Liên Xô

Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết Союз Советских Социалистических Республик Soyuz Sovetskikh Sotsialisticheskikh Respublik
1922–1991
Flag (1955–1991) Quốc huy (1956–1991)
Phương châm:  " Пролетарии всех стран, соединяйтесь! " Proletarii vsekh stran, đậu nành '! ("Công nhân của thế giới, đoàn kết!")
Quốc ca:  " Интернационал " Quốc tế ca ("Quốc tế ca") (1922–1944) " Государственный гимн СССР " Gosudarstvennyy gimn SSSR ("Quốc ca của Liên Xô") (1944–1991) [1]
Liên Xô từ năm 1945 đến năm 1991
Thủ đô và thành phố lớn nhất	Mátxcơva 55 ° 45′N 37 ° 37′E / 55.750°N 37.617°E / 55.750; 37.617
Ngôn ngữ chính thức	Tiếng Nga [a] [2]
Các ngôn ngữ khu vực được công nhận	Người Ukraina Người Belarus Tiếng Uzbek Tiếng Kazakh Người Gruzia Azerbaijan Tiếng Lithuania Moldavian Người Latvia Kyrgyz Tajik Tiếng Armenia Người Thổ Nhĩ Kỳ Người Estonia
Ngôn ngữ thiểu số	Abkhaz Bashkir Buryat Chechnya Phần lan Volga tiếng Đức Hàn Quốc Ossetian đánh bóng Người Tatar nhiều người khác
Các nhóm dân tộc (1989)	70% người Slav Đông 12% tiếng Thổ Nhĩ Kỳ 18% khác
Tôn giáo	Nhà nước thế tục [1] [2] Nhà nước vô thần [b]
Demonym	Xô Viết
Chính quyền	1922–1927: Cộng hòa xã hội chủ nghĩa độc đảng theo chủ nghĩa Lenin liên bang 1927-1953: Federal Mác-Lênin độc đảng nhà nước xã hội chủ nghĩa dưới một Stalin độc tài toàn trị độc tài [3] 1953–1990: Cộng hòa xã hội chủ nghĩa một đảng theo chủ nghĩa Mác-Lênin liên bang 1990–1991: Cộng hòa bán tổng thống đa đảng liên bang [4]
Thủ lĩnh
• 1922–1924	Vladimir Lenin
• 1924–1953	Joseph Stalin
• Năm 1953 [c]	Georgy Malenkov
• 1953–1964	Nikita Khrushchev
• 1964–1982	Leonid Brezhnev
• 1982–1984	Yuri Andropov
• 1984–1985	Konstantin Chernenko
• 1985–1991	Mikhail Gorbachev
Nguyên thủ quốc gia
• 1922–1946 (đầu tiên)	Mikhail Kalinin
• 1988–1991 (cuối cùng)	Mikhail Gorbachev
Người đứng đầu chính phủ
• 1922–1924 (đầu tiên)	Vladimir Lenin
• 1991 (cuối cùng)	Ivan Silayev
Cơ quan lập pháp	Đại hội Xô viết (1922–1936) [d] Xô viết tối cao (1936–1991)
• Nhà  trên	Xô viết các dân tộc
•  Hạ viện	Xô viết của Liên bang
Thời đại lịch sử	Thế kỷ 20
•  Đảo chính Bolshevik	7 tháng 11 năm 1917
•  Thành lập	30 tháng 12 năm 1922
•  Nội chiến kết thúc	16 tháng 6 năm 1923
•  Hiến pháp đầu tiên	31 tháng 1 năm 1924
•  Hiến pháp thứ hai	5 tháng 12 năm 1936
•  Chiến dịch Barbarossa	22 tháng 6 năm 1941
•  Chiến thắng trong Chiến tranh thế giới thứ hai	9 tháng 5 năm 1945
•  Khử Stalin hóa	25 tháng 2 năm 1956
•  Hiến pháp cuối cùng	9 tháng 10 năm 1977
•  Đệ nhất cộng hòa ly khai	11 tháng 3 năm 1990
•  Hệ thống đa đảng	14 tháng 3 năm 1990
•  Cuộc đảo chính tháng 8	19–22 tháng 8 năm 1991
•  Hiệp định Belovezha	8 tháng 12 năm 1991
•  Đã tuyên bố giải thể	Ngày 26 tháng 12 năm 1991 [3]
Khu vực
• Toàn bộ	22.402.200 km 2 (8.649.500 dặm vuông)
Dân số
• Điều   tra dân số năm 1989	286.730.819 [5] ( thứ 3 )
• Tỉ trọng	12,7 / km 2 (32,9 / dặm vuông)
GDP  ( PPP )	Ước tính năm 1990
• Toàn bộ	2,7 nghìn tỷ đô la [6] ( hạng 2 )
• Bình quân đầu người	$ 9,000
GDP  (danh nghĩa)	Ước tính năm 1990
• Toàn bộ	2,7 nghìn tỷ đô la [6] ( hạng 2 )
• Bình quân đầu người	$ 9,000 ( thứ 28 )
Gini  (1989)	0,275 thấp
HDI  (1990)	0,920 [7] rất cao
Tiền tệ	Đồng rúp Liên Xô (руб) ( SUR )
Múi giờ	( UTC +2 đến +12)
Định dạng ngày tháng	dd-mm-yyyy
Lái xe bên	đúng
Mã gọi	+7
Mã ISO 3166	SU
TLD Internet	.su [4]
Trước bởi thành công bởi 1922: SFSR của Nga SSR Ukraina Byelorussian SSR Transcaucasian SFSR Năm 1924: Bukharan SSR Khorezm SSR 1939: Ba Lan 1940: Phần Lan Romania Estonia Latvia Lithuania 1944: Tuva 1945: Đức Quốc xã Năm 1946: Tiệp Khắc 1990: Lithuania 1991: Georgia Estonia Latvia Ukraine Belarus Transnistria Moldova Kyrgyzstan U-dơ-bê-ki-xtan Tajikistan Armenia Azerbaijan Turkmenistan Chechnya Nga Kazakhstan
Hôm nay là một phần của	Armenia  Azerbaijan  Belarus  Estonia  Georgia  Kazakhstan  Kyrgyzstan  Latvia  Lithuania  Moldova  Nga  Tajikistan  Turkmenistan  Ukraine  U-dơ-bê-ki-xtan Xem các quốc gia hậu Xô Viết
Ghi chú ^ Tuyên bố № 142-НcủaLiên bang Cộng hòa Xô viết Tối cao của Liên bang Xô viết, chính thức xác lập việc giải thể Liên bang Xô viết với tư cách là một nhà nước và chủ thể của luật pháp quốc tế(bằng tiếng Nga). ^ Lời bài hát gốc được sử dụng từ năm 1944 đến năm 1956ca ngợi Stalin. Không có lời bài hát nào từ năm 1956 đến năm 1977. Hiển thị lời bài hát sửa đổi từ năm 1977 đến năm 1991. ^ Viên chức liên minh toàn thể kể từ năm 1990, các nước cộng hòa thành phần có quyền tuyên bố ngôn ngữ chính thức của họ. ^ Được ấn định vào ngày 19 tháng 9 năm 1990, tồn tại trở đi.

Các Liên Xô , ^[e] chính thức là Liên hiệp các xã hội chủ nghĩa Xô Cộng hòa ^[f] ( Liên Xô ), ^[g] là một nhà nước xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc Eurasia đã tồn tại từ năm 1922 đến năm 1991. Trên danh nghĩa một liên bang công đoàn của nhiều quốc gia cộng hòa Xô Viết , ^{[h ]} trong thực tế, chính phủ và nền kinh tế của nó tập trung cao độ cho đến những năm cuối cùng của nó. Nó là một nhà nước độc đảng trước năm 1990 do Đảng Cộng sản Liên Xô lãnh đạo , với Moscowlà thủ đô của nó tại nước cộng hòa lớn nhất của nó, SFSR của Nga . Các trung tâm đô thị lớn khác là Leningrad (Russian SFSR), Kiev ( Ukraina SSR ), Minsk ( Byelorussian SSR ), Tashkent ( Uzbek SSR ), Alma-Ata ( Kazakh SSR ) and Novosibirsk (Russian SFSR). Đây là quốc gia lớn nhất thế giới tính theo diện tích bề mặt, ^[8] trải dài hơn 10.000 km (6.200 mi) từ đông sang tây qua 11 múi giờ và hơn 7.200 km (4.500 mi) từ bắc xuống nam. Lãnh thổ của nó bao gồm phần lớn Đông Âu, một phần của Bắc Âu và Tây Á , và toàn bộ Trung và Bắc Á . Năm quần xã sinh vật của nó là lãnh nguyên , rừng taiga , thảo nguyên , sa mạc và núi . Dân số đa dạng của nó đã được chính thức gọi là người Liên Xô .

