La Manche ) là khoảng 233 mi (375 km) về phía hạ lưu thành phố. Thành phố nằm rải rác hai bên bờ sông. ^[104] Nhìn chung, thành phố tương đối bằng phẳng và điểm thấp nhất là 35 m (115 ft) trên mực nước biển . Paris có một số ngọn đồi nổi bật, cao nhất là Montmartre ở độ cao 130 m (427 ft). ^[105]

Ngoại trừ các công viên ngoại vi Bois de Boulogne và Bois de Vincennes , Paris có một hình bầu dục có diện tích khoảng 87 km ² (34 sq mi), được bao bọc bởi đường vành đai 35 km (22 mi), Đại lộ Périphérique . ^[106] Cuộc sáp nhập lớn cuối cùng của thành phố ra khỏi các vùng lãnh thổ xa xôi vào năm 1860 không chỉ mang lại cho nó hình thức hiện đại mà còn tạo ra 20 arrondissements (quận thành phố) theo chiều kim đồng hồ. Từ diện tích 78 km ² (30 sq mi) năm 1860 , giới hạn thành phố đã được mở rộng một chút lên 86,9 km ² (33,6 mi vuông) vào những năm 1920. Năm 1929, công viên rừng Bois de Boulogne và Bois de Vincennes chính thức được sáp nhập vào thành phố, nâng diện tích của nó lên khoảng 105 km ²(41 dặm vuông). ^[107] Diện tích đô thị của thành phố là 2.300 km ² (890 sq mi). ^[104]

Được đo từ 'điểm 0' trước nhà thờ Đức Bà , Paris bằng đường bộ cách London 450 km (280 mi) về phía đông nam, cách Calais 287 km (178 mi) về phía nam , cách Brussels 305 km (190 mi) về phía tây nam , 774 km (481 mi) về phía bắc của Marseille , 385 km (239 mi) về phía đông bắc của Nantes và 135 km (84 mi) về phía đông nam của Rouen . ^[108]

Khí hậu [ sửa ]

Paris có khí hậu đại dương Tây Âu điển hình ( Köppen : Cfb ), chịu ảnh hưởng của Dòng chảy Bắc Đại Tây Dương . Khí hậu chung quanh năm là ôn hòa và ẩm ướt vừa phải. ^{[109] Những} ngày hè thường ấm áp và dễ chịu với nhiệt độ trung bình từ 15 đến 25 ° C (59 và 77 ° F), và một lượng nắng khá lớn. ^[110] Tuy nhiên, mỗi năm, có một vài ngày nhiệt độ tăng trên 32 ° C (90 ° F). Đôi khi, những đợt nắng nóng gay gắt hơn kéo dài hơn, chẳng hạn như đợt nắng nóng năm 2003 khi nhiệt độ vượt quá 30 ° C (86 ° F) trong nhiều tuần, lên tới 40 ° C (104 ° F) vào một số ngày và hiếm khi hạ nhiệt vào ban đêm. ^[111]Mùa xuân và mùa thu trung bình có ngày ôn hòa và đêm trong lành nhưng thay đổi và không ổn định. Thời tiết ấm áp hoặc mát mẻ đáng ngạc nhiên xảy ra thường xuyên trong cả hai mùa. ^[112] Vào mùa đông, nắng khan hiếm; ngày mát mẻ và ban đêm lạnh nhưng nhìn chung trên mức đóng băng với nhiệt độ thấp khoảng 3 ° C (37 ° F). ^[113] Tuy nhiên, sương mù nhẹ vào ban đêm khá phổ biến, nhưng nhiệt độ hiếm khi giảm xuống dưới -5 ° C (23 ° F). Tuyết rơi hàng năm, nhưng hiếm khi ở trên mặt đất. Thành phố đôi khi nhìn thấy tuyết nhẹ hoặc tuyết rơi có hoặc không có tích tụ. ^[114]

Paris có lượng mưa trung bình hàng năm là 641 mm (25,2 in) và có lượng mưa nhẹ phân bố đều trong năm. Tuy nhiên, thành phố này được biết đến với những cơn mưa rào kéo dài, đột ngột, không liên tục. Nhiệt độ cao nhất được ghi nhận là 42,6 ° C (108,7 ° F) vào ngày 25 tháng 7 năm 2019, ^[115] và thấp nhất là −23,9 ° C (−11,0 ° F) vào ngày 10 tháng 12 năm 1879. ^[116]

Quản trị [ sửa ]

Chính quyền thành phố [ sửa ]

Trong gần như toàn bộ lịch sử lâu dài của mình, ngoại trừ một vài giai đoạn ngắn ngủi, Paris được điều hành trực tiếp bởi các đại diện của vua, hoàng đế hoặc tổng thống của Pháp. Thành phố không được Quốc hội trao quyền tự trị thành phố cho đến năm 1974. ^[121] Thị trưởng được bầu hiện đại đầu tiên của Paris là Jacques Chirac , được bầu ngày 20 tháng 3 năm 1977, trở thành thị trưởng đầu tiên của thành phố kể từ năm 1793. Thị trưởng là Anne Hidalgo , một người theo chủ nghĩa xã hội , được bầu lần đầu vào ngày 5 tháng 4 năm 2014 ^[122] và được bầu lại vào ngày 28 tháng 6 năm 2020 . ^[123]

Thị trưởng Paris do cử tri Paris bầu gián tiếp ; các cử tri của mỗi trong số 20 tiểu khu của thành phố bầu các thành viên vào Conseil de Paris (Hội đồng Paris), sau đó bầu thị trưởng. Hội đồng bao gồm 163 thành viên, với mỗi quận được phân bổ một số ghế phụ thuộc vào dân số của nó, từ 10 thành viên cho mỗi quận có dân số ít nhất (từ 1 đến 9) đến 34 thành viên cho đông dân nhất (15). Hội đồng được bầu bằng cách sử dụng đại diện theo tỷ lệ danh sách kín trong một hệ thống hai vòng . ^[124] Đảng danh sách giành được đa số tuyệt đối trong vòng đầu tiên - hoặc ít nhất là đa sốtrong vòng thứ hai - tự động giành được một nửa số ghế của một quận. ^[124] Một nửa số ghế còn lại được phân bổ theo tỷ lệ cho tất cả các danh sách giành được ít nhất 5% phiếu bầu bằng cách sử dụng phương pháp trung bình cao nhất . ^[125] Điều này đảm bảo rằng đảng hoặc liên minh chiến thắng luôn giành được đa số ghế, ngay cả khi họ không giành được đa số phiếu tuyệt đối. ^[124]

Sau khi được bầu, hội đồng đóng một vai trò chủ động thụ động trong chính quyền thành phố, chủ yếu vì nó chỉ họp mỗi tháng một lần. Hội đồng được phân chia giữa một liên minh cánh tả gồm 91 thành viên, bao gồm những người theo chủ nghĩa xã hội, những người cộng sản, những người xanh và cực tả; và 71 thành viên cho trung hữu, cộng với một số thành viên từ các đảng nhỏ hơn. ^[126]

Mỗi quận trong số 20 quận của Paris đều có tòa thị chính riêng và một hội đồng được bầu trực tiếp ( conseil d'arrondissement ), đến lượt nó, bầu ra thị trưởng quận. ^[127] Hội đồng của mỗi quận bao gồm các thành viên của Conseil de Paris và các thành viên chỉ phục vụ trong hội đồng của quận. Số lượng phó thị trưởng ở mỗi quận khác nhau tùy thuộc vào dân số của nó. Có tổng cộng 20 thị trưởng quận và 120 phó thị trưởng. ^[121]

Ngân sách của thành phố cho năm 2018 là 9,5 tỷ Euro, với mức thâm hụt dự kiến ​​là 5,5 tỷ Euro. 7,9 tỷ Euro được chỉ định cho quản lý thành phố và 1,7 tỷ Euro để đầu tư. Số lượng nhân viên của thành phố tăng từ 40.000 người năm 2001 lên 55.000 người vào năm 2018. Phần lớn nhất của ngân sách đầu tư được dành cho nhà ở công cộng (262 triệu Euro) và bất động sản (142 triệu Euro). ^[128]

Métropole du Grand Paris [ sửa ]

Các Métropole du Grand Paris , hoặc đơn giản là Grand Paris , chính thức ra đời vào ngày 1 tháng 1 năm 2016. ^[129] Đây là một cấu trúc hành chính đối với hợp tác giữa thành phố Paris và ngoại ô gần nhất. Nó bao gồm Thành phố Paris, cộng với các xã của ba sở ở ngoại ô ( Hauts-de-Seine , Seine-Saint-Denis và Val-de-Marne ), cộng với bảy xã ở ngoại ô, bao gồm cả Argenteuil ở Val d'Oise và Paray-Vieille-Poste ở Essonne, đã được thêm vào để bao gồm các sân bay chính của Paris. The Metropole covers 814 square kilometres (314 square miles) and has a population of 6.945 million persons. ^{[130] [131]}

Cơ cấu mới được quản lý bởi một Hội đồng đô thị gồm 210 thành viên, không được bầu trực tiếp mà do hội đồng của các xã thành viên lựa chọn. Đến năm 2020, năng lực cơ bản của nó sẽ bao gồm quy hoạch đô thị, nhà ở và bảo vệ môi trường. ^{[129] [131]} Chủ tịch đầu tiên của hội đồng đô thị, Patrick Ollier , một đảng viên Đảng Cộng hòa và là thị trưởng của thị trấn Rueil-Malmaison , được bầu vào ngày 22 tháng 1 năm 2016. Mặc dù Metropole có dân số gần bảy triệu người và nhiều tài khoản. đối với 25% GDP của Pháp, nó có một ngân sách rất nhỏ: chỉ 65 triệu Euro, so với tám tỷ Euro cho Thành phố Paris. ^[132]

Chính quyền khu vực [ sửa ]

Khu vực Île de France , bao gồm Paris và các cộng đồng xung quanh, được điều hành bởi Hội đồng Khu vực, có trụ sở chính tại quận 7 của Paris. Nó bao gồm 209 thành viên đại diện cho các xã khác nhau trong khu vực. Vào ngày 15 tháng 12 năm 2015, một danh sách các ứng cử viên của Liên minh Cánh hữu, một liên minh của các đảng trung tâm và cánh hữu, do Valérie Pécresse đứng đầu , đã thắng trong cuộc bầu cử khu vực, đánh bại một liên minh của các nhà xã hội học và sinh thái học. Những người theo chủ nghĩa xã hội đã cai trị khu vực trong mười bảy năm. Hội đồng khu vực có 121 thành viên từ Liên minh Cánh hữu, 66 từ Liên minh Cánh tả và 22 từ Mặt trận Quốc gia cực hữu. ^[133]

Chính phủ quốc gia [ sửa ]