Liên Xô có nguồn gốc từ trong Cách mạng Tháng Mười năm 1917 khi những người Bolshevik , đứng đầu là Vladimir Lenin , lật đổ Chính phủ lâm thời đã sớm thay thế các chế độ quân chủ của đế chế Nga . Họ thành lập Cộng hòa Xô viết Nga , ^[i] bắt đầu cuộc nội chiến giữa Hồng quân Bolshevik và nhiều lực lượng chống Bolshevik trên khắp Đế quốc cũ, trong đó phe lớn nhất là Bạch vệ., đã tham gia vào các cuộc đàn áp bạo lực chống cộng sản chống lại những người Bolshevik và những người ủng hộ công nhân và nông dân của họ được gọi là Khủng bố Trắng . Hồng quân đã mở rộng và giúp những người Bolshevik địa phương nắm quyền, thành lập các Xô viết , đàn áp các đối thủ chính trị của họ và nông dân nổi loạn thông qua Khủng bố Đỏ . Đến năm 1922, những người Bolshevik đã nổi lên chiến thắng, thành lập Liên bang Xô viết với sự thống nhất của các nước cộng hòa Nga, Transcaucasian , Ukraina và Byelorussian . Các chính sách mới kinh tế (NEP) , được giới thiệu bởi Lenin, đã dẫn đến một sự trở lại một phần của một thị trường tự do và sở hữu tư nhân; điều này dẫn đến một thời kỳ phục hồi kinh tế.

Sau khi Lenin qua đời vào năm 1924, Joseph Stalin lên nắm quyền. Stalin đã đàn áp tất cả những phản đối chính trị đối với sự cai trị của ông trong Đảng Cộng sản và thành lập một nền kinh tế chỉ huy . Kết quả là, đất nước đã trải qua một thời kỳ công nghiệp hóa nhanh chóng và tập thể hóa bắt buộc , dẫn đến tăng trưởng kinh tế đáng kể, nhưng cũng dẫn đến nạn đói do con người gây ra vào năm 1932–1933 và mở rộng hệ thống trại lao động Gulag ban đầu được thành lập vào năm 1918. Stalin cũng nuôi dưỡng chứng hoang tưởng chính trị và tiến hành cuộc Đại thanh trừngloại bỏ những đối thủ thực sự và được nhận thức của ông ta khỏi Đảng thông qua các vụ bắt bớ hàng loạt các nhà lãnh đạo quân sự, đảng viên Đảng Cộng sản và những công dân bình thường, những người sau đó bị đưa vào trại cải tạo hoặc bị kết án tử hình.

Vào ngày 23 tháng 8 năm 1939, sau những nỗ lực không thành công để thành lập một liên minh chống phát xít với các cường quốc phương Tây, Liên Xô đã ký thỏa thuận không xâm lược với Đức Quốc xã . Sau khi Chiến tranh thế giới thứ hai bắt đầu , Liên Xô chính thức trung lập xâm lược và sáp nhập lãnh thổ của một số quốc gia Đông Âu, bao gồm cả miền đông Ba Lan và các quốc gia Baltic . Vào tháng 6 năm 1941, quân Đức xâm lược , mở ra nhà hát chiến tranh lớn nhất và đẫm máu nhất trong lịch sử. Thương vong trong chiến tranh của Liên Xô chiếm tỷ lệ cao nhất trong cuộc xung đột trong cái giá phải trả cho việc giành được ưu thế trước lực lượng phe Trục tại những trận đánh khốc liệt như Stalingrad. Các lực lượng Liên Xô cuối cùng đã chiếm được Berlin và giành chiến thắng trong Thế chiến thứ hai ở châu Âu vào ngày 9 tháng 5 năm 1945. Lãnh thổ bị Hồng quân đánh chiếm trở thành các quốc gia vệ tinh của Khối phía Đông . Các Chiến tranh Lạnh nổi lên vào năm 1947 như là kết quả của một thời hậu chiến sự thống trị của Liên Xô ở Đông Âu, nơi Khối Đông Âu đối đầu với phương Tây Khối rằng đoàn kết trong Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương vào năm 1949.

Sau cái chết của Stalin vào năm 1953, một giai đoạn được gọi là phi Stalin hóa và thời kỳ Khrushchev Thaw xảy ra dưới sự lãnh đạo của Nikita Khrushchev . Đất nước phát triển nhanh chóng, khi hàng triệu nông dân được chuyển đến các thành phố công nghiệp hóa. Liên Xô mất một dẫn đầu trong cuộc đua không gian với các vệ tinh lần đầu tiên và các chuyến bay vũ trụ của con người đầu tiên và các thăm dò đầu tiên đến đất trên một hành tinh , Venus . Trong những năm 1970, đã có một ngắn gọn hòa dịu trong quan hệ với Hoa Kỳ, nhưng căng thẳng trở lại khi Liên Xô triển khai quân đội ở Afghanistannăm 1979. Chiến tranh làm cạn kiệt nguồn lực kinh tế và kết hợp với sự leo thang viện trợ quân sự của Mỹ cho các chiến binh Mujahideen .

Vào giữa những năm 1980, nhà lãnh đạo cuối cùng của Liên Xô, Mikhail Gorbachev , đã tìm cách cải cách hơn nữa và tự do hóa nền kinh tế thông qua các chính sách glasnost và perestroika . Mục đích là để bảo toàn Đảng Cộng sản trong khi đảo ngược tình trạng trì trệ kinh tế . Chiến tranh Lạnh kết thúc trong nhiệm kỳ của ông và vào năm 1989, các nước thuộc Khối Warszawa ở Đông Âu đã lật đổ các chế độ chủ nghĩa Mác-Lênin tương ứng của họ . Đặc biệt, hành động thiếu quyết đoán của các nhà cầm quân Đông Âu sau cuộc Dã ngoại Liên Âu đã khiến Bức màn sắt bị đổ., điều đã phá vỡ khối đoàn kết cộng sản hùng mạnh trước đây. Điều này dẫn đến sự trỗi dậy của các phong trào dân tộc chủ nghĩa và ly khai mạnh mẽ bên trong Liên Xô. Chính quyền trung ương đã khởi xướng một cuộc trưng cầu dân ý — bị tẩy chay bởi các nước cộng hòa Baltic, Armenia, Georgia và Moldova — dẫn đến phần lớn các công dân tham gia bỏ phiếu ủng hộ việc duy trì Liên minh như một liên bang mới . Vào tháng 8 năm 1991, một cuộc đảo chính đã được thực hiện bởi những người theo đường lối cứng rắn của Đảng Cộng sản. Nó đã thất bại, với việc Tổng thống Nga Boris Yeltsin đóng một vai trò quan trọng trong việc đối mặt với cuộc đảo chính, dẫn đến việc Đảng Cộng sản bị cấm hoạt động. Vào ngày 25 tháng 12 năm 1991, Gorbachev từ chức và mười hai nước cộng hòa thành phần còn lại nổi lên từgiải thể Liên Xô với tư cách là các quốc gia hậu Xô Viết độc lập . Các Liên bang Nga (trước đây là SFSR Nga) cho rằng quyền và nghĩa vụ của Liên Xô và được công nhận là pháp nhân tiếp tục của nó.

Liên Xô đã tạo ra nhiều thành tựu và đổi mới xã hội và công nghệ quan trọng của thế kỷ 20. Đất nước này có nền kinh tế lớn thứ hai thế giới và quân đội thường trực lớn nhất thế giới. ^{[6] [9] [10]} Liên Xô được công nhận là một trong năm quốc gia có vũ khí hạt nhân . Nó là thành viên thường trực sáng lập của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc cũng như thành viên của OSCE , WFTU và là thành viên hàng đầu của Hội đồng Tương trợ Kinh tế và Hiệp ước Warsaw .

Trước khi giải thể, Liên Xô đã duy trì vị thế là một trong hai siêu cường của thế giới trong bốn thập kỷ sau Thế chiến thứ hai. Đôi khi còn được gọi là " Đế chế Xô Viết ", nó thực hiện quyền bá chủ của mình ở Đông Âu và trên toàn thế giới với sức mạnh quân sự và kinh tế, xung đột ủy nhiệm và ảnh hưởng ở các nước đang phát triển và tài trợ cho nghiên cứu khoa học, đặc biệt là trong công nghệ vũ trụ và vũ khí. ^{[11] [12]}

Từ nguyên

Từ soviet có nguồn gốc từ tiếng Nga sovet ( tiếng Nga : совет ), có nghĩa là "hội đồng", "hội đồng", "lời khuyên", ^[j] cuối cùng bắt nguồn từ gốc lời nói proto-Slav của vět-iti ("để thông báo" ), liên quan đến věst Slavic ("tin tức"), "khôn ngoan" trong tiếng Anh, gốc trong "ad-vis-or" (từ tiếng Anh chuyển sang tiếng Pháp) hoặc tiếng Hà Lan ướt ("để biết"; xem nghĩa của wetenschap "khoa học"). Từ sovietnik có nghĩa là "ủy viên hội đồng". ^[13]

Một số tổ chức trong lịch sử Nga được gọi là hội đồng (tiếng Nga: совет ). Ở Đế quốc Nga , Hội đồng Nhà nước hoạt động từ năm 1810 đến năm 1917 được gọi là Hội đồng Bộ trưởng sau cuộc nổi dậy năm 1905. ^[13]

Trong Cuộc tiếp xúc với Gruzia , Vladimir Lenin đã hình dung ra một biểu hiện của chủ nghĩa sô vanh dân tộc Nga vĩ đại của Joseph Stalin và những người ủng hộ ông, kêu gọi các quốc gia này gia nhập Nga với tư cách là các bộ phận bán độc lập của một liên minh lớn hơn mà ban đầu ông đặt tên là Liên minh Cộng hòa Xô viết của Châu Âu và Châu Á (tiếng Nga: Союз Советских Республик Европы и Азии , tr. Soyuz Sovetskikh Respublik Evropy i Azii ). ^[14] Ban đầu Stalin phản đối đề nghị này nhưng cuối cùng chấp nhận nó, mặc dù với sự đồng ý của Lenin, việc đổi tên thành Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết (USSR), mặc dù tất cả các nước cộng hòa đều bắt đầu là Liên bang xã hội chủ nghĩa.và không đổi sang đơn hàng khác cho đến năm 1936 . Ngoài ra, trong các ngôn ngữ quốc gia của nhiều nước cộng hòa, từ hội đồng hoặc công đồng trong ngôn ngữ tương ứng được chỉ khá muộn để thay đổi một sự thích nghi của Nga Xô và không bao giờ ở những người khác, ví dụ như Ukraina .