Là thủ đô của Pháp, Paris là nơi đặt trụ sở của chính phủ quốc gia Pháp . Đối với giám đốc điều hành, hai tổng giám đốc mỗi người có nhà ở chính thức của họ, cũng là văn phòng của họ. Các Tổng thống Cộng hòa Pháp cư trú tại Điện Elysee ở Quận 8 , ^[134] trong khi Thủ tướng ghế 's là tại Hôtel Matignon trong Quận 7 . ^{[135] [136]} Các bộ của chính phủ nằm ở nhiều nơi khác nhau của thành phố; nhiều khách sạn nằm ở quận 7, gần Hôtel Matignon. ^[137]

Cả hai tòa nhà của Quốc hội Pháp đều nằm trên Rive Gauche. Ngôi nhà trên, Thượng viện , đáp ứng trong Palais du Luxembourg trong quận 6 , trong khi Hạ viện quan trọng hơn, Quốc hội , đáp ứng trong Palais Bourbon ở Quận 7. Các Chủ tịch Thượng viện , chính thức công cao thứ hai ở Pháp (Chủ tịch nước Cộng hoà là duy nhất vượt trội), cư trú tại Petit Luxembourg , một cung điện nhỏ hơn để annexe Palais du Luxembourg. ^[138]

Các tòa án cao nhất của Pháp được đặt tại Paris. Các Tòa án cấp giám đốc thẩm , tòa án cao nhất theo thứ tự tư pháp, trong đó đánh giá hình sự và vụ án dân sự, tọa lạc tại Palais de Justice trên Île de la Cité , ^[140] trong khi Conseil d'État , cung cấp tư vấn pháp lý cho hành pháp và hoạt động như một tòa án cao nhất trong trật tự hành chính, xét xử các vụ kiện chống lại các cơ quan công quyền, nằm ở Palais-Royal ở quận 1 . ^[141] Các Hội đồng Hiến pháp, một cơ quan tư vấn có thẩm quyền tối cao về tính hợp hiến của luật và các sắc lệnh của chính phủ, cũng nhóm họp tại cánh Montpensier của Hoàng gia Palais. ^[142]

Paris và máy chủ khu vực của nó là trụ sở của một số tổ chức quốc tế bao gồm UNESCO , các Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế , các Phòng Thương mại Quốc tế , các Câu lạc bộ Paris , các Cơ quan Vũ trụ châu Âu , các Cơ quan Năng lượng quốc tế , các Cộng đồng Pháp ngữ , các Viện Liên minh Châu Âu Nghiên cứu an ninh , các văn phòng cân đo quốc tế , các Cục Triển lãm Quốc tế và Liên đoàn Quốc tế Nhân quyền .

Thực hiện phương châm "Chỉ có Paris mới xứng đáng với Rome; chỉ có Rome mới xứng đáng với Paris"; ^[143] thành phố kết nghĩa duy nhất của Paris là Rome , mặc dù Paris có các thỏa thuận đối tác với nhiều thành phố khác trên thế giới. ^[143]

Lực lượng cảnh sát [ sửa ]

An ninh của Paris chủ yếu do Cảnh sát Paris , một đơn vị trực thuộc Bộ Nội vụ chịu trách nhiệm . Nó giám sát các đơn vị của Cảnh sát Quốc gia tuần tra thành phố và ba sở lân cận. Nó cũng chịu trách nhiệm cung cấp các dịch vụ khẩn cấp, bao gồm cả Đội cứu hỏa Paris . Trụ sở chính của nó ở Place Louis Lépine trên Île de la Cité . ^[144]

Có 30.200 sĩ quan trực thuộc tỉnh, và một đội hơn 6.000 phương tiện, bao gồm xe cảnh sát, xe mô tô, xe cứu hỏa, thuyền và trực thăng. ^[144] Cảnh sát quốc gia có đơn vị đặc biệt riêng để kiểm soát bạo loạn, kiểm soát đám đông và đảm bảo an ninh cho các tòa nhà công cộng, được gọi là Compagnies Républicaines de Sécurité (CRS), một đơn vị được thành lập vào năm 1944 ngay sau khi nước Pháp được giải phóng. Xe tải của các đại lý CRS thường xuyên được nhìn thấy ở trung tâm thành phố khi có các cuộc biểu tình và sự kiện công cộng.

Cảnh sát được hỗ trợ bởi Lực lượng Hiến binh Quốc gia , một nhánh của Lực lượng Vũ trang Pháp , mặc dù các hoạt động cảnh sát của họ hiện do Bộ Nội vụ giám sát. Kepis truyền thống của hiến binh đã được thay thế vào năm 2002 bằng mũ lưỡi trai , và lực lượng được hiện đại hóa, mặc dù họ vẫn mặc kepis trong các dịp nghi lễ. ^[145]

Tội phạm ở Paris tương tự như ở hầu hết các thành phố lớn. Tội phạm bạo lực tương đối hiếm ở trung tâm thành phố. Bạo lực chính trị là không phổ biến, mặc dù các cuộc biểu tình rất lớn có thể xảy ra đồng thời ở Paris và các thành phố khác của Pháp. Những cuộc biểu tình này, thường được quản lý bởi sự hiện diện mạnh mẽ của cảnh sát, có thể biến đối đầu và leo thang thành bạo lực. ^[146]

Cảnh quan thành phố [ sửa ]

Chủ nghĩa đô thị và kiến ​​trúc [ sửa ]

Hầu hết các nhà cai trị của Pháp kể từ thời Trung cổ đã để lại dấu ấn của họ trên một thành phố, trái với nhiều thủ đô khác trên thế giới, chưa bao giờ bị tàn phá bởi thảm họa hoặc chiến tranh. Trong quá trình hiện đại hóa cơ sở hạ tầng của mình qua nhiều thế kỷ, Paris đã lưu giữ ngay cả lịch sử sớm nhất trên bản đồ đường phố. ^[147] Về nguồn gốc của nó, trước thời Trung cổ, thành phố bao gồm một số hòn đảo và bãi cát ở khúc quanh của sông Seine ; trong số đó, hai ngôi còn lại cho đến ngày nay: Île Saint-Louis và Île de la Cité . Loại thứ ba là Île aux Cygnes được tạo ra nhân tạo năm 1827 .

Paris hiện đại có phần lớn về quy hoạch trung tâm thành phố và sự hài hòa kiến ​​trúc của Napoléon III và Quận trưởng sông Seine của ông, Nam tước Haussmann . Từ năm 1853 đến năm 1870, họ xây dựng lại trung tâm thành phố, tạo ra các đại lộ và quảng trường rộng lớn ở trung tâm thành phố nơi các đại lộ giao nhau, áp đặt các mặt tiền tiêu chuẩn dọc theo các đại lộ và yêu cầu các mặt tiền phải được xây bằng " đá Paris " màu xám kem đặc biệt . Họ cũng xây dựng các công viên lớn xung quanh trung tâm thành phố. ^[148] Dân số dân cư cao của trung tâm thành phố cũng làm cho nó khác biệt nhiều so với hầu hết các thành phố lớn phía tây khác. ^[149]

Luật đô thị của Paris đã được kiểm soát chặt chẽ kể từ đầu thế kỷ 17, ^[150] đặc biệt khi liên quan đến việc căn chỉnh mặt tiền đường phố, chiều cao tòa nhà và phân bố tòa nhà. Trong những phát triển gần đây, giới hạn chiều cao của tòa nhà 1974–2010 là 37 mét (121 ft) đã được nâng lên 50 m (160 ft) ở các khu vực trung tâm và 180 mét (590 ft) ở một số khu vực ngoại vi của Paris, nhưng đối với một số các khu trung tâm hơn của thành phố, thậm chí các luật về chiều cao tòa nhà cũ hơn vẫn còn hiệu lực. ^[150] Tour Montparnasse 210 mét (690 ft) là tòa nhà cao nhất của Paris và Pháp kể từ năm 1973, ^[151] nhưng kỷ lục này đã được giữ bởi tòa tháp La Défense quý Tour First ởCourbevoie kể từ khi xây dựng năm 2011.

Các ví dụ của Paris về phong cách kiến ​​trúc lịch sử có từ hơn một thiên niên kỷ, bao gồm nhà thờ Romanesque của Tu viện Saint-Germain-des-Prés (1014–1163), Kiến trúc Gothic ban đầu của Vương cung thánh đường Saint-Denis (1144), Nhà thờ Đức Bà (1163–1345), Gothic rực rỡ của Saint Chapelle (1239–1248), các nhà thờ Baroque của Saint-Paul-Saint-Louis (1627–1641) và Les Invalides (1670–1708). Thế kỷ 19 đã sản sinh ra nhà thờ tân cổ điển của La Madeleine (1808–1842), Palais Garnierphục vụ như một nhà hát opera (1875), Vương cung thánh đường Sacré-Cœur tân Byzantine (1875–1919), cũng như chủ nghĩa hiện đại Belle Époque hoa lệ của Tháp Eiffel (1889). Các ví dụ nổi bật về kiến ​​trúc thế kỷ 20 bao gồm Trung tâm Georges Pompidou của Richard Rogers và Renzo Piano (1977), Cité des Sciences et de l'Industrie của các kiến ​​trúc sư khác nhau (1986), Viện Thế giới Ả Rập của Jean Nouvel (1987), Kim tự tháp Louvre của IM Pei (1989) và Opéra Bastille của Carlos Ott(1989). Kiến trúc đương đại bao gồm Musée du quai Branly - Jacques Chirac của Jean Nouvel (2006), bảo tàng nghệ thuật đương đại của Quỹ Louis Vuitton của Frank Gehry (2014) ^[152] và Tòa án mới của Tòa án mới của Renzo Piano (2018 ).

Nhà ở [ sửa ]

Những con phố dân cư đắt đỏ nhất ở Paris năm 2018 tính theo giá trung bình trên một mét vuông là Đại lộ Montaigne (Quận 8), ở mức 22.372 euro một mét vuông; Place Dauphine (quận 1; 20.373 euro) và Rue de Furstemberg (quận 6) với giá 18.839 euro mỗi mét vuông. ^[153] Tổng số nhà ở tại Thành phố Paris vào năm 2011 là 1.356.074, tăng từ mức cao cũ là 1.334.815 vào năm 2006. Trong số này, 1.165.541 (85,9 phần trăm) là nhà ở chính, 91.835 (6,8 phần trăm) là nhà ở phụ, và 7,3 phần trăm còn lại là trống (giảm từ 9,2 phần trăm năm 2006). ^[154]

Sáu mươi hai phần trăm các tòa nhà của nó có từ năm 1949 trở về trước, 20 phần trăm được xây dựng từ năm 1949 đến năm 1974, và chỉ 18 phần trăm các tòa nhà còn lại được xây dựng sau ngày đó. ^[155] Hai phần ba trong số 1,3 triệu cư xá của thành phố là căn hộ studio và căn hộ hai phòng. Paris trung bình 1,9 người / cư trú, một con số không đổi kể từ những năm 1980, nhưng nó thấp hơn nhiều so với mức trung bình 2,33 người / cư trú của Île-de-France. Chỉ 33 phần trăm cư trú chính Người Paris sở hữu nơi ở của họ (so với 47 phần trăm cho toàn bộ Île-de-France): phần lớn dân số của thành phố là người trả tiền thuê nhà. ^[155]Nhà ở xã hội hoặc nhà ở công cộng chiếm 19,9 phần trăm tổng số nhà ở của thành phố vào năm 2017. Sự phân bổ của nó rất khác nhau trong toàn thành phố, từ 2,6 phần trăm nhà ở ở quận 7 giàu có, đến 24 phần trăm ở quận 20, 26 phần trăm ở quận 14 và 39,9% ở quận 19, ở rìa phía tây nam và bắc nghèo hơn của thành phố. ^[156]

Vào đêm ngày 8-9 tháng 2 năm 2019, trong một khoảng thời gian thời tiết lạnh giá, một tổ chức phi chính phủ ở Paris đã tiến hành tổng số người vô gia cư hàng năm trên toàn thành phố. Họ đếm được 3.641 người vô gia cư ở Paris, trong đó 12% là phụ nữ. Hơn một nửa đã vô gia cư trong hơn một năm. 2.885 người đang sống trên đường phố hoặc công viên, 298 người trong các ga xe lửa và tàu điện ngầm, và 756 người ở các hình thức tạm trú khác. Đây là mức tăng 588 người kể từ năm 2018. ^[157]

Paris và các vùng ngoại ô của nó [ sửa ]

Ngoài việc bổ sung vào thế kỷ 20 Bois de Boulogne, Bois de Vincennes và sân bay trực thăng Paris, các giới hạn hành chính của Paris không thay đổi kể từ năm 1860. Một bộ phận hành chính lớn hơn của sông Seine đã quản lý Paris và các vùng ngoại ô của nó kể từ khi thành lập vào năm 1790, nhưng dân số ngoại ô gia tăng đã gây khó khăn cho việc duy trì như một thực thể duy nhất. Để giải quyết vấn đề này, công ty mẹ "District de la région parisienne" ('quận của vùng Paris') đã được tổ chức lại thành một số sở mới từ năm 1968: Paris tự trở thành một sở, và việc quản lý các vùng ngoại ô của nó được phân chia giữa ba các bộ phận mới xung quanh nó. Quận của vùng Paris được đổi tên thành " Île-de-France"vào năm 1977, nhưng cái tên" vùng Paris "viết tắt này vẫn thường được sử dụng cho đến ngày nay để mô tả Île-de-France, và như một tham chiếu mơ hồ về toàn bộ sự kết tụ của Paris. ^[158] Các biện pháp có ý định lâu dài nhằm thống nhất Paris với các vùng ngoại ô của nó bắt đầu vào ngày 1 tháng 1 năm 2016, khi Métropole du Grand Paris ra đời. ^[129]

Sự mất kết nối của Paris với các vùng ngoại ô, đặc biệt là việc thiếu phương tiện giao thông ngoại ô, đã trở nên quá rõ ràng với sự phát triển của tập đoàn Paris. Paul Delouvrier hứa sẽ giải quyết vấn đề ngoại ô Paris khi ông trở thành người đứng đầu Vùng Paris vào năm 1961: ^[159] hai trong số những dự án tham vọng nhất của ông cho Vùng là xây dựng năm "Villes nouvelles" ("thành phố mới") ở ngoại ô ^{[ 160]} và mạng lưới tàu đi lại RER . ^[161] Nhiều khu dân cư ngoại ô khác (khu quần thể lớn ) được xây dựng từ những năm 1960 đến 1970 để cung cấp giải pháp chi phí thấp cho dân số đang gia tăng nhanh chóng: ^[162]Những quận này lúc đầu còn hỗn tạp về mặt xã hội, ^[163] nhưng có rất ít cư dân thực sự sở hữu nhà của họ (nền kinh tế đang phát triển khiến tầng lớp trung lưu chỉ tiếp cận được với những năm 1970). ^[164] Chất lượng xây dựng kém và sự chen lấn lộn xộn của chúng vào sự phát triển đô thị hiện tại đã góp phần khiến những người có khả năng chuyển đi nơi khác bị bỏ hoang và những người có khả năng hạn chế hơn tái định cư. ^[164]

Những khu vực này, những khu vực nhạy cảm ("khu vực nhạy cảm"), nằm ở phía bắc và phía đông Paris, cụ thể là xung quanh các vùng lân cận Goutte d'Or và Belleville . Ở phía bắc của thành phố, họ được nhóm chủ yếu ở Seine-Saint-Denis bộ phận , và lên một tầm cao thấp hơn về phía đông trong Val-d'Oise bộ phận . Các khu vực khó khăn khác nằm ở thung lũng sông Seine , ở Évry et Corbeil-Essonnes ( Essonne ), ở Mureaux , Mantes-la-Jolie ( Yvelines), và nằm rải rác giữa các khu nhà ở xã hội do sáng kiến ​​chính trị "ville nouvelle" năm 1961 của Delouvrier tạo ra. ^[165]

Xã hội học đô thị của tập đoàn Paris về cơ bản là của Paris thế kỷ 19: các tầng lớp may mắn nằm ở phía tây và tây nam của nó, và các tầng lớp trung lưu trở xuống ở phía bắc và phía đông. Các khu vực còn lại chủ yếu là công dân trung lưu rải rác với các hòn đảo của dân cư may mắn nằm ở đó vì lý do lịch sử quan trọng, cụ thể là Saint-Maur-des-Fossés ở phía đông và Enghien-les-Bains ở phía bắc của Paris. ^[166]

Nhân khẩu học [ sửa ]

Dân số ước tính chính thức của Thành phố Paris là 2.206.488 người vào ngày 1 tháng 1 năm 2019 ^[update], theo INSEE , cơ quan thống kê chính thức của Pháp. Đây là mức giảm 59.648 người so với năm 2015, gần bằng tổng dân số của quận 5. ^[169] Bất chấp sự sụt giảm, Paris vẫn là thành phố có mật độ dân số cao nhất ở châu Âu, với 252 cư dân trên mỗi ha, không tính các công viên. ^[169] Sự sụt giảm này một phần được cho là do tỷ lệ sinh thấp hơn, do sự ra đi của những cư dân thuộc tầng lớp trung lưu. và một phần có thể xảy ra mất nhà ở trong thành phố do cho thuê ngắn hạn để phục vụ du lịch. ^[170]

Paris là đô thị lớn thứ tư trong Liên minh châu Âu, sau Berlin , Madrid và Rome . Eurostat xếp Paris (6,5 triệu dân) sau London (8 triệu) và trước Berlin (3,5 triệu), dựa trên dân số năm 2012 của cái mà Eurostat gọi là "các thành phố cốt lõi của kiểm toán đô thị". ^[171]

The population of Paris today is lower than its historical peak of 2.9 million in 1921.^[172] The principal reasons were a significant decline in household size, and a dramatic migration of residents to the suburbs between 1962 and 1975. Factors in the migration included de-industrialisation, high rent, the gentrification of many inner quarters, the transformation of living space into offices, and greater affluence among working families. The city's population loss came to a temporary halt at the beginning of the 21st century; the population increased from 2,125,246 in 1999 to 2,240,621 in 2012, before declining again slightly in 2017.^[173] It declined again in 2018.

Paris is the core of a built-up area that extends well beyond its limits: commonly referred to as the agglomération Parisienne, and statistically as a unité urbaine (a measure of urban area), the Paris agglomeration's 2017 population of 10,784,830^[174] made it the largest urban area in the European Union.^[175] City-influenced commuter activity reaches well beyond even this in a statistical aire urbaine de Paris ("urban area", but a statistical method comparable to a metropolitan area^[176]), that had a 2017 population of 12,628,266,^[177] a number 19% the population of France,^[178] and the largest metropolitan area in the Eurozone.^[175]

According to Eurostat, the EU statistical agency, in 2012 the Commune of Paris was the most densely populated city in the European Union, with 21,616 people per square kilometre within the city limits (the NUTS-3 statistical area), ahead of Inner London West, which had 10,374 people per square kilometre. According to the same census, three departments bordering Paris, Hauts-de-Seine, Seine-Saint-Denis and Val-de-Marne, had population densities of over 10,000 people per square kilometre, ranking among the 10 most densely populated areas of the EU.^{[179][verification needed]}

Migration[edit]

According to the 2012 French census, 586,163 residents of the City of Paris, or 26.2 percent, and 2,782,834 residents of the Paris Region (Île-de-France), or 23.4 percent, were born outside of metropolitan France (the last figure up from 22.4% at the 2007 census).^[167] 26,700 of these in the City of Paris and 210,159 in the Paris Region were people born in Overseas France (more than two-thirds of whom in the French West Indies) and are therefore not counted as immigrants since they were legally French citizens at birth.^[167]

A further 103,648 in the City of Paris and in 412,114 in the Paris Region were born in foreign countries with French citizenship at birth.^[167] This concerns in particular the many Christians and Jews from North Africa who moved to France and Paris after the times of independence and are not counted as immigrants due to their being born French citizens. The remaining group, people born in foreign countries with no French citizenship at birth, are those defined as immigrants under French law. According to the 2012 census, 135,853 residents of the City of Paris were immigrants from Europe, 112,369 were immigrants from the Maghreb, 70,852 from sub-Saharan Africa and Egypt, 5,059 from Turkey, 91,297 from Asia (outside Turkey), 38,858 from the Americas, and 1,365 from the South Pacific.^[180] Note that the immigrants from the Americas and the South Pacific in Paris are vastly outnumbered by migrants from French overseas regions and territories located in these regions of the world.^[167]

In the Paris Region, 590,504 residents were immigrants from Europe, 627,078 were immigrants from the Maghreb, 435,339 from sub-Saharan Africa and Egypt, 69,338 from Turkey, 322,330 from Asia (outside Turkey), 113,363 from the Americas, and 2,261 from the South Pacific.^[181] These last two groups of immigrants are again vastly outnumbered by migrants from French overseas regions and territories located in the Americas and the South Pacific.^{[167][clarification needed]}

In 2012, there were 8,810 British citizens and 10,019 United States citizens living in the City of Paris (Ville de Paris) and 20,466 British citizens and 16,408 United States citizens living in the entire Paris Region (Île-de-France).^[182][183]

Religion[edit]

At the beginning of the twentieth century, Paris was the largest Catholic city in the world.^[184] French census data does not contain information about religious affiliation.^[185] According to a 2011 survey by the Institut français d'opinion publique (IFOP), a French public opinion research organisation, 61 percent of residents of the Paris Region (Île-de-France) identified themselves as Roman Catholic. In the same survey, 7 percent of residents identified themselves as Muslims, 4 percent as Protestants, 2 percent as Jewish and 25 percent as without religion.