СССР (trong bảng chữ cái Latinh: SSSR ) là tên viết tắt của USSR trong tiếng Nga. Nó được viết bằng các chữ cái Cyrillic . Người Liên Xô sử dụng chữ viết tắt Cyrillic thường xuyên đến mức khán giả trên toàn thế giới đã trở nên quen thuộc với ý nghĩa của nó. Đáng chú ý, cả hai chữ cái Cyrillic được sử dụng đều có chữ cái đồng nhất (nhưng khác biệt về mặt chuyển ngữ) trong bảng chữ cái Latinh . Do sự quen thuộc rộng rãi với chữ viết tắt Cyrillic, người dùng bảng chữ cái Latinh nói riêng hầu như luôn sử dụng các chữ cái Latinh đồng nhất C và P (trái ngược với các chữ cái Latinh phiên âm S và R ) khi hiển thị chữ viết tắt bản địa của Liên Xô.

Sau СССР , các tên viết tắt phổ biến nhất của nhà nước Xô viết trong tiếng Nga là Советский Союз (phiên âm: Sovetskiy Soyuz ) có nghĩa đen là Liên bang Xô viết , và cả Союз ССР (phiên âm: Soyuz SSR ), sau khi bù đắp cho sự khác biệt ngữ pháp, về cơ bản được dịch sang Union of SSR's bằng tiếng Anh.

Trong các phương tiện truyền thông tiếng Anh, nhà nước được gọi là Liên Xô hoặc Liên Xô. Trong các ngôn ngữ châu Âu khác, các dạng viết tắt được dịch theo địa phương thường được sử dụng như Union soviétique và URSS trong tiếng Pháp , hoặc Sowjetunion và UdSSR trong tiếng Đức . Trong thế giới nói tiếng Anh, Liên Xô còn được gọi một cách không chính thức là Nga và công dân của nó là người Nga, ^[15] mặc dù điều đó không chính xác về mặt kỹ thuật vì Nga chỉ là một trong những nước cộng hòa. ^[16] Những ứng dụng sai như vậy của các từ tương đương ngôn ngữ với thuật ngữ Nga và các dẫn xuất của nó cũng thường xuyên xảy ra trong các ngôn ngữ khác.

Môn Địa lý

Với diện tích 22.402.200 km vuông (8.649.500 sq mi), Liên Xô là quốc gia lớn nhất thế giới, địa vị được Liên bang Nga giữ lại . ^[17] Bao phủ một phần sáu bề mặt Trái đất, kích thước của nó tương đương với Bắc Mỹ . ^[18] Hai quốc gia kế vị khác, Kazakhstan và Ukraine , lần lượt xếp trong số 10 quốc gia hàng đầu theo diện tích đất, và quốc gia lớn nhất hoàn toàn ở châu Âu. Phần châu Âu chiếm một phần tư diện tích của đất nước và là trung tâm văn hóa và kinh tế. Phần phía đông của châu Á kéo dài đến Thái Bình Dương ở phía đông vàAfghanistan ở phía nam, và, ngoại trừ một số khu vực ở Trung Á , ít dân hơn nhiều. Nó trải dài hơn 10.000 km (6.200 mi) từ đông sang tây qua 11 múi giờ và hơn 7.200 km (4.500 mi) từ bắc xuống nam. Nó có năm vùng khí hậu: lãnh nguyên , rừng taiga , thảo nguyên , sa mạc và núi .

Liên Xô, giống như Nga , có đường biên giới dài nhất thế giới , đo hơn 60.000 km (37.000 mi), hay 1+1 ⁄ 2 chu vi của Trái đất. Hai phần ba trong số đó là đường bờ biển . Quốc gia này giáp với Afghanistan , Trung Quốc , Tiệp Khắc , Phần Lan , Hungary , Iran , Mông Cổ , Triều Tiên , Na Uy , Ba Lan , Romania và Thổ Nhĩ Kỳ từ năm 1945 đến năm 1991. Eo biển Bering tách Liên Xô khỏi Hoa Kỳ , trong khi eo biển La Pérouse tách ra nó từ Nhật Bản .

Ngọn núi cao nhất của đất nước là Đỉnh Cộng sản (nay là Đỉnh Ismoil Somoni ) ở Tajikistan , ở độ cao 7.495 mét (24.590 ft). Liên Xô cũng bao gồm hầu hết các hồ lớn nhất thế giới; các biển Caspian (chia sẻ với Iran ), và hồ Baikal , hồ nước ngọt lớn nhất (theo thể tích) và sâu nhất thế giới mà còn là một cơ quan nội bộ của nước Nga.

Lịch sử

Cách mạng và nền tảng (1917–1927)

Hoạt động cách mạng hiện đại ở Đế quốc Nga bắt đầu với cuộc nổi dậy 1825 Tháng Mười Hai . Mặc dù chế độ nông nô đã bị bãi bỏ vào năm 1861, nó được thực hiện theo những điều kiện bất lợi cho nông dân và được dùng để khuyến khích những người cách mạng. Một quốc hội - Duma Quốc gia - được thành lập vào năm 1906 sau Cách mạng Nga năm 1905 , nhưng Sa hoàng Nicholas II đã chống lại những nỗ lực chuyển từ chế độ quân chủ tuyệt đối sang chế độ quân chủ lập hiến . Tình trạng bất ổn xã hội tiếp tục và trở nên trầm trọng hơn trong Thế chiến thứ nhất do thất bại quân sự và tình trạng thiếu lương thực ở các thành phố lớn.

Một cuộc nổi dậy tự phát của quần chúng ở Petrograd , để đối phó với sự suy tàn trong thời chiến của nền kinh tế và tinh thần Nga, lên đến đỉnh điểm là Cách mạng tháng Hai và lật đổ Nicholas II và chính phủ đế quốc vào tháng 3 năm 1917. Chế độ chuyên chế Nga hoàng được thay thế bởi Chính phủ lâm thời Nga dự định tiến hành bầu cử vào Hội đồng Lập hiến Nga và tiếp tục chiến đấu theo phe Bên tham gia trong Thế chiến thứ nhất .

Đồng thời, các hội đồng công nhân , được gọi bằng tiếng Nga là " Xô Viết ", mọc lên trên khắp đất nước. Những người Bolshevik , do Vladimir Lenin lãnh đạo , đã thúc đẩy cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa trong Liên Xô và trên các đường phố. Ngày 7 tháng 11 năm 1917, Hồng vệ binh xông vào Cung điện Mùa đông ở Petrograd, chấm dứt sự cai trị của Chính phủ lâm thời và để lại mọi quyền lực chính trị cho Liên Xô. ^[19] Sự kiện này sau đó được chính thức biết đến trong các thư tịch của Liên Xô với tên gọi Cách mạng xã hội chủ nghĩa Tháng Mười vĩ đại . Vào tháng 12, những người Bolshevik đã ký một hiệp định đình chiến với các cường quốc Trung tâm, mặc dù đến tháng 2 năm 1918, giao tranh đã tiếp tục. Vào tháng 3, Liên Xô chấm dứt tham chiến và ký Hiệp ước Brest-Litovsk .

Một cuộc Nội chiến kéo dài và đẫm máu xảy ra sau đó giữa người da đỏ và người da trắng , bắt đầu từ năm 1917 và kết thúc vào năm 1923 với chiến thắng của phe Đỏ. Nó bao gồm sự can thiệp của nước ngoài , vụ hành quyết cựu sa hoàng và gia đình ông , và nạn đói năm 1921 , giết chết khoảng năm triệu người. ^[20] Vào tháng 3 năm 1921, trong một cuộc xung đột liên quan với Ba Lan , Hòa ước Riga được ký kết, chia cắt các vùng lãnh thổ tranh chấp ở Belarus và Ukraine giữa Cộng hòa Ba Lan và Liên Xô.. Nước Nga Xô Viết đã phải giải quyết những xung đột tương tự với các nước cộng hòa mới thành lập như Estonia , Phần Lan , Latvia và Litva .

Vào ngày 28 tháng 12 năm 1922, một hội nghị gồm các phái đoàn đặc mệnh toàn quyền từ SFSR Nga , SFSR Xuyên Caucasian , SSR Ukraina và SSR Byelorussian đã thông qua Hiệp ước thành lập Liên Xô ^[21] và Tuyên bố thành lập Liên Xô , hình thành Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô Viết. ^[22] Hai văn kiện này đã được xác nhận bởi Đại hội Xô viết đầu tiên của Liên Xô và được ký bởi các trưởng đoàn, ^[23] Mikhail Kalinin , Mikhail Tskhakaya , Mikhail Frunze , Grigory Petrovsky, và Alexander Chervyakov , ^[24] vào ngày 30 tháng 12 năm 1922. Lời tuyên bố chính thức được thực hiện từ sân khấu của Nhà hát Bolshoi .