According to the INSEE, between 4 and 5 million French residents were born or had at least one parent born in a predominantly Muslim country, particularly Algeria, Morocco and Tunisia. An IFOP survey in 2008 reported that, of immigrants from these predominantly Muslim countries, 25 percent went to the mosque regularly; 41 percent practised the religion, and 34 percent were believers but did not practice the religion.^[186][187] In 2012 and 2013, it was estimated that there were almost 500,000 Muslims in the City of Paris, 1.5 million Muslims in the Île-de-France region and 4 to 5 million Muslims in France.^[188][189]

The Jewish population of the Paris Region was estimated in 2014 to be 282,000, the largest concentration of Jews in the world outside of Israel and the United States.^[190]

International organisations[edit]

The United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO) has had its headquarters in Paris since November 1958. Paris is also the home of the Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD).^[191] Paris hosts the headquarters of the European Space Agency, the International Energy Agency, European Securities and Markets Authority and, as of 2019^[update], the European Banking Authority.

Economy[edit]

The economy of the City of Paris is based largely on services and commerce; of the 390,480 enterprises in the city, 80.6 percent are engaged in commerce, transportation, and diverse services, 6.5 percent in construction, and just 3.8 percent in industry.^[193] The story is similar in the Paris Region (Île-de-France): 76.7 percent of enterprises are engaged in commerce and services, and 3.4 percent in industry.^[194]

At the 2012 census, 59.5% of jobs in the Paris Region were in market services (12.0% in wholesale and retail trade, 9.7% in professional, scientific, and technical services, 6.5% in information and communication, 6.5% in transportation and warehousing, 5.9% in finance and insurance, 5.8% in administrative and support services, 4.6% in accommodation and food services, and 8.5% in various other market services), 26.9% in non-market services (10.4% in human health and social work activities, 9.6% in public administration and defence, and 6.9% in education), 8.2% in manufacturing and utilities (6.6% in manufacturing and 1.5% in utilities), 5.2% in construction, and 0.2% in agriculture.^[195][196]

The Paris Region had 5.4 million salaried employees in 2010, of whom 2.2 million were concentrated in 39 pôles d'emplois or business districts. The largest of these, in terms of number of employees, is known in French as the QCA, or quartier central des affaires; it is in the western part of the City of Paris, in the 2nd, 8th, 9th, 16th, and 18th arrondissements. In 2010, it was the workplace of 500,000 salaried employees, about 30 percent of the salaried employees in Paris and 10 percent of those in the Île-de-France. The largest sectors of activity in the central business district were finance and insurance (16 percent of employees in the district) and business services (15 percent). The district also includes a large concentration of department stores, shopping areas, hotels and restaurants, as well a government offices and ministries.^[197]

The second-largest business district in terms of employment is La Défense, just west of the city, where many companies installed their offices in the 1990s. In 2010, it was the workplace of 144,600 employees, of whom 38 percent worked in finance and insurance, 16 percent in business support services. Two other important districts, Neuilly-sur-Seine and Levallois-Perret, are extensions of the Paris business district and of La Défense. Another district, including Boulogne-Billancourt, Issy-les-Moulineaux and the southern part of the 15th arrondissement, is a centre of activity for the media and information technology.^[197]

The top ten French companies listed in the Fortune Global 500 for 2018 all have their headquarters in the Paris Region; six in the central business district of the City of Paris; and four close to the city in the Hauts-de-Seine Department, three in La Défense and one in Boulogne-Billancourt. Some companies, like Société Générale, have offices in both Paris and La Défense.

The Paris Region is France's leading region for economic activity, with a GDP of €681 billion (~US$850 billion) and €56,000 (~US$70,000) per capita.^[6] In 2011, its GDP ranked second among the regions of Europe and its per-capita GDP was the 4th highest in Europe.^[198][199] While the Paris region's population accounted for 18.8 percent of metropolitan France in 2011,^[200] the Paris region's GDP accounted for 30 percent of metropolitan France's GDP.^[201]

The Paris Region economy has gradually shifted from industry to high-value-added service industries (finance, IT services) and high-tech manufacturing (electronics, optics, aerospace, etc.).^[202] The Paris region's most intense economic activity through the central Hauts-de-Seine department and suburban La Défense business district places Paris' economic centre to the west of the city, in a triangle between the Opéra Garnier, La Défense and the Val de Seine.^[202] While the Paris economy is dominated by services, and employment in manufacturing sector has declined sharply, the region remains an important manufacturing centre, particularly for aeronautics, automobiles, and "eco" industries.^[202]

In the 2017 worldwide cost of living survey by the Economist Intelligence Unit, based on a survey made in September 2016, Paris ranked as the seventh most expensive city in the world, and the second most expensive in Europe, after Zurich.^[203]

In 2018, Paris was the most expensive city in the world with Singapore and Hong Kong.^[204]

Station F is a business incubator for startups, located in 13th arrondissement of Paris. Noted as the world's largest startup facility.^[205]

Employment[edit]

According to 2015 INSEE figures, 68.3 percent of employees in the City of Paris work in commerce, transportation, and services; 24.5 percent in public administration, health and social services; 4.1 percent in industry, and 0.1 percent in agriculture.^[206]

The majority of Paris' salaried employees fill 370,000 businesses services jobs, concentrated in the north-western 8th, 16th and 17th arrondissements.^[207] Paris' financial service companies are concentrated in the central-western 8th and 9th arrondissement banking and insurance district.^[207] Paris' department store district in the 1st, 6th, 8th and 9th arrondissements employ ten percent of mostly female Paris workers, with 100,000 of these registered in the retail trade.^[207] Fourteen percent of Parisians work in hotels and restaurants and other services to individuals.^[207] Nineteen percent of Paris employees work for the State in either in administration or education. The majority of Paris' healthcare and social workers work at the hospitals and social housing concentrated in the peripheral 13th, 14th, 18th, 19th and 20th arrondissements.^[207] Outside Paris, the western Hauts-de-Seine department La Défense district specialising in finance, insurance and scientific research district, employs 144,600,^[202] and the north-eastern Seine-Saint-Denis audiovisual sector has 200 media firms and 10 major film studios.^[202]

Paris' manufacturing is mostly focused in its suburbs, and the city itself has only around 75,000 manufacturing workers, most of which are in the textile, clothing, leather goods, and shoe trades.^[202] Paris region manufacturing specialises in transportation, mainly automobiles, aircraft and trains, but this is in a sharp decline: Paris proper manufacturing jobs dropped by 64 percent between 1990 and 2010, and the Paris region lost 48 percent during the same period. Most of this is due to companies relocating outside the Paris region. The Paris region's 800 aerospace companies employed 100,000.^[202] Four hundred automobile industry companies employ another 100,000 workers: many of these are centred in the Yvelines department around the Renault and PSA-Citroen plants (this department alone employs 33,000),^[202] but the industry as a whole suffered a major loss with the 2014 closing of a major Aulnay-sous-Bois Citroen assembly plant.^[202]

The southern Essonne department specialises in science and technology,^[202] and the south-eastern Val-de-Marne, with its wholesale Rungis food market, specialises in food processing and beverages.^[202] The Paris region's manufacturing decline is quickly being replaced by eco-industries: these employ about 100,000 workers.^[202] In 2011, while only 56,927 construction workers worked in Paris itself,^[208] its metropolitan area employed 246,639,^[206] in an activity centred largely on the Seine-Saint-Denis (41,378)^[209] and Hauts-de-Seine (37,303)^[210] departments and the new business-park centres appearing there.

Unemployment[edit]

Paris' 2015 at-census unemployment rate was 12.2%,^[206] and in the first trimester of 2018, its ILO-critera unemployment rate was 7.1 percent. The provisional unemployment rate in the whole Paris Region was higher: 8.0 percent, and considerably higher in some suburbs, notably the Department of Seine-Saint-Denis to the east (11.8 percent) and the Val-d'Oise to the north (8.2 percent).^[211]

Incomes[edit]

The average net household income (after social, pension and health insurance contributions) in Paris was €36,085 for 2011.^[212] It ranged from €22,095 in the 19th arrondissement^[213] to €82,449 in the 7th arrondissement.^[214] The median taxable income for 2011 was around €25,000 in Paris and €22,200 for Île-de-France.^[215] Generally speaking, incomes are higher in the Western part of the city and in the western suburbs than in the northern and eastern parts of the urban area.^[216] Unemployment was estimated at 8.2 percent in the City of Paris and 8.8 percent in the Île-de-France region in the first trimester of 2015. It ranged from 7.6 percent in the wealthy Essonne department to 13.1 percent in the Seine-Saint-Denis department, where many recent immigrants live.^[217]

While Paris has some of the richest neighbourhoods in France, it also has some of the poorest, mostly on the eastern side of the city. In 2012, 14 percent of households in the city earned less than €977 per month, the official poverty line. Twenty-five percent of residents in the 19th arrondissement lived below the poverty line; 24 percent in the 18th, 22 percent in the 20th and 18 percent in the 10th. In the city's wealthiest neighbourhood, the 7th arrondissement, 7 percent lived below the poverty line; 8 percent in the 6th arrondissement; and 9 percent in the 16th arrondissement.^[218]

Tourism[edit]

Greater Paris, comprising Paris and its three surrounding departments, received 38 million visitors in 2019, a record, measured by hotel arrivals.^[17] These included 12.2 million French visitors. Of foreign visitors, the greatest number came from the United States (2.6 million), United Kingdom (1.2 million), Germany (981 thousand) and China (711 thousand).^[17] However, tourism to Paris and its region fell to 17.5 million in 2020 due to the COVID-19 pandemic, with a 78 percent drop in foreign tourists measured by hotel stays, and a drop of 56 percent in French guests, for an overall drop of 68 percent. This caused a drop 15 billion Euros in hotel receipts.^[219]

In 2018, measured by the Euromonitor Global Cities Destination Index, Paris was the second-busiest airline destination in the world, with 19.10 million visitors, behind Bangkok (22.78 million) but ahead of London (19.09 million).^[220] According to the Paris Convention and Visitors Bureau, 393,008 workers in Greater Paris, or 12.4% of the total workforce, are engaged in tourism-related sectors such as hotels, catering, transport and leisure.^[221]

Monuments and attractions[edit]

The city's top cultural attraction in 2019 was the Basilica of Sacré-Cœur (11 million visitors), followed by the Louvre (9.6 million visitors); the Eiffel Tower (6.1 million visitors); the Centre Pompidou (3.5 million visitors); and the Musée d'Orsay (3.3 million visitors).^[17]

The centre of Paris contains the most visited monuments in the city, including the Notre Dame Cathedral (now closed for restoration) and the Louvre as well as the Sainte-Chapelle; Les Invalides, where the tomb of Napoleon is located, and the Eiffel Tower are located on the Left Bank south-west of the centre. The Panthéon and the Catacombs of Paris are also located on the Left Bank of the Seine. The banks of the Seine from the Pont de Sully to the Pont d'Iéna have been listed as a UNESCO World Heritage Site since 1991.^[222]

Other landmarks are laid out east to west along the historical axis of Paris, which runs from the Louvre through the Tuileries Garden, the Luxor Column in the Place de la Concorde, and the Arc de Triomphe, to the Grande Arche of La Défense.

Several other much-visited landmarks are located in the suburbs of the city; the Basilica of St Denis, in Seine-Saint-Denis, is the birthplace of the Gothic style of architecture and the royal necropolis of French kings and queens.^[223] The Paris region hosts three other UNESCO Heritage sites: the Palace of Versailles in the west,^[224] the Palace of Fontainebleau in the south,^[225] and the medieval fairs site of Provins in the east.^[226] In the Paris region, Disneyland Paris, in Marne-la-Vallée, 32 kilometres (20 miles) east of the centre of Paris, received 9.66 million visitors in 2017.^[227]

Hotels[edit]

In 2019 Greater Paris had 2,056 hotels, including 94 five-star hotels, with a total of 121,646 rooms.^[17] Paris has long been famous for its grand hotels. The Hotel Meurice, opened for British travellers in 1817, was one of the first luxury hotels in Paris.^[228] The arrival of the railways and the Paris Exposition of 1855 brought the first flood of tourists and the first modern grand hotels; the Hôtel du Louvre (now an antiques marketplace) in 1855; the Grand Hotel (now the InterContinental Paris Le Grand Hotel) in 1862; and the Hôtel Continental in 1878. The Hôtel Ritz on Place Vendôme opened in 1898, followed by the Hôtel Crillon in an 18th-century building on the Place de la Concorde in 1909; the Hotel Bristol on the Rue du Faubourg Saint-Honoré in 1925; and the Hotel George V in 1928.^[229]

In addition to hotels, in 2019 Greater Paris had 60,000 homes registered with Airbnb.^[17] Under French law, renters of these units must pay the Paris tourism tax. The company paid the city government 7.3 million euros in 2016.^[230]

Culture[edit]

Painting and sculpture[edit]

For centuries, Paris has attracted artists from around the world, who arrive in the city to educate themselves and to seek inspiration from its vast pool of artistic resources and galleries. As a result, Paris has acquired a reputation as the "City of Art".^[231] Italian artists were a profound influence on the development of art in Paris in the 16th and 17th centuries, particularly in sculpture and reliefs. Painting and sculpture became the pride of the French monarchy and the French royal family commissioned many Parisian artists to adorn their palaces during the French Baroque and Classicism era. Sculptors such as Girardon, Coysevox and Coustou acquired reputations as the finest artists in the royal court in 17th-century France. Pierre Mignard became the first painter to King Louis XIV during this period. In 1648, the Académie royale de peinture et de sculpture (Royal Academy of Painting and Sculpture) was established to accommodate for the dramatic interest in art in the capital. This served as France's top art school until 1793.^[232]

Paris was in its artistic prime in the 19th century and early 20th century, when it had a colony of artists established in the city and in art schools associated with some of the finest painters of the times: Henri de Toulouse-Lautrec, Édouard Manet, Claude Monet, Berthe Morisot, Paul Gauguin, Pierre-Auguste Renoir and others. The French Revolution and political and social change in France had a profound influence on art in the capital. Paris was central to the development of Romanticism in art, with painters such as Géricault.^[232] Impressionism, Art Nouveau, Symbolism, Fauvism, Cubism and Art Deco movements all evolved in Paris.^[232] In the late 19th century, many artists in the French provinces and worldwide flocked to Paris to exhibit their works in the numerous salons and expositions and make a name for themselves.^[233] Artists such as Pablo Picasso, Henri Matisse, Vincent van Gogh, Paul Cézanne, Jean Metzinger, Albert Gleizes, Henri Rousseau, Marc Chagall, Amedeo Modigliani and many others became associated with Paris. Picasso, living in Le Bateau-Lavoir in Montmartre, painted his famous La Famille de Saltimbanques and Les Demoiselles d'Avignon between 1905 and 1907.^[234] Montmartre and Montparnasse became centres for artistic production.

The most prestigious names of French and foreign sculptors, who made their reputation in Paris in the modern era, are Frédéric Auguste Bartholdi (Statue of Liberty – Liberty Enlightening the World), Auguste Rodin, Camille Claudel, Antoine Bourdelle, Paul Landowski (statue of Christ the Redeemer in Rio de Janeiro) and Aristide Maillol. The Golden Age of the School of Paris ended between the two world wars.

Photography[edit]

The inventor Nicéphore Niépce produced the first permanent photograph on a polished pewter plate in Paris in 1825. In 1839, after the death of Niépce, Louis Daguerre patented the Daguerrotype, which became the most common form of photography until the 1860s. ^[232] The work of Étienne-Jules Marey in the 1880s contributed considerably to the development of modern photography. Photography came to occupy a central role in Parisian Surrealist activity, in the works of Man Ray and Maurice Tabard.^[235][236] Numerous photographers achieved renown for their photography of Paris, including Eugène Atget, noted for his depictions of street scenes, Robert Doisneau, noted for his playful pictures of people and market scenes (among which Le baiser de l'hôtel de ville has become iconic of the romantic vision of Paris), Marcel Bovis, noted for his night scenes, as well as others such as Jacques-Henri Lartigue and Henri Cartier-Bresson.^[232] Poster art also became an important art form in Paris in the late nineteenth century, through the work of Henri de Toulouse-Lautrec, Jules Chéret, Eugène Grasset, Adolphe Willette, Pierre Bonnard, Georges de Feure, Henri-Gabriel Ibels, Paul Gavarni and Alphonse Mucha.^[232]

Museums[edit]

The Louvre received 2.7 million visitors in 2020, a drop of 72 percent from the 9.6 million visitors in 2019. The Louvre was closed for 150 days during the year because of the Covid-19 virus, but it still retained its position as first in the list of the Most visited art museums in the world. ^[237] Its treasures include the Mona Lisa (La Joconde), the Venus de Milo statue, Liberty Leading the People. The second-most visited museum in the city in 2020, and 12th most visited art museum in the world, with 3.5 million visitors, was the Centre Georges Pompidou, also known as Beaubourg, which houses the Musée National d'Art Moderne.^[17] The third most visited Paris museum, in a building constructed for the Paris Universal Exhibition of 1900 as the Orsay railway station, was the Musée d'Orsay, which had 3.3 million visitors in 2020, the 12th most visited art museum in 2020, but a drop of 76 percent in visitors from 2019.^[238] The Orsay displays French art of the 19th century, including major collections of the Impressionists and Post-Impressionists. The Musée de l'Orangerie, near both the Louvre and the Orsay, also exhibits Impressionists and Post-Impressionists, including most of Claude Monet's large Water Lilies murals. The Musée national du Moyen Âge, or Cluny Museum, presents Medieval art, including the famous tapestry cycle of The Lady and the Unicorn. The Guimet Museum, or Musée national des arts asiatiques, has one of the largest collections of Asian art in Europe. There are also notable museums devoted to individual artists, including the Musée Picasso, the Musée Rodin and the Musée national Eugène Delacroix.

Paris hosts one of the largest science museums in Europe, the Cité des Sciences et de l'Industrie at La Villette. It attracted 2.2 million visitors in 2018.^[239] The National Museum of Natural History located near the Jardin des plantes attracted two million visitors in 2018.^[239] It is famous for its dinosaur artefacts, mineral collections and its Gallery of Evolution. The military history of France, from the Middle Ages to World War II, is vividly presented by displays at the Musée de l'Armée at Les Invalides, near the tomb of Napoleon. In addition to the national museums, run by the Ministry of Culture, the City of Paris operates 14 museums, including the Carnavalet Museum on the history of Paris, Musée d'Art Moderne de la Ville de Paris, Palais de Tokyo, the House of Victor Hugo, the House of Balzac and the Catacombs of Paris.^[240] There are also notable private museums; The Contemporary Art museum of the Louis Vuitton Foundation, designed by architect Frank Gehry, opened in October 2014 in the Bois de Boulogne.

Theatre[edit]

The largest opera houses of Paris are the 19th-century Opéra Garnier (historical Paris Opéra) and modern Opéra Bastille; the former tends toward the more classic ballets and operas, and the latter provides a mixed repertoire of classic and modern.^[241] In middle of the 19th century, there were three other active and competing opera houses: the Opéra-Comique (which still exists), Théâtre-Italien and Théâtre Lyrique (which in modern times changed its profile and name to Théâtre de la Ville).^[242] Philharmonie de Paris, the modern symphonic concert hall of Paris, opened in January 2015. Another musical landmark is the Théâtre des Champs-Élysées, where the first performances of Diaghilev's Ballets Russes took place in 1913.

Theatre traditionally has occupied a large place in Parisian culture, and many of its most popular actors today are also stars of French television. The oldest and most famous Paris theatre is the Comédie-Française, founded in 1680. Run by the Government of France, it performs mostly French classics at the Salle Richelieu in the Palais-Royal at 2 rue de Richelieu, next to the Louvre.^[243] of Other famous theatres include the Odéon-Théâtre de l'Europe, next to the Luxembourg Gardens, also a state institution and theatrical landmark; the Théâtre Mogador, and the Théâtre de la Gaîté-Montparnasse.^[244]

The music hall and cabaret are famous Paris institutions. The Moulin Rouge was opened in 1889. It was highly visible because of its large red imitation windmill on its roof, and became the birthplace of the dance known as the French Cancan. It helped make famous the singers Mistinguett and Édith Piaf and the painter Toulouse-Lautrec, who made posters for the venue. In 1911, the dance hall Olympia Paris invented the grand staircase as a settling for its shows, competing with its great rival, the Folies Bergère. Its stars in the 1920s included the American singer and dancer Josephine Baker. Later, Olympia Paris presented Dalida, Edith Piaf, Marlene Dietrich, Miles Davis, Judy Garland and the Grateful Dead.

The Casino de Paris presented many famous French singers, including Mistinguett, Maurice Chevalier and Tino Rossi. Other famous Paris music halls include Le Lido, on the Champs-Élysées, opened in 1946; and the Crazy Horse Saloon, featuring strip-tease, dance and magic, opened in 1951. A half dozen music halls exist today in Paris, attended mostly by visitors to the city.^[245]

Literature[edit]

The first book printed in France, Epistolae ("Letters"), by Gasparinus de Bergamo (Gasparino da Barzizza), was published in Paris in 1470 by the press established by Johann Heynlin. Since then, Paris has been the centre of the French publishing industry, the home of some of the world's best-known writers and poets, and the setting for many classic works of French literature. Almost all the books published in Paris in the Middle Ages were in Latin, rather than French. Paris did not become the acknowledged capital of French literature until the 17th century, with authors such as Boileau, Corneille, La Fontaine, Molière, Racine, several coming from the provinces, as well as the foundation of the Académie française.^[246] In the 18th century, the literary life of Paris revolved around the cafés and salons; it was dominated by Voltaire, Jean-Jacques Rousseau, Pierre de Marivaux and Pierre Beaumarchais.