Một cuộc tái cấu trúc sâu rộng nền kinh tế, công nghiệp và chính trị của đất nước bắt đầu từ những ngày đầu nắm quyền của Liên Xô vào năm 1917. Một phần lớn trong số này được thực hiện theo các Nghị định ban đầu của Bolshevik , các văn kiện của chính phủ do Vladimir Lenin ký. Một trong những đột phá nổi bật nhất là kế hoạch GOELRO , trong đó hình dung ra một cuộc tái cơ cấu lớn của nền kinh tế Liên Xô dựa trên tổng điện khí hóa đất nước. ^[25] Kế hoạch này trở thành nguyên mẫu cho các Kế hoạch 5 năm tiếp theo và được hoàn thành vào năm 1931. ^[26] Sau chính sách kinh tế " Chủ nghĩa cộng sản thời chiến " trong Nội chiến Nga, như một khúc dạo đầu để phát triển hoàn toàn chủ nghĩa xã hội.ở trong nước, chính phủ Liên Xô cho phép một số doanh nghiệp tư nhân cùng tồn tại cùng với công nghiệp quốc hữu hóa vào những năm 1920, và tổng số lương thực trưng dụng ở nông thôn được thay thế bằng thuế lương thực.

Ngay từ khi thành lập, chính phủ ở Liên Xô dựa trên chế độ độc đảng của Đảng Cộng sản (những người Bolshevik) . ^[k] Mục đích đã nêu là ngăn chặn sự quay trở lại của chế độ bóc lột tư bản chủ nghĩa và rằng các nguyên tắc tập trung dân chủ sẽ có hiệu quả nhất trong việc đại diện cho ý chí của nhân dân một cách thiết thực. Cuộc tranh luận về tương lai của nền kinh tế đã tạo nền tảng cho một cuộc tranh giành quyền lực trong những năm sau cái chết của Lenin vào năm 1924. Ban đầu, Lenin được thay thế bằng một " troika " bao gồm Grigory Zinoviev của SSR Ukraine , Lev Kamenev của Nga. SFSR vàJoseph Stalin của SFSR Transcaucasian .

Vào ngày 1 tháng 2 năm 1924, Liên Xô được Vương quốc Anh công nhận. Cùng năm, Hiến pháp Liên Xô được thông qua, hợp pháp hóa liên minh tháng 12 năm 1922. Mặc dù nền tảng của nhà nước Xô viết như một thực thể liên bang của nhiều nước cộng hòa thành phần, mỗi nước có các thực thể chính trị và hành chính riêng, thuật ngữ "Nước Nga Xô viết" - chỉ áp dụng cho Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Liên bang Nga - thường được áp dụng cho toàn bộ đất nước bởi các nhà văn và chính trị gia không thuộc Liên Xô.

Kỷ nguyên Stalin (1927–1953)

Ngày 3 tháng 4 năm 1922, Stalin được bổ nhiệm làm Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô . Lenin đã bổ nhiệm Stalin làm người đứng đầu Thanh tra Công nhân và Nông dân , cơ quan này đã trao cho Stalin quyền lực đáng kể. Bằng cách từng bước củng cố ảnh hưởng của mình, cô lập và vượt qua các đối thủ trong đảng , Stalin trở thành nhà lãnh đạo không thể tranh cãi của đất nước và vào cuối những năm 1920, thiết lập một chế độ độc tài toàn trị. Tháng 10 năm 1927, Zinoviev và Leon Trotsky bị khai trừ khỏi Ủy ban Trung ương và bị bắt đi đày.

Năm 1928, Stalin lần đầu tiên đưa ra kế hoạch 5 năm xây dựng nền kinh tế xã hội chủ nghĩa . Thay cho chủ nghĩa quốc tế được Lenin thể hiện trong suốt cuộc Cách mạng, nhằm xây dựng Chủ nghĩa xã hội ở một nước . Trong công nghiệp, nhà nước nắm quyền kiểm soát tất cả các doanh nghiệp hiện có và tiến hành một chương trình công nghiệp hóa chuyên sâu . Trong nông nghiệp , thay vì tuân thủ chính sách "đi đầu bằng gương" do Lenin chủ trương, ^[29] cưỡng bức tập thể hóa các trang trại đã được thực hiện trên toàn quốc.

Hậu quả là nạn đói xảy ra, số người chết ước tính từ ba đến bảy triệu người; Những kulaks sống sót đã bị khủng bố, và nhiều người bị đưa đến Gulags để lao động cưỡng bức . ^{[30] [31]} Biến động xã hội tiếp tục vào giữa những năm 1930. Bất chấp tình hình hỗn loạn từ giữa đến cuối những năm 1930, đất nước này đã phát triển một nền kinh tế công nghiệp mạnh mẽ trong những năm trước Thế chiến thứ hai .

Hợp tác chặt chẽ hơn giữa Liên Xô và phương Tây đã phát triển vào đầu những năm 1930. Từ năm 1932 đến năm 1934, nước này tham gia Hội nghị Giải trừ quân bị Thế giới . Năm 1933, quan hệ ngoại giao giữa Hoa Kỳ và Liên Xô được thiết lập khi vào tháng 11, Tổng thống mới đắc cử của Hoa Kỳ, Franklin D. Roosevelt, đã chính thức công nhận chính phủ Cộng sản của Stalin và đàm phán một hiệp định thương mại mới giữa hai nước. ^[32] Tháng 9 năm 1934, nước này gia nhập Hội Quốc liên . Sau khi Nội chiến Tây Ban Nha nổ ra vào năm 1936, Liên Xô tích cực hỗ trợ lực lượng Cộng hòa chống lại phe Quốc gia , những người được hỗ trợ bởiPhát xít Ý và phát xít Đức . ^[33]

Vào tháng 12 năm 1936, Stalin công bố một bản hiến pháp mới được những người ủng hộ trên khắp thế giới ca ngợi là bản hiến pháp dân chủ nhất có thể tưởng tượng được, mặc dù có một số ý kiến ​​hoài nghi. ^[l] Cuộc Đại thanh trừng của Stalin dẫn đến việc bắt giữ hoặc hành quyết nhiều " Người Bolshevik cũ " từng tham gia Cách mạng Tháng Mười cùng với Lenin. Theo các tài liệu lưu trữ được giải mật của Liên Xô, NKVD đã bắt giữ hơn một triệu rưỡi người vào năm 1937 và 1938, trong đó 681.692 người bị bắn. ^[35] Trong hai năm đó, trung bình có hơn một nghìn vụ hành quyết mỗi ngày. ^{[36] [m]}

Năm 1939, sau khi nỗ lực thành lập một liên minh quân sự với Anh và Pháp chống lại Đức thất bại, Liên Xô đã chuyển hướng mạnh mẽ sang Đức Quốc xã. Gần một năm sau khi Anh và Pháp ký kết Hiệp định Munich với Đức, Liên Xô cũng đã thực hiện các thỏa thuận với Đức, cả về quân sự và kinh tế trong các cuộc đàm phán sâu rộng . Hai nước ký kết Hiệp ước Molotov-Ribbentrop và Hiệp định Thương mại Đức-Liên Xô vào tháng 8 năm 1939. Trước đây, Liên Xô có thể chiếm đóng Litva, Latvia, Estonia , Bessarabia, bắc Bukovina và đông Ba Lan., trong khi Liên Xô vẫn trung lập về mặt chính thức. Vào cuối tháng 11, không thể cưỡng chế Cộng hòa Phần Lan bằng các biện pháp ngoại giao di chuyển biên giới của mình cách Leningrad 25 km (16 mi) trở lại , Stalin đã ra lệnh xâm lược Phần Lan . Ở phía đông, quân đội Liên Xô đã giành được một số chiến thắng quyết định trong các cuộc đụng độ biên giới với Đế quốc Nhật Bản vào năm 1938 và 1939. Tuy nhiên, vào tháng 4 năm 1941, Liên Xô đã ký Hiệp ước Trung lập Xô-Nhật với Nhật Bản, công nhận sự toàn vẹn lãnh thổ của Manchukuo , một Nhà nước bù nhìn của Nhật .

Chiến tranh Thế giới II

Đức phá vỡ Hiệp ước Molotov-Ribbentrop và xâm lược Liên Xô vào ngày 22 tháng 6 năm 1941, bắt đầu cuộc Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại ở Liên Xô . Các Hồng quân Liên Xô dừng lại quân đội dường như bất khả chiến bại Đức tại Trận Moskva . Các Trận Stalingrad , kéo dài từ cuối năm 1942 đến đầu năm 1943, giáng một đòn nặng vào Đức từ đó họ không bao giờ hoàn toàn bình phục và trở thành một bước ngoặt trong cuộc chiến. Sau Stalingrad, các lực lượng Liên Xô chạy qua Đông Âu đến Berlin trước khi Đức đầu hàng vào năm 1945 . Quân đội Đức thiệt hại 80% quân số của họ ở Mặt trận phía Đông. ^[40] Harry Hopkins, một cố vấn chính sách đối ngoại thân cận của Franklin D. Roosevelt, đã phát biểu vào ngày 10 tháng 8 năm 1943 về vai trò quyết định của Liên Xô trong cuộc chiến. ^[n]

Cùng năm đó, Liên Xô, khi thực hiện thỏa thuận với Đồng minh tại Hội nghị Yalta , đã tố cáo Hiệp ước Trung lập Xô-Nhật vào tháng 4 năm 1945 ^[42] và xâm lược Manchukuo và các vùng lãnh thổ khác do Nhật Bản kiểm soát vào ngày 9 tháng 8 năm 1945. ^{[43 ]} Cuộc xung đột này kết thúc với một chiến thắng quyết định của Liên Xô, góp phần vào việc Nhật Bản đầu hàng vô điều kiện và kết thúc Thế chiến II.

Liên Xô bị thiệt hại nặng nề trong cuộc chiến, mất khoảng 27 triệu người . ^[37] Khoảng 2,8 triệu tù binh tù binh Liên Xô chết vì đói, bị ngược đãi hoặc bị hành quyết chỉ trong 8 tháng của giai đoạn 1941–42. ^{[44] [45]} Trong thời kỳ chiến tranh, quốc gia này cùng với Hoa Kỳ, Anh Quốc và Trung Quốc được coi là bốn cường quốc Đồng minh lớn, ^[46] và sau đó trở thành Bốn cảnh sát hình thành cơ sở của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc. . ^[47] Nó nổi lên như một siêu cường trong thời kỳ hậu chiến. Một khi bị từ chối công nhận ngoại giaobởi thế giới phương Tây, Liên Xô đã có quan hệ chính thức với hầu hết các quốc gia vào cuối những năm 1940. Là thành viên của Liên hợp quốc khi được thành lập vào năm 1945, quốc gia này đã trở thành một trong năm thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc , cho phép họ có quyền phủ quyết bất kỳ nghị quyết nào của mình.

Chiến tranh lạnh

Trong thời kỳ ngay sau chiến tranh, Liên Xô đã xây dựng lại và mở rộng nền kinh tế, đồng thời duy trì sự kiểm soát tập trung chặt chẽ của mình . Nó đã kiểm soát hiệu quả hầu hết các quốc gia Đông Âu (ngoại trừ Nam Tư và sau này là Albania ), biến chúng thành các quốc gia vệ tinh . Liên Xô ràng buộc các quốc gia vệ tinh của mình trong một liên minh quân sự, Hiệp ước Warsaw , vào năm 1955, và một tổ chức kinh tế, Hội đồng Tương trợ Kinh tế hoặc Comecon , một đối tác của Cộng đồng Kinh tế Châu Âu (EEC), từ năm 1949 đến năm 1991. ^[48]Liên Xô tập trung vào việc khôi phục của riêng mình, thu giữ và chuyển giao hầu hết các nhà máy công nghiệp của Đức, và nó đã sửa chữa các khoản bồi thường chiến tranh từ Đông Đức , Hungary , Romania và Bulgaria bằng cách sử dụng các doanh nghiệp liên kết do Liên Xô chi phối. Nó cũng thiết lập các thỏa thuận thương mại được thiết kế có chủ ý để có lợi cho đất nước. Moscow kiểm soát các đảng Cộng sản cai trị các quốc gia vệ tinh, và họ tuân theo lệnh từ Điện Kremlin. ^[p] Sau đó, Comecon cung cấp viện trợ cho Đảng Cộng sản Trung Quốc chiến thắng cuối cùng, và ảnh hưởng của nó đã tăng lên ở những nơi khác trên thế giới. Lo sợ trước tham vọng của mình, các đồng minh thời chiến của Liên Xô, Anh và Mỹ, đã trở thành kẻ thù của họ. Trong Chiến tranh Lạnh sau đó , hai bên đã xung đột gián tiếp trong các cuộc chiến tranh ủy nhiệm .

De-Stalinization và Khrushchev Thaw (1953–1964)

Stalin qua đời vào ngày 5 tháng 3 năm 1953. Không có người kế nhiệm hợp ý lẫn nhau, các quan chức cao nhất của Đảng Cộng sản ban đầu đã chọn cùng nhau cai trị Liên bang Xô viết thông qua một troika do Georgy Malenkov đứng đầu . Tuy nhiên, điều này đã không kéo dài và Nikita Khrushchev cuối cùng đã giành chiến thắng trong cuộc tranh giành quyền lực sau đó vào giữa những năm 1950. Năm 1956, ông tố cáo Joseph Stalin và tiến hành giảm bớt sự kiểm soát đối với đảng và xã hội. Điều này được gọi là de-Stalinization .

Mátxcơva coi Đông Âu là vùng đệm cực kỳ quan trọng để bảo vệ phía trước các biên giới phía tây của mình, trong trường hợp có một cuộc xâm lược lớn khác như cuộc xâm lược của Đức năm 1941. Vì lý do này, Liên Xô đã tìm cách củng cố quyền kiểm soát của mình đối với khu vực bằng cách chuyển đổi các nước Đông Âu thành các quốc gia vệ tinh, phụ thuộc và phụ thuộc vào sự lãnh đạo của nó. Do đó, các lực lượng quân sự Liên Xô đã được sử dụng để trấn áp một cuộc nổi dậy chống cộng sản ở Hungary vào năm 1956.

Vào cuối những năm 1950, một cuộc đối đầu với Trung Quốc liên quan đến mối quan hệ hợp tác giữa Liên Xô với phương Tây và điều mà Mao Trạch Đông coi là chủ nghĩa xét lại của Khrushchev , đã dẫn đến sự chia rẽ giữa Trung - Xô . Điều này dẫn đến sự tan vỡ trong toàn bộ phong trào chủ nghĩa Mác-Lênin toàn cầu, với việc các chính phủ ở Albania , Campuchia và Somalia chọn liên minh với Trung Quốc.

Trong giai đoạn cuối những năm 1950 và đầu những năm 1960, Liên Xô tiếp tục đạt được những thành tựu khoa học và công nghệ trong Cuộc chạy đua Không gian , sánh ngang với Hoa Kỳ: phóng vệ tinh nhân tạo đầu tiên, Sputnik 1 vào năm 1957; một con chó sống tên Laika vào năm 1957; con người đầu tiên, Yuri Gagarin vào năm 1961; người phụ nữ đầu tiên trong không gian, Valentina Tereshkova vào năm 1963; Alexei Leonov , người đầu tiên đi bộ ngoài không gian vào năm 1965; lần hạ cánh mềm đầu tiên lên Mặt trăng bằng tàu vũ trụ Luna 9 vào năm 1966; và những chiếc tàu thám hiểm Mặt trăng đầu tiên, Lunokhod 1 và Lunokhod 2 . ^[50]

Khrushchev đã khởi xướng " The Thaw ", một sự thay đổi phức tạp trong đời sống chính trị, văn hóa và kinh tế ở đất nước. Điều này bao gồm một số sự cởi mở và tiếp xúc với các quốc gia khác và các chính sách kinh tế và xã hội mới chú trọng nhiều hơn vào hàng hóa, cho phép tăng mức sống đáng kể trong khi duy trì mức tăng trưởng kinh tế cao. Kiểm duyệt cũng được nới lỏng. Tuy nhiên, những cải cách của Khrushchev trong lĩnh vực nông nghiệp và hành chính nhìn chung không mang lại hiệu quả. Năm 1962, ông gây ra một cuộc khủng hoảng với Hoa Kỳ về việc Liên Xô triển khai tên lửa hạt nhân ở Cuba . Một thỏa thuận đã được thực hiện với Hoa Kỳ để loại bỏ tên lửa hạt nhân của cả Cuba và Thổ Nhĩ Kỳ, kết luận cuộc khủng hoảng. Sự kiện này khiến Khrushchev bối rối và mất uy tín, dẫn đến việc ông bị loại khỏi quyền lực vào năm 1964.

Kỷ nguyên trì trệ (1964–1985)

Sau khi Khrushchev bị lật đổ, một giai đoạn lãnh đạo tập thể khác diễn ra sau đó, bao gồm Leonid Brezhnev làm Tổng Bí thư, Alexei Kosygin làm Thủ tướng và Nikolai Podgorny làm Chủ tịch Đoàn Chủ tịch, kéo dài cho đến khi Brezhnev tự khẳng định mình vào đầu những năm 1970 với tư cách là nhà lãnh đạo ưu việt của Liên Xô.

Năm 1968, Liên Xô và các đồng minh thuộc Khối Warszawa xâm lược Tiệp Khắc để ngăn chặn các cuộc cải cách Mùa xuân Praha . Sau đó, Brezhnev biện minh cho cuộc xâm lược và các can thiệp quân sự trước đây cũng như bất kỳ can thiệp quân sự tiềm năng nào trong tương lai bằng cách đưa ra Học thuyết Brezhnev , do đó tuyên bố bất kỳ mối đe dọa nào đối với chế độ xã hội chủ nghĩa trong một quốc gia thuộc Khối Warszawa là mối đe dọa đối với tất cả các quốc gia thuộc Khối Warszawa. biện minh cho sự can thiệp quân sự.

Brezhnev chủ trì suốt hòa dịu với phương Tây dẫn đến hiệp ước về kiểm soát vũ khí ( SALT tôi , SALT II , Anti-Ballistic Missile Hiệp ước ) trong khi cùng lúc xây dựng sức mạnh quân sự của Liên Xô.