During the 19th century, Paris was the home and subject for some of France's greatest writers, including Charles Baudelaire, Stéphane Mallarmé, Mérimée, Alfred de Musset, Marcel Proust, Émile Zola, Alexandre Dumas, Gustave Flaubert, Guy de Maupassant and Honoré de Balzac. Victor Hugo's The Hunchback of Notre Dame inspired the renovation of its setting, the Notre-Dame de Paris.^[247] Another of Victor Hugo's works, Les Misérables, written while he was in exile outside France during the Second Empire, described the social change and political turmoil in Paris in the early 1830s.^[248] One of the most popular of all French writers, Jules Verne, worked at the Theatre Lyrique and the Paris stock exchange, while he did research for his stories at the National Library.^{[249][verification needed]}

In the 20th century, the Paris literary community was dominated by figures such as Colette, André Gide, François Mauriac, André Malraux, Albert Camus, and, after World War II, by Simone de Beauvoir and Jean-Paul Sartre. Between the wars it was the home of many important expatriate writers, including Ernest Hemingway, Samuel Beckett, and, in the 1970s, Milan Kundera. The winner of the 2014 Nobel Prize in Literature, Patrick Modiano (who lives in Paris), based most of his literary work on the depiction of the city during World War II and the 1960s–1970s.^[250]

Paris is a city of books and bookstores. In the 1970s, 80 percent of French-language publishing houses were found in Paris, almost all on the Left Bank in the 5th, 6th and 7th arrondissements. Since that time, because of high prices, some publishers have moved out to the less expensive areas.^[251] It is also a city of small bookstores. There are about 150 bookstores in the 5th arrondissement alone, plus another 250 book stalls along the Seine. Small Paris bookstores are protected against competition from discount booksellers by French law; books, even e-books, cannot be discounted more than five percent below their publisher's cover price.^[252]

Music[edit]

In the late 12th century, a school of polyphony was established at Notre-Dame. Among the Trouvères of northern France, a group of Parisian aristocrats became known for their poetry and songs. Troubadours, from the south of France, were also popular. During the reign of François I, in the Renaissance era, the lute became popular in the French court. The French royal family and courtiers "disported themselves in masques, ballets, allegorical dances, recitals, and opera and comedy", and a national musical printing house was established.^[232] In the Baroque-era, noted composers included Jean-Baptiste Lully, Jean-Philippe Rameau, and François Couperin.^[232] The Conservatoire de Musique de Paris was founded in 1795.^[253] By 1870, Paris had become an important centre for symphony, ballet and operatic music.

Romantic-era composers (in Paris) include Hector Berlioz (La Symphonie fantastique), Charles Gounod (Faust), Camille Saint-Saëns (Samson et Delilah), Léo Delibes (Lakmé) and Jules Massenet (Thaïs), among others.^[232] Georges Bizet's Carmen premiered 3 March 1875. Carmen has since become one of the most popular and frequently-performed operas in the classical canon.^[254][255] Among the Impressionist composers who created new works for piano, orchestra, opera, chamber music and other musical forms, stand in particular, Claude Debussy (Suite bergamasque, and its well-known third movement, Clair de lune, La Mer, Pelléas et Mélisande), Erik Satie (Gymnopédies, "Je te veux", Gnossiennes, Parade) and Maurice Ravel (Miroirs, Boléro, La valse, L'heure espagnole). Several foreign-born composers, such as Frédéric Chopin (Poland), Franz Liszt (Hungary), Jacques Offenbach (Germany), Niccolò Paganini (Italy), and Igor Stravinsky (Russia), established themselves or made significant contributions both with their works and their influence in Paris.

Bal-musette is a style of French music and dance that first became popular in Paris in the 1870s and 1880s; by 1880 Paris had some 150 dance halls in the working-class neighbourhoods of the city.^[256] Patrons danced the bourrée to the accompaniment of the cabrette (a bellows-blown bagpipe locally called a "musette") and often the vielle à roue (hurdy-gurdy) in the cafés and bars of the city. Parisian and Italian musicians who played the accordion adopted the style and established themselves in Auvergnat bars especially in the 19th arrondissement,^[257] and the romantic sounds of the accordion has since become one of the musical icons of the city. Paris became a major centre for jazz and still attracts jazz musicians from all around the world to its clubs and cafés.^[258]

Paris is the spiritual home of gypsy jazz in particular, and many of the Parisian jazzmen who developed in the first half of the 20th century began by playing Bal-musette in the city.^[257] Django Reinhardt rose to fame in Paris, having moved to the 18th arrondissement in a caravan as a young boy, and performed with violinist Stéphane Grappelli and their Quintette du Hot Club de France in the 1930s and 1940s.^[259]

Immediately after the War the Saint-Germain-des-Pres quarter and the nearby Saint-Michel quarter became home to many small jazz clubs, mostly found in cellars because of a lack of space; these included the Caveau des Lorientais, the Club Saint-Germain, the Rose Rouge, the Vieux-Colombier, and the most famous, Le Tabou. They introduced Parisians to the music of Claude Luter, Boris Vian, Sydney Bechet, Mezz Mezzrow, and Henri Salvador. Most of the clubs closed by the early 1960s, as musical tastes shifted toward rock and roll.^[260]

Some of the finest manouche musicians in the world are found here playing the cafés of the city at night.^[259] Some of the more notable jazz venues include the New Morning, Le Sunset, La Chope des Puces and Bouquet du Nord.^[258][259] Several yearly festivals take place in Paris, including the Paris Jazz Festival and the rock festival Rock en Seine.^[261] The Orchestre de Paris was established in 1967.^[262] On 19 December 2015, Paris and other worldwide fans commemorated the 100th anniversary of the birth of Edith Piaf—a cabaret singer-songwriter and actress who became widely regarded as France's national chanteuse, as well as being one of France's greatest international stars.^[263] Other singers—of similar style—include Maurice Chevalier, Charles Aznavour, Yves Montand, as well as Charles Trenet.

Paris has a big hip hop scene. This music became popular during the 1980s.^[264] The presence of a large African and Caribbean community helped to its development, it gave a voice, a political and social status for many minorities.^[265]

Cinema[edit]

The movie industry was born in Paris when Auguste and Louis Lumière projected the first motion picture for a paying audience at the Grand Café on 28 December 1895.^[266] Many of Paris' concert/dance halls were transformed into cinemas when the media became popular beginning in the 1930s. Later, most of the largest cinemas were divided into multiple, smaller rooms. Paris' largest cinema room today is in the Grand Rex theatre with 2,700 seats.^[267]
Big multiplex cinemas have been built since the 1990s. UGC Ciné Cité Les Halles with 27 screens, MK2 Bibliothèque with 20 screens and UGC Ciné Cité Bercy with 18 screens are among the largest.^[268]

Parisians tend to share the same movie-going trends as many of the world's global cities, with cinemas primarily dominated by Hollywood-generated film entertainment. French cinema comes a close second, with major directors (réalisateurs) such as Claude Lelouch, Jean-Luc Godard, and Luc Besson, and the more slapstick/popular genre with director Claude Zidi as an example. European and Asian films are also widely shown and appreciated.^[269] On 2 February 2000, Philippe Binant realised the first digital cinema projection in Europe, with the DLP CINEMA technology developed by Texas Instruments, in Paris.^[270][271]

Restaurants and cuisine[edit]

Since the late 18th century, Paris has been famous for its restaurants and haute cuisine, food meticulously prepared and artfully presented. A luxury restaurant, La Taverne Anglaise, opened in 1786 in the arcades of the Palais-Royal by Antoine Beauvilliers; it featured an elegant dining room, an extensive menu, linen tablecloths, a large wine list and well-trained waiters; it became a model for future Paris restaurants. The restaurant Le Grand Véfour in the Palais-Royal dates from the same period.^[272] The famous Paris restaurants of the 19th century, including the Café de Paris, the Rocher de Cancale, the Café Anglais, Maison Dorée and the Café Riche, were mostly located near the theatres on the Boulevard des Italiens; they were immortalised in the novels of Balzac and Émile Zola. Several of the best-known restaurants in Paris today appeared during the Belle Époque, including Maxim's on Rue Royale, Ledoyen in the gardens of the Champs-Élysées, and the Tour d'Argent on the Quai de la Tournelle.^[273]

Today, due to Paris' cosmopolitan population, every French regional cuisine and almost every national cuisine in the world can be found there; the city has more than 9,000 restaurants.^[274] The Michelin Guide has been a standard guide to French restaurants since 1900, awarding its highest award, three stars, to the best restaurants in France. In 2018, of the 27 Michelin three-star restaurants in France, ten are located in Paris. These include both restaurants which serve classical French cuisine, such as L'Ambroisie in the Place des Vosges, and those which serve non-traditional menus, such as L'Astrance, which combines French and Asian cuisines. Several of France's most famous chefs, including Pierre Gagnaire, Alain Ducasse, Yannick Alléno and Alain Passard, have three-star restaurants in Paris.^[275][276]

In addition to the classical restaurants, Paris has several other kinds of traditional eating places. The café arrived in Paris in the 17th century, when the beverage was first brought from Turkey, and by the 18th century Parisian cafés were centres of the city's political and cultural life. The Café Procope on the Left Bank dates from this period. In the 20th century, the cafés of the Left Bank, especially Café de la Rotonde and Le Dôme Café in Montparnasse and Café de Flore and Les Deux Magots on Boulevard Saint Germain, all still in business, were important meeting places for painters, writers and philosophers.^[273] A bistro is a type of eating place loosely defined as a neighbourhood restaurant with a modest decor and prices and a regular clientele and a congenial atmosphere. Its name is said to have come in 1814 from the Russian soldiers who occupied the city; "bistro" means "quickly" in Russian, and they wanted their meals served rapidly so they could get back their encampment. Real bistros are increasingly rare in Paris, due to rising costs, competition from cheaper ethnic restaurants, and different eating habits of Parisian diners.^[277] A brasserie originally was a tavern located next to a brewery, which served beer and food at any hour. Beginning with the Paris Exposition of 1867; it became a popular kind of restaurant which featured beer and other beverages served by young women in the national costume associated with the beverage, particular German costumes for beer. Now brasseries, like cafés, serve food and drinks throughout the day.^[278]

Fashion[edit]

Since the 19th century, Paris has been an international fashion capital, particularly in the domain of haute couture (clothing hand-made to order for private clients).^[279] It is home to some of the largest fashion houses in the world, including Dior and Chanel, as well as many other well-known and more contemporary fashion designers, such as Karl Lagerfeld, Jean-Paul Gaultier, Yves Saint Laurent, Givenchy, and Christian Lacroix. Paris Fashion Week, held in January and July in the Carrousel du Louvre among other renowned city locations, is one of the top four events on the international fashion calendar. The other fashion capitals of the world, Milan, London, and New York also host fashion weeks.^[280][281] Moreover, Paris is also the home of the world's largest cosmetics company: L'Oréal as well as three of the top five global makers of luxury fashion accessories: Louis Vuitton, Hermés, and Cartier.^[282] Most of the major fashion designers have their showrooms along the Avenue Montaigne, between the Champs-Élysées and the Seine.

Holidays and festivals[edit]

Bastille Day, a celebration of the storming of the Bastille in 1789, the biggest festival in the city, is a military parade taking place every year on 14 July on the Champs-Élysées, from the Arc de Triomphe to Place de la Concorde. It includes a flypast over the Champs Élysées by the Patrouille de France, a parade of military units and equipment, and a display of fireworks in the evening, the most spectacular being the one at the Eiffel Tower.^[283]

Some other yearly festivals are Paris-Plages, a festive event that lasts from mid-July to mid-August when the Right Bank of the Seine is converted into a temporary beach with sand, deck chairs and palm trees;^[283] Journées du Patrimoine, Fête de la Musique, Techno Parade, Nuit Blanche, Cinéma au clair de lune, Printemps des rues, Festival d'automne, and Fête des jardins. The Carnaval de Paris, one of the oldest festivals in Paris, dates back to the Middle Ages.

Education[edit]

Paris is the département with the highest proportion of highly educated people. In 2009, around 40 percent of Parisians held a licence-level diploma or higher, the highest proportion in France,^[284] while 13 percent have no diploma, the third-lowest percentage in France. Education in Paris and the Île-de-France region employs approximately 330,000 people, 170,000 of whom are teachers and professors teaching approximately 2.9 million children and students in around 9,000 primary, secondary, and higher education schools and institutions.^[285]

The University of Paris, founded in the 12th century, is often called the Sorbonne after one of its original medieval colleges. It was broken up into thirteen autonomous universities in 1970, following the student demonstrations in 1968. Most of the campuses today are in the Latin Quarter where the old university was located, while others are scattered around the city and the suburbs.^[286]

The Paris region hosts France's highest concentration of the grandes écoles – 55 specialised centres of higher-education outside or inside the public university structure. The prestigious public universities are usually considered grands établissements. Most of the grandes écoles were relocated to the suburbs of Paris in the 1960s and 1970s, in new campuses much larger than the old campuses within the crowded City of Paris, though the École Normale Supérieure, PSL University has remained on rue d'Ulm in the 5th arrondissement.^[287] There are a high number of engineering schools, led by the PSL University (which comprises several colleges such as École des Mines, École nationale supérieure de chimie, École Pratique des Hautes Études and Paris-Dauphine), the Paris-Saclay University (which comprises several colleges such as AgroParisTech, CentraleSupélec and ENS Paris-Saclay) the Polytechnic Institute of Paris (which comprises several colleges such as École Polytechnique, Télécom Paris and École nationale de la statistique et de l'administration économique) and also independent colleges such as École des Ponts et Chaussées or Arts et Métiers. There are also many business schools, including HEC, INSEAD, ESSEC, and ESCP Europe. The administrative school such as ENA has been relocated to Strasbourg, the political science school Sciences-Po is still located in Paris' 7th arrondissement, the most prestigious university for social sciences, the École des hautes études en sciences sociales is located in Paris' 6th arrondissement and the most prestigious university of economics and finance, Paris-Dauphine, is located in Paris' 16th. The Parisian school of journalism CELSA department of Sorbonne University is located in Neuilly-sur-Seine.^[288] Paris is also home to several of France's most famous high-schools such as Lycée Louis-le-Grand, Lycée Henri-IV, Lycée Janson de Sailly and Lycée Condorcet. The National Institute of Sport and Physical Education, located in the 12th arrondissement, is both a physical education institute and high-level training centre for elite athletes.

Libraries[edit]

The Bibliothèque nationale de France (BnF) operates public libraries in Paris, among them the François Mitterrand Library, Richelieu Library, Louvois, Opéra Library, and Arsenal Library.^[289] There are three public libraries in the 4th arrondissement. The Forney Library, in the Marais district, is dedicated to the decorative arts; the Arsenal Library occupies a former military building, and has a large collection on French literature; and the Bibliothèque historique de la ville de Paris, also in Le Marais, contains the Paris historical research service. The Sainte-Geneviève Library is in 5th arrondissement; designed by Henri Labrouste and built in the mid-1800s, it contains a rare book and manuscript division.^[290] Bibliothèque Mazarine, in the 6th arrondissement, is the oldest public library in France. The Médiathèque Musicale Mahler in the 8th arrondissement opened in 1986 and contains collections related to music. The François Mitterrand Library (nicknamed Très Grande Bibliothèque) in the 13th arrondissement was completed in 1994 to a design of Dominique Perrault and contains four glass towers.^[290]

There are several academic libraries and archives in Paris. The Sorbonne Library in the 5th arrondissement is the largest university library in Paris. In addition to the Sorbonne location, there are branches in Malesherbes, Clignancourt-Championnet, Michelet-Institut d'Art et d'Archéologie, Serpente-Maison de la Recherche, and Institut des Etudes Ibériques.^[291] Other academic libraries include Interuniversity Pharmaceutical Library, Leonardo da Vinci University Library, Paris School of Mines Library, and the René Descartes University Library.^[292]

Sports[edit]

Paris' most popular sport clubs are the association football club Paris Saint-Germain F.C. and the rugby union clubs Stade Français and Racing 92, the last of which is based just outside the city proper. The 80,000-seat Stade de France, built for the 1998 FIFA World Cup, is located just north of Paris in the commune of Saint-Denis.^[293] It is used for football, rugby union and track and field athletics. It hosts the French national football team for friendlies and major tournaments qualifiers, annually hosts the French national rugby team's home matches of the Six Nations Championship, and hosts several important matches of the Stade Français rugby team.^[293] In addition to Paris Saint-Germain F.C., the city has a number of other professional and amateur football clubs: Paris FC, Red Star, RCF Paris and Stade Français Paris.

Paris hosted the 1900 and 1924 Summer Olympics and will host the 2024 Summer Olympics and Paralympic Games.

The city also hosted the finals of the 1938 FIFA World Cup (at the Stade Olympique de Colombes), as well as the 1998 FIFA World Cup and the 2007 Rugby World Cup Final (both at the Stade de France). Two UEFA Champions League Finals in the current century have also been played in the Stade de France: the 2000 and 2006 editions.^[294] Paris has most recently been the host for UEFA Euro 2016, both at the Parc des Princes in the city proper and also at Stade de France, with the latter hosting the opening match and final.

The final stage of the most famous bicycle racing in the world, Tour de France, always finishes in Paris. Since 1975, the race has finished on the Champs-Elysées.^[295]

Tennis is another popular sport in Paris and throughout France; the French Open, held every year on the red clay of the Roland Garros National Tennis Centre,^[296] is one of the four Grand Slam events of the world professional tennis tour. The 17,000-seat Bercy Arena (officially named AccorHotels Arena and formerly known as the Palais Omnisports de Paris-Bercy) is the venue for the annual Paris Masters ATP Tour tennis tournament and has been a frequent site of national and international tournaments in basketball, boxing, cycling, handball, ice hockey, show jumping and other sports. The Bercy Arena also hosted the 2017 IIHF World Ice Hockey Championship, together with Cologne, Germany. The final stages of the FIBA EuroBasket 1951 and EuroBasket 1999 were also played in Paris, the latter at the Palais Omnisports de Paris-Bercy.

The basketball team Levallois Metropolitans plays some of its games at the 4,000 capacity Stade Pierre de Coubertin.^[297] Another top-level professional team, Nanterre 92, plays in Nanterre.

Infrastructure[edit]

Transport[edit]

Paris is a major rail, highway, and air transport hub. Île-de-France Mobilités (IDFM), formerly the Syndicat des transports d'Île-de-France (STIF) and before that the Syndicat des transports parisiens (STP), oversees the transit network in the region.^[298] The syndicate coordinates public transport and contracts it out to the RATP (operating 347 bus lines, the Métro, eight tramway lines, and sections of the RER), the SNCF (operating suburban rails, one tramway line and the other sections of the RER) and the Optile consortium of private operators managing 1,176 bus lines.^[299]

Railways[edit]

A central hub of the national rail network, Paris' six major railway stations (Gare du Nord, Gare de l'Est, Gare de Lyon, Gare d'Austerlitz, Gare Montparnasse, Gare Saint-Lazare) and a minor one (Gare de Bercy) are connected to three networks: the TGV serving four high-speed rail lines, the normal speed Corail trains, and the suburban rails (Transilien).

Métro, RER and tramway[edit]

Since the inauguration of its first line in 1900, Paris's Métro network has grown to become the city's most widely used local transport system; today it carries about 5.23 million passengers daily^[300] through 16 lines, 303 stations (385 stops) and 220 km (136.7 mi) of rails. Superimposed on this is a 'regional express network', the RER, whose five lines (A, B, C, D, and E), 257 stops and 587 km (365 mi) of rails connect Paris to more distant parts of the urban area.^[301]

Over €26.5 billion will be invested over the next 15 years to extend the Métro network into the suburbs,^[301] with notably the Grand Paris Express project.

In addition, the Paris region is served by a light rail network of nine lines, the tramway: Line T1 runs from Asnières-Gennevilliers to Noisy-le-Sec, Line T2 runs from Pont de Bezons to Porte de Versailles, Line T3a runs from Pont du Garigliano to Porte de Vincennes, Line T3b runs from Porte de Vincennes to Porte d'Asnières, Line T5 runs from Saint-Denis to Garges-Sarcelles, Line T6 runs from Châtillon to Viroflay, Line T7 runs from Villejuif to Athis-Mons, Line T8 runs from Saint-Denis to Épinay-sur-Seine and Villetaneuse, all of which are operated by the RATP Group,^[302] and line T4 runs from Bondy RER to Aulnay-sous-Bois, which is operated by the state rail carrier SNCF.^[301] Five new light rail lines are currently in various stages of development.^[303]

Air[edit]

Paris is a major international air transport hub with the 5th busiest airport system in the world. The city is served by three commercial international airports: Paris–Charles de Gaulle, Paris–Orly and Beauvais–Tillé Airport. Together these three airports recorded traffic of 96.5 million passengers in 2014.^[305] There is also one general aviation airport, Paris-Le Bourget, historically the oldest Parisian airport and closest to the city centre, which is now used only for private business flights and air shows.