Vào tháng 10 năm 1977, Hiến pháp Liên Xô thứ ba đã được nhất trí thông qua. Tâm trạng phổ biến của giới lãnh đạo Liên Xô vào thời điểm Brezhnev qua đời năm 1982 là một trong những ác cảm đối với sự thay đổi. Thời kỳ cầm quyền lâu dài của Brezhnev đã được gọi là một trong những "bế tắc", với một ban lãnh đạo chính trị hàng đầu già nua và bất ổn. Thời kỳ này còn được gọi là Kỷ nguyên trì trệ, một thời kỳ có những ảnh hưởng bất lợi về kinh tế, chính trị và xã hội trong đất nước, bắt đầu dưới thời cai trị của Brezhnev và tiếp tục dưới thời những người kế vị của ông là Yuri Andropov và Konstantin Chernenko .

Cuối năm 1979, quân đội Liên Xô can thiệp vào cuộc nội chiến đang diễn ra ở nước láng giềng Afghanistan , chấm dứt mối quan hệ bất hòa với phương Tây.

Cải cách Perestroika và Glasnost (1985–1991)

Hai sự phát triển thống trị trong thập kỷ sau đó: sự sụp đổ ngày càng rõ ràng của các cấu trúc kinh tế và chính trị của Liên Xô, và những nỗ lực cải cách chắp vá nhằm đảo ngược quá trình đó. Kenneth S. Deffeyes lập luận trong Beyond Dầu rằng chính quyền Reagan khuyến khích Ả Rập Xê-út để hạ giá dầu tới điểm mà Liên Xô không thể tạo ra lợi nhuận bán dầu của họ, và dẫn đến sự suy giảm của cả nước ngoại tệ mạnh dự trữ. ^[51]

Hai người kế vị tiếp theo của Brezhnev, những nhân vật chuyển tiếp có nguồn gốc sâu xa từ truyền thống của ông, không tồn tại được lâu. Yuri Andropov 68 tuổi và Konstantin Chernenko 72 tuổi khi họ nắm quyền; cả hai đều chết trong vòng chưa đầy hai năm. Trong một nỗ lực để tránh một nhà lãnh đạo thứ ba tồn tại trong thời gian ngắn, vào năm 1985, Liên Xô đã chuyển sang thế hệ tiếp theo và chọn Mikhail Gorbachev . Ông đã tạo ra những thay đổi đáng kể trong nền kinh tế và sự lãnh đạo của đảng, được gọi là perestroika . Chính sách glasnost của ông đã giải phóng quyền truy cập thông tin của công chúng sau nhiều thập kỷ bị chính phủ kiểm duyệt gắt gao. Gorbachev cũng chuyển sang chấm dứt Chiến tranh Lạnh. Năm 1988, Liên Xô từ bỏ cuộc chiến ở Afghanistanvà bắt đầu rút lực lượng. Vào năm sau, Gorbachev từ chối can thiệp vào công việc nội bộ của các quốc gia vệ tinh của Liên Xô , vốn mở đường cho Cách mạng năm 1989 . Đặc biệt, sự đình trệ của Liên Xô tại Cuộc dã ngoại Liên Âu vào tháng 8 năm 1989 sau đó đã đặt ra một phản ứng dây chuyền hòa bình vào cuối thời kỳ mà Khối phía Đông sụp đổ. Với việc bức tường Berlin bị phá bỏ và Đông và Tây Đức theo đuổi thống nhất, Bức màn sắt giữa phương Tây và các khu vực do Liên Xô kiểm soát đã sụp đổ. ^{[52] [53] [54] [55]}

Đồng thời, các nước cộng hòa thuộc Liên Xô bắt đầu các động thái pháp lý hướng tới khả năng tuyên bố chủ quyền đối với lãnh thổ của họ, viện dẫn quyền tự do ly khai theo Điều 72 của hiến pháp Liên Xô. ^[56] Vào ngày 7 tháng 4 năm 1990, một đạo luật đã được thông qua cho phép một nước cộng hòa ly khai nếu hơn hai phần ba cư dân của nó bỏ phiếu cho nó trong một cuộc trưng cầu dân ý. ^[57] Nhiều người đã tổ chức cuộc bầu cử tự do đầu tiên ở thời Xô Viết cho các cơ quan lập pháp quốc gia của họ vào năm 1990. Nhiều cơ quan lập pháp trong số này đã tiến hành đưa ra luật mâu thuẫn với luật của Liên bang trong cái được gọi là " Chiến tranh pháp luật ". Năm 1989, SFSR Nga đã triệu tập Đại hội Đại biểu Nhân dân mới được bầu. Boris Yeltsinđã được bầu làm chủ tịch của nó. Vào ngày 12 tháng 6 năm 1990, Quốc hội tuyên bố chủ quyền của Nga đối với lãnh thổ của mình và tiến hành thông qua các đạo luật nhằm thay thế một số luật của Liên Xô. Sau chiến thắng vang dội của Sjūdis ở Lithuania, quốc gia đó tuyên bố khôi phục nền độc lập vào ngày 11 tháng 3 năm 1990.

Một cuộc trưng cầu dân ý về việc bảo tồn Liên bang Xô viết được tổ chức vào ngày 17 tháng 3 năm 1991 tại chín nước cộng hòa (phần còn lại đã tẩy chay cuộc bỏ phiếu), với đa số dân chúng ở các nước cộng hòa đó bỏ phiếu bảo tồn Liên minh. Cuộc trưng cầu dân ý đã mang lại cho Gorbachev một sự thúc đẩy nhỏ. Vào mùa hè năm 1991, Hiệp ước Liên minh Mới , vốn đã biến đất nước thành một Liên minh lỏng lẻo hơn nhiều, đã được tám nước cộng hòa đồng ý. Tuy nhiên, việc ký kết hiệp ước đã bị gián đoạn bởi Cuộc đảo chính tháng Tám - một âm mưu đảo chínhbởi các thành viên cứng rắn của chính phủ và KGB, những người đã tìm cách đảo ngược các cải cách của Gorbachev và khẳng định lại quyền kiểm soát của chính quyền trung ương đối với các nước cộng hòa. Sau khi cuộc đảo chính sụp đổ, Yeltsin được coi như một anh hùng vì những hành động quyết định của mình, trong khi quyền lực của Gorbachev đã bị chấm dứt một cách hiệu quả. Cán cân quyền lực nghiêng hẳn về các nước cộng hòa. Vào tháng 8 năm 1991, Latvia và Estonia ngay lập tức tuyên bố khôi phục nền độc lập hoàn toàn của họ (theo ví dụ của Litva năm 1990). Gorbachev từ chức tổng bí thư vào cuối tháng 8, và ngay sau đó, các hoạt động của đảng bị đình chỉ vô thời hạn - chấm dứt quyền cai trị của nó. Vào mùa thu, Gorbachev không còn có thể gây ảnh hưởng đến các sự kiện bên ngoài Moscow, và ông ta đang bị thách thức ngay cả ở đó bởi Yeltsin, người đã được bầu làm Tổng thống Nga. vào tháng 7 năm 1991.

Giải thể và hậu quả

12 nước cộng hòa còn lại tiếp tục thảo luận về các mô hình Liên minh mới, ngày càng lỏng lẻo hơn. Tuy nhiên, đến tháng 12, tất cả ngoại trừ Nga và Kazakhstan đã chính thức tuyên bố độc lập. Trong thời gian này, Yeltsin tiếp quản những gì còn lại của chính phủ Liên Xô, bao gồm cả Điện Kremlin ở Moscow . Cú đánh cuối cùng đã xảy ra vào ngày 1 tháng 12 khi Ukraine, nước cộng hòa hùng mạnh thứ hai, đã bỏ phiếu áp đảo cho nền độc lập . Sự ly khai của Ukraine đã chấm dứt bất kỳ cơ hội thực tế nào để đất nước ở lại với nhau ngay cả ở quy mô hạn chế.

Ngày 8 tháng 12 năm 1991, các tổng thống Nga, Ukraine và Belarus (trước đây là Byelorussia), đã ký Hiệp định Belavezha , tuyên bố Liên Xô giải thể và thành lập Cộng đồng các quốc gia độc lập (CIS) tại vị trí của nó. Trong khi vẫn còn nghi ngờ về thẩm quyền của hiệp định để thực hiện điều này, vào ngày 21 tháng 12 năm 1991, đại diện của tất cả các nước cộng hòa thuộc Liên Xô ngoại trừ Gruzia đã ký Nghị định thư Alma-Ata , trong đó xác nhận hiệp định. Vào ngày 25 tháng 12 năm 1991, Gorbachev từ chức Tổng thống Liên Xô, tuyên bố văn phòng này đã đóng cửa. Ông chuyển giao quyền lực đã được trao trong chức vụ tổng thống cho Yeltsin. Đêm đó, lá cờ của Liên Xô được hạ xuống lần cuối cùng và lá cờ ba màu của Nga đã được nâng lên ở vị trí của nó.

Ngày hôm sau, Xô Viết Tối cao , cơ quan chính phủ cao nhất, đã bỏ phiếu cho cả chính phủ và đất nước không tồn tại. Điều này thường được công nhận là đánh dấu sự giải thể chính thức, cuối cùng của Liên bang Xô viết với tư cách là một nhà nước hoạt động, và kết thúc Chiến tranh Lạnh . ^[58] Quân đội Liên Xô ban đầu vẫn nằm dưới quyền chỉ huy tổng thể của CIS nhưng nhanh chóng được gia nhập vào các lực lượng quân sự khác nhau của các quốc gia mới độc lập. Một số tổ chức Xô Viết còn lại chưa được Nga tiếp quản đã ngừng hoạt động vào cuối năm 1991.