Orly Airport, located in the southern suburbs of Paris, replaced Le Bourget as the principal airport of Paris from the 1950s to the 1980s.^[306] Charles de Gaulle Airport, located on the edge of the northern suburbs of Paris, opened to commercial traffic in 1974 and became the busiest Parisian airport in 1993.^[307] For the year 2017 it was the 5th busiest airport in the world by international traffic and it is the hub for the nation's flag carrier Air France.^[301] Beauvais-Tillé Airport, located 69 kilometres (43 miles) north of Paris' city centre, is used by charter airlines and low-cost carriers such as Ryanair.

Domestically, air travel between Paris and some of France's largest cities such as Lyon, Marseille, or Strasbourg has been in a large measure replaced by high-speed rail due to the opening of several high-speed TGV rail lines from the 1980s. For example, after the LGV Méditerranée opened in 2001, air traffic between Paris and Marseille declined from 2,976,793 passengers in 2000 to 1,502,196 passengers in 2014.^[308] After the LGV Est opened in 2007, air traffic between Paris and Strasbourg declined from 1,006,327 passengers in 2006 to 157,207 passengers in 2014.^[308]

Internationally, air traffic has increased markedly in recent years between Paris and the Gulf airports, the emerging nations of Africa, Russia, Turkey, Portugal, Italy, and mainland China, whereas noticeable decline has been recorded between Paris and the British Isles, Egypt, Tunisia, and Japan.^[309][310]

Motorways[edit]

The city is also the most important hub of France's motorway network, and is surrounded by three orbital freeways: the Périphérique,^[106] which follows the approximate path of 19th-century fortifications around Paris, the A86 motorway in the inner suburbs, and finally the Francilienne motorway in the outer suburbs. Paris has an extensive road network with over 2,000 km (1,243 mi) of highways and motorways.

Waterways[edit]

The Paris region is the most active water transport area in France, with most of the cargo handled by Ports of Paris in facilities located around Paris. The rivers Loire, Rhine, Rhone, Meuse, and Scheldt can be reached by canals connecting with the Seine, which include the Canal Saint-Martin, Canal Saint-Denis, and the Canal de l'Ourcq.^[311]

Cycling[edit]

There are 440 km (270 mi) of cycle paths and routes in Paris. These include piste cyclable (bike lanes separated from other traffic by physical barriers such as a kerb) and bande cyclable (a bicycle lane denoted by a painted path on the road). Some 29 km (18 mi) of specially marked bus lanes are free to be used by cyclists, with a protective barrier protecting against encroachments from vehicles.^[312] Cyclists have also been given the right to ride in both directions on certain one-way streets. Paris offers a bike sharing system called Vélib' with more than 20,000 public bicycles distributed at 1,800 parking stations,^[313] which can be rented for short and medium distances including one way trips.

Electricity[edit]

Electricity is provided to Paris through a peripheral grid fed by multiple sources. As of 2012^[update], around 50% of electricity generated in the Île-de-France comes from cogeneration energy plants located near the outer limits of the region; other energy sources include the Nogent Nuclear Power Plant (35%), trash incineration (9% – with cogeneration plants, these provide the city in heat as well), methane gas (5%), hydraulics (1%), solar power (0.1%) and a negligible amount of wind power (0.034 GWh).^[314] A quarter of the city's district heating is to come from a plant in Saint-Ouen-sur-Seine, burning a 50/50-mix of coal and 140,000 tonnes of wood pellets from the United States per year.^[315]

Water and sanitation[edit]

Paris in its early history had only the rivers Seine and Bièvre for water. From 1809, the Canal de l'Ourcq provided Paris with water from less-polluted rivers to the north-east of the capital.^[316] From 1857, the civil engineer Eugène Belgrand, under Napoleon III, oversaw the construction of a series of new aqueducts that brought water from locations all around the city to several reservoirs built atop the Capital's highest points of elevation.^[317] From then on, the new reservoir system became Paris' principal source of drinking water, and the remains of the old system, pumped into lower levels of the same reservoirs, were from then on used for the cleaning of Paris' streets. This system is still a major part of Paris' modern water-supply network. Today Paris has more than 2,400 km (1,491 mi) of underground passageways^[318] dedicated to the evacuation of Paris' liquid wastes.

In 1982, Mayor Chirac introduced the motorcycle-mounted Motocrotte to remove dog faeces from Paris streets.^[319] The project was abandoned in 2002 for a new and better enforced local law, under the terms of which dog owners can be fined up to €500 for not removing their dog faeces.^[320] The air pollution in Paris, from the point of view of particulate matter (PM10), is the highest in France with 38 μg/m³.^[321]

Parks and gardens[edit]

Paris today has more than 421 municipal parks and gardens, covering more than 3,000 hectares and containing more than 250,000 trees.^[322] Two of Paris's oldest and most famous gardens are the Tuileries Garden (created in 1564 for the Tuileries Palace and redone by André Le Nôtre between 1664 and 1672)^[323] and the Luxembourg Garden, for the Luxembourg Palace, built for Marie de' Medici in 1612, which today houses the Senate.^[324] The Jardin des plantes was the first botanical garden in Paris, created in 1626 by Louis XIII's doctor Guy de La Brosse for the cultivation of medicinal plants.^[325]

Between 1853 and 1870, Emperor Napoleon III and the city's first director of parks and gardens, Jean-Charles Adolphe Alphand, created the Bois de Boulogne, Bois de Vincennes, Parc Montsouris and Parc des Buttes-Chaumont, located at the four points of the compass around the city, as well as many smaller parks, squares and gardens in the Paris's quarters.^[326] Since 1977, the city has created 166 new parks, most notably the Parc de la Villette (1987), Parc André Citroën (1992), Parc de Bercy (1997) and Parc Clichy-Batignolles (2007).^[327] One of the newest parks, the Promenade des Berges de la Seine (2013), built on a former highway on the left bank of the Seine between the Pont de l'Alma and the Musée d'Orsay, has floating gardens and gives a view of the city's landmarks.

Weekly Parkruns take place in the Bois de Boulogne and the Parc Montsouris ^[328][329]

Cemeteries[edit]

During the Roman era, the city's main cemetery was located to the outskirts of the left bank settlement, but this changed with the rise of Catholic Christianity, where most every inner-city church had adjoining burial grounds for use by their parishes. With Paris's growth many of these, particularly the city's largest cemetery, the Holy Innocents' Cemetery, were filled to overflowing, creating quite unsanitary conditions for the capital. When inner-city burials were condemned from 1786, the contents of all Paris' parish cemeteries were transferred to a renovated section of Paris's stone mines outside the "Porte d'Enfer" city gate, today place Denfert-Rochereau in the 14th arrondissement.^[330][331] The process of moving bones from the Cimetière des Innocents to the catacombs took place between 1786 and 1814;^[332] part of the network of tunnels and remains can be visited today on the official tour of the catacombs.

After a tentative creation of several smaller suburban cemeteries, the Prefect Nicholas Frochot under Napoleon Bonaparte provided a more definitive solution in the creation of three massive Parisian cemeteries outside the city limits.^[333] Open from 1804, these were the cemeteries of Père Lachaise, Montmartre, Montparnasse, and later Passy; these cemeteries became inner-city once again when Paris annexed all neighbouring communes to the inside of its much larger ring of suburban fortifications in 1860. New suburban cemeteries were created in the early 20th century: The largest of these are the Cimetière parisien de Saint-Ouen, the Cimetière parisien de Pantin (also known as Cimetière parisien de Pantin-Bobigny), the Cimetière parisien d'Ivry, and the Cimetière parisien de Bagneux.^[334] Some of the most famous people in the world are buried in Parisian cemeteries, such as Oscar Wilde and Serge Gainsbourg among others.^[335]

Healthcare[edit]

Health care and emergency medical service in the City of Paris and its suburbs are provided by the Assistance publique – Hôpitaux de Paris (AP-HP), a public hospital system that employs more than 90,000 people (including practitioners, support personnel, and administrators) in 44 hospitals.^[336] It is the largest hospital system in Europe. It provides health care, teaching, research, prevention, education and emergency medical service in 52 branches of medicine. The hospitals receive more than 5.8 million annual patient visits.^[336]

One of the most notable hospitals is the Hôtel-Dieu, founded in 651, the oldest hospital in the city,^[337] although the current building is the product of a reconstruction of 1877. Other hospitals include Pitié-Salpêtrière Hospital (one of the largest in Europe), Hôpital Cochin, Bichat–Claude Bernard Hospital, Hôpital Européen Georges-Pompidou, Bicêtre Hospital, Beaujon Hospital, the Curie Institute, Lariboisière Hospital, Necker–Enfants Malades Hospital, Hôpital Saint-Louis, Hôpital de la Charité and the American Hospital of Paris.

Media[edit]

Paris and its close suburbs is home to numerous newspapers, magazines and publications including Le Monde, Le Figaro, Libération, Le Nouvel Observateur, Le Canard enchaîné, La Croix, Pariscope, Le Parisien (in Saint-Ouen), Les Échos, Paris Match (Neuilly-sur-Seine), Réseaux & Télécoms, Reuters France, and L'Officiel des Spectacles.^[338] France's two most prestigious newspapers, Le Monde and Le Figaro, are the centrepieces of the Parisian publishing industry.^[339] Agence France-Presse is France's oldest, and one of the world's oldest, continually operating news agencies. AFP, as it is colloquially abbreviated, maintains its headquarters in Paris, as it has since 1835.^[340] France 24 is a television news channel owned and operated by the French government, and is based in Paris.^[341] Another news agency is France Diplomatie, owned and operated by the Ministry of Foreign and European Affairs, and pertains solely to diplomatic news and occurrences.^[342]

The most-viewed network in France, TF1, is in nearby Boulogne-Billancourt. France 2, France 3, Canal+, France 5, M6 (Neuilly-sur-Seine), Arte, D8, W9, NT1, NRJ 12, La Chaîne parlementaire, France 4, BFM TV, and Gulli are other stations located in and around the capital.^[343] Radio France, France's public radio broadcaster, and its various channels, is headquartered in Paris' 16th arrondissement. Radio France Internationale, another public broadcaster is also based in the city.^[344] Paris also holds the headquarters of the La Poste, France's national postal carrier.^[345]

International relations[edit]

Twin towns and sister cities[edit]

Since 9 April 1956, Paris is exclusively and reciprocally twinned only with:^[346][347]

• Rome, Italy, 1956

Seule Paris est digne de Rome ; seule Rome est digne de Paris. (in French)

Solo Parigi è degna di Roma; solo Roma è degna di Parigi. (in Italian)

"Only Paris is worthy of Rome; only Rome is worthy of Paris."^[348]

Other relationships[edit]

Paris has agreements of friendship and co-operation with:^[346]

See also[edit]

• Art Nouveau in Paris
• Art Deco in Paris
• C40 Cities Climate Leadership Group
• International Exposition of Modern Industrial and Decorative Arts held in Paris in 1925
• Megacity
• Outline of France
• Outline of Paris
• Paris syndrome

Notes[edit]

References[edit]

Citations[edit]

Sources[edit]