Sau khi giải thể, Nga đã được quốc tế công nhận ^[59] là người kế thừa hợp pháp của mình trên trường quốc tế. Để đạt được mục tiêu đó, Nga đã tự nguyện nhận tất cả các khoản nợ nước ngoài của Liên Xô và đòi các tài sản ở nước ngoài của Liên Xô là của riêng mình. Theo Nghị định thư Lisbon năm 1992 , Nga cũng đồng ý nhận tất cả vũ khí hạt nhân còn lại trên lãnh thổ của các nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ khác. Kể từ đó, Liên bang Nga đã đảm nhận các quyền và nghĩa vụ của Liên bang Xô viết. Ukraine đã từ chối công nhận các tuyên bố độc quyền của Nga đối với sự kế vị của Liên Xô và cũng tuyên bố quy chế đó đối với Ukraine, điều này đã được hệ thống hóa trong Điều 7 và 8 của luật về Sự kế vị hợp pháp của Ukraine năm 1991. Kể từ khi giành được độc lập vào năm 1991, Ukraine đã tiếp tục theo đuổi các yêu sách chống lại Nga tại các tòa án nước ngoài, tìm cách thu hồi phần tài sản nước ngoài thuộc sở hữu của Liên Xô.

Việc giải thể được theo sau bởi sự suy giảm nghiêm trọng về điều kiện kinh tế và xã hội ở các quốc gia hậu Xô Viết , ^{[60] [61]} bao gồm cả sự gia tăng nhanh chóng của nghèo đói, ^{[62] [63] [64] [65]} tội phạm, ^{[66] [ 67]} tham nhũng, ^{[68] [69]} thất nghiệp, ^[70] vô gia cư, ^{[71] [72]} tỷ lệ bệnh tật, ^{[73] [74] [75]} tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh và bạo lực gia đình, ^[76] cũng như thiệt hại về nhân khẩu học ^[77] và bất bình đẳng thu nhập và sự gia tăng của một tầng lớp đầu sỏ , ^{[78] [62]}cùng với việc giảm lượng calo, tuổi thọ, khả năng đọc viết của người lớn và thu nhập. ^[79] Từ năm 1988/1989 đến 1993/1995, tỷ lệ Gini tăng trung bình 9 điểm cho tất cả các nước xã hội chủ nghĩa cũ. ^[62] Các cú sốc kinh tế đi kèm với tư nhân hóa bán buôn có liên quan đến tỷ lệ tử vong tăng mạnh. Dữ liệu cho thấy Nga, Kazakhstan, Latvia, Lithuania và Estonia có tỷ lệ thất nghiệp tăng gấp ba lần và tỷ lệ tử vong ở nam giới tăng 42% trong giai đoạn 1991 - 1994. ^{[80] [81]}Trong những thập kỷ tiếp theo, chỉ có năm hoặc sáu quốc gia hậu cộng sản đang trên con đường gia nhập phương Tây tư bản giàu có trong khi hầu hết đang tụt lại phía sau, một số đến mức phải mất hơn 50 năm để bắt kịp với vị trí của họ. trước khi Khối Liên Xô sụp đổ. ^{[82] [83]}

Tóm tắt các phân nhánh quốc tế của những sự kiện này, Vladislav Zubok tuyên bố: "Sự sụp đổ của đế chế Liên Xô là một sự kiện có ý nghĩa địa chính trị, quân sự, ý thức hệ và kinh tế mang tính thời đại." ^[84] Trước khi giải thể, đất nước này đã duy trì vị thế là một trong hai siêu cường của thế giới trong bốn thập kỷ sau Thế chiến thứ hai thông qua quyền bá chủ ở Đông Âu, sức mạnh quân sự, sức mạnh kinh tế, viện trợ cho các nước đang phát triển , và đặc biệt là nghiên cứu khoa học. trong công nghệ vũ trụ và vũ khí. ^[11]

Các quốc gia hậu Xô Viết

Việc phân tích sự kế thừa của các quốc gia đối với 15 quốc gia hậu Xô Viết rất phức tạp. Các Liên bang Nga được coi là hợp pháp continuator nhà nước và là đối với hầu hết các mục đích người thừa kế của Liên Xô. Nó giữ quyền sở hữu đối với tất cả các tài sản của đại sứ quán Liên Xô cũ, cũng như tư cách thành viên Liên hợp quốc cũ của Liên Xô và thành viên thường trực trong Hội đồng Bảo an .

Trong số hai quốc gia đồng sáng lập khác của Liên Xô vào thời điểm giải thể, Ukraine là quốc gia duy nhất đã thông qua luật, tương tự như Nga, rằng quốc gia này là quốc gia kế thừa cả SSR Ukraine và Liên Xô. ^[85]Các hiệp ước của Liên Xô đặt nền tảng cho các thỏa thuận đối ngoại trong tương lai của Ukraine cũng như dẫn đến việc Ukraine đồng ý nhận 16,37% các khoản nợ của Liên Xô mà Liên Xô sẽ nhận phần tài sản nước ngoài của Liên Xô. Mặc dù có quan điểm cứng rắn vào thời điểm đó, nhưng do vị thế của Nga là "sự tiếp nối duy nhất của Liên Xô" đã được chấp nhận rộng rãi ở phương Tây cũng như sức ép liên tục từ các nước phương Tây, cho phép Nga định đoạt tài sản nhà nước của Liên Xô ra nước ngoài. và che giấu thông tin về nó. Do đó, Ukraine chưa bao giờ phê chuẩn thỏa thuận "lựa chọn số không" mà Liên bang Nga đã ký với các nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ khác, vì nước này từ chối tiết lộ thông tin về Dự trữ vàng của Liên Xô và Quỹ Kim cương của mình. ^{[86] [87]} Tranh chấp về tài sản của Liên Xô cũ và tài sản giữa hai nước cộng hòa cũ vẫn đang tiếp diễn:

Xung đột là không thể giải quyết. Chúng ta có thể tiếp tục chọc ngoáy Kiev trong tính toán "giải quyết vấn đề", chỉ là nó sẽ không được giải quyết. Việc đến một phiên tòa cũng vô nghĩa: đối với một số quốc gia châu Âu, đây là một vấn đề chính trị và họ sẽ đưa ra quyết định rõ ràng có lợi cho ai. Làm gì trong tình huống này là một câu hỏi mở. Tìm kiếm các giải pháp không tầm thường. Nhưng chúng ta phải nhớ rằng vào năm 2014, với việc đệ đơn của Thủ tướng Ukraine lúc bấy giờ là Yatsenyuk, vụ kiện với Nga đã tiếp tục ở 32 quốc gia.

-  Sergey Markov ^[88]

Tình hình tương tự cũng xảy ra với việc bồi hoàn tài sản văn hóa. Mặc dù vào ngày 14 tháng 2 năm 1992, Nga và các nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ đã ký thỏa thuận "Trả lại tài sản văn hóa và lịch sử cho các quốc gia gốc" ở Minsk , nhưng Duma Quốc gia Nga đã tạm dừng việc cuối cùng đã thông qua " Luật Liên bang về các vật có giá trị văn hóa được trao Liên Xô là kết quả của Chiến tranh thế giới thứ hai và nằm trên Lãnh thổ của Liên bang Nga "khiến cho việc bồi thường hiện tại là không thể. ^[89]

Ngoài ra còn có bốn quốc gia tuyên bố độc lập khỏi các quốc gia hậu Xô Viết được quốc tế công nhận khác nhưng có sự công nhận quốc tế hạn chế : Abkhazia , Nagorno-Karabakh , Nam Ossetia và Transnistria . Các Chechnya ly khai phong trào của Cộng hòa Chechnya Ichkeria thiếu bất kỳ sự công nhận quốc tế.

Quan hệ đối ngoại

Trong thời gian cầm quyền, Stalin luôn đưa ra những quyết định chính sách cuối cùng. Mặt khác, chính sách đối ngoại của Liên Xô được đặt ra bởi Ủy ban Chính sách Đối ngoại của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô , hoặc bởi cơ quan cao nhất của đảng là Bộ Chính trị . Các hoạt động do Bộ Ngoại giao phụ trách . Nó được gọi là Ủy ban Đối ngoại Nhân dân (hay Narkomindel), cho đến năm 1946. Những người phát ngôn có ảnh hưởng nhất là Georgy Chicherin (1872–1936), Maxim Litvinov (1876–1951), Vyacheslav Molotov (1890–1986), Andrey Vyshinsky ( 1883–1954) và Andrei Gromyko(1909–1989). Các trí thức có trụ sở tại Học viện Quan hệ Quốc tế Nhà nước Moscow . ^[90]

• Comintern (1919–1943), hay Quốc tế Cộng sản , là một tổ chức cộng sản quốc tế có trụ sở tại Điện Kremlin ủng hộ chủ nghĩa cộng sản thế giới . Comintern dự định "đấu tranh bằng mọi phương tiện sẵn có, kể cả vũ trang, để lật đổ giai cấp tư sản quốc tế và thành lập một nước cộng hòa Xô viết quốc tế như một giai đoạn chuyển tiếp sang giai đoạn xóa bỏ hoàn toàn nhà nước". ^[91] Nó đã bị bãi bỏ như một biện pháp hòa giải đối với Anh và Hoa Kỳ. ^[92]
• Comecon , Hội đồng Tương trợ Kinh tế ( tiếng Nga : Совет Экономической Взаимопомощи, Sovet Ekonomicheskoy Vzaimopomoshchi , СЭВ, SEV) là một tổ chức kinh tế từ năm 1949 đến năm 1991 dưới sự kiểm soát của Liên Xô, bao gồm các quốc gia cộng sản ở những nơi khác trong Khối thế giới. Matxcơva lo ngại về Kế hoạch Marshall , và Comecon có mục đích ngăn cản các quốc gia trong vùng ảnh hưởng của Liên Xô tiến về phía Hoa Kỳ và Đông Nam Á. Comecon là phản hồi của Khối phía Đông đối với sự hình thành ở Tây Âu của Tổ chức Hợp tác Kinh tế Châu Âu (OEEC), ^{[93] [94]}
• Các hiệp ước Warsaw là một quốc phòng tập thể liên minh được thành lập vào năm 1955 giữa Liên Xô và nó quốc gia vệ tinh ở Đông Âu trong Chiến tranh Lạnh. Hiệp ước Warsaw là sự bổ sung quân sự cho Comecon, tổ chức kinh tế khu vực cho các quốc gia xã hội chủ nghĩa ở Trung và Đông Âu. Hiệp ước Warsaw được thành lập để phản ứng với sự hội nhập của Tây Đức vào NATO . ^[95]
• Các Cominform (1947-1956), chính thức Information Bureau Cộng sản và chính thức Information Bureau của Cộng sản và các Bên Workers', là cơ quan chính thức đầu tiên của phong trào chủ nghĩa Mác-Lênin quốc tế kể từ khi giải thể của Quốc tế cộng sản vào năm 1943. Vai trò của nó là phối hợp hành động giữa các đảng theo chủ nghĩa Mác - Lê-nin dưới sự chỉ đạo của Liên Xô. Stalin đã sử dụng nó để ra lệnh cho các đảng cộng sản Tây Âu từ bỏ đường lối nghị viện độc quyền của họ và thay vào đó tập trung vào việc cản trở chính trị các hoạt động của Kế hoạch Marshall. ^[96] Nó cũng điều phối viện trợ quốc tế cho quân nổi dậy theo chủ nghĩa Mác-Lê-nin trong Nội chiến Hy Lạp năm 1947-1949. ^[97] Nó trục xuất Nam Tư vào năm 1948 sau khi Josip Broz Titonhấn mạnh vào một chương trình độc lập. Tờ báo của nó, Vì một nền hòa bình lâu dài, cho một nền dân chủ nhân dân! , thăng chức các chức vụ của Stalin. Sự tập trung của Cominform vào châu Âu có nghĩa là sự nhấn mạnh đến cuộc cách mạng thế giới trong chính sách đối ngoại của Liên Xô. Bằng cách hình thành một hệ tư tưởng thống nhất, nó cho phép các đảng hợp thành tập trung vào cá tính hơn là các vấn đề. ^[98]

Các chính sách ban đầu (1919–1939)

Ban lãnh đạo theo chủ nghĩa Mác-Lê-nin của Liên Xô đã tranh luận gay gắt về các vấn đề chính sách đối ngoại và nhiều lần thay đổi hướng đi. Ngay cả sau khi Stalin nắm quyền kiểm soát độc tài vào cuối những năm 1920, vẫn có những cuộc tranh luận, và ông thường xuyên thay đổi vị trí. ^[99]

Trong thời kỳ đầu của đất nước, người ta cho rằng các cuộc cách mạng Cộng sản sẽ sớm nổ ra ở mọi nước công nghiệp lớn, và Liên Xô có trách nhiệm hỗ trợ họ. Các Quốc tế cộng sản là vũ khí của sự lựa chọn. Một số cuộc cách mạng đã nổ ra, nhưng chúng nhanh chóng bị đàn áp (cuộc cách mạng kéo dài lâu nhất là ở Hungary) - Cộng hòa Xô viết Hungary - chỉ diễn ra từ ngày 21 tháng 3 năm 1919 đến ngày 1 tháng 8 năm 1919. Những người Bolshevik Nga không có tư cách để đưa ra bất kỳ sự giúp đỡ nào.

Đến năm 1921, Lenin, Trotsky và Stalin nhận ra rằng chủ nghĩa tư bản đã tự ổn định ở châu Âu và sẽ không có bất kỳ cuộc cách mạng lan rộng nào sớm xảy ra. Nhiệm vụ của những người Bolshevik Nga là bảo vệ những gì họ có ở Nga và tránh các cuộc đối đầu quân sự có thể phá hủy đầu cầu của họ. Nga bây giờ là một quốc gia pariah, cùng với Đức. Hai người đã đi đến thỏa thuận vào năm 1922 với Hiệp ước Rapallo để giải quyết những bất bình lâu dài. Đồng thời, hai nước bí mật thiết lập các chương trình huấn luyện cho các hoạt động bất hợp pháp của quân đội và không quân Đức tại các trại ẩn náu ở Liên Xô. ^[100]

Moscow cuối cùng đã ngừng đe dọa các quốc gia khác, thay vào đó nỗ lực mở ra các mối quan hệ hòa bình về thương mại và công nhận ngoại giao. Các Vương Quốc Anh đã bác bỏ những lời cảnh báo của Winston Churchill và một vài người khác về một mối đe dọa của chủ nghĩa Mác-Lênin tiếp tục, và quan hệ thương mại mở và de facto công nhận ngoại giao vào năm 1922. Đã có hy vọng cho một giải quyết trước chiến tranh nợ Sa hoàng, nhưng nó đã được nhiều lần bị hoãn. Sự công nhận chính thức được đưa ra khi Đảng Lao động mới lên nắm quyền vào năm 1924. ^[101] Tất cả các quốc gia khác đã làm theo trong việc mở cửa quan hệ thương mại. Henry Fordmở ra các quan hệ kinh doanh quy mô lớn với Liên Xô vào cuối những năm 1920, hy vọng rằng nó sẽ dẫn đến hòa bình lâu dài. Cuối cùng, vào năm 1933, Hoa Kỳ chính thức công nhận Liên Xô, một quyết định được dư luận và đặc biệt là các lợi ích kinh doanh của Hoa Kỳ ủng hộ với mong muốn mở ra một thị trường mới sinh lời. ^[102]

Vào cuối những năm 1920 và đầu những năm 1930, Stalin ra lệnh cho các đảng theo chủ nghĩa Mác-Lê-nin trên toàn thế giới phản đối mạnh mẽ các đảng phái chính trị, liên đoàn lao động hoặc các tổ chức cánh tả không theo chủ nghĩa Mác. Năm 1934, Stalin đã tự đảo ngược chính mình với chương trình Mặt trận Bình dân kêu gọi tất cả các đảng phái mácxít tham gia cùng với tất cả các lực lượng chính trị, lao động và tổ chức chống Phát xít , đặc biệt là đối với chủ nghĩa Quốc xã . ^{[103] [104]}

Năm 1939, nửa năm sau Hiệp định Munich , Liên Xô đã cố gắng thành lập một liên minh chống phát xít Đức với Pháp và Anh. ^[105] Adolf Hitler đề xuất một thỏa thuận tốt hơn, điều này sẽ cho phép Liên Xô kiểm soát phần lớn Đông Âu thông qua Hiệp ước Molotov-Ribbentrop . Vào tháng 9, Đức xâm lược Ba Lan và Liên Xô cũng xâm lược vào cuối tháng đó, dẫn đến sự chia cắt của Ba Lan. Đáp lại, Anh và Pháp tuyên chiến với Đức, đánh dấu sự khởi đầu của Thế chiến thứ hai . ^[106]

Chiến tranh thế giới thứ hai (1939–1945)

Chiến tranh lạnh (1945–1991)

Chính trị

Có ba hệ thống phân cấp quyền lực ở Liên Xô: cơ quan lập pháp do Xô viết tối cao của Liên Xô đại diện, chính phủ do Hội đồng Bộ trưởng đại diện , và Đảng Cộng sản Liên Xô (CPSU), đảng hợp pháp duy nhất và là cơ quan cuối cùng hoạch định chính sách trong nước. ^[107]

đảng cộng sản

Đứng đầu Đảng Cộng sản là Ban Chấp hành Trung ương , được bầu tại các kỳ Đại hội và Hội nghị của Đảng . Lần lượt, Ủy ban Trung ương đã bỏ phiếu bầu Bộ Chính trị (gọi là Đoàn Chủ tịch từ năm 1952 đến năm 1966), Ban Bí thư và Tổng Bí thư (Bí thư thứ nhất từ ​​năm 1953 đến năm 1966), chức vụ cao nhất trên thực tế ở Liên Xô. ^[108] Tùy theo mức độ củng cố quyền lực, Bộ Chính trị với tư cách là một cơ quan tập thể hoặc Tổng Bí thư, người luôn là một trong các ủy viên Bộ Chính trị, đã lãnh đạo hiệu quả đảng và đất nước ^[109](ngoại trừ thời kỳ quyền lực được cá nhân hóa cao của Stalin, được thực hiện trực tiếp thông qua vị trí của ông trong Hội đồng Bộ trưởng chứ không phải Bộ Chính trị sau năm 1941). ^[110] Họ không bị kiểm soát bởi đảng viên nói chung, vì nguyên tắc chủ chốt của tổ chức đảng là nguyên tắc tập trung dân chủ , đòi hỏi sự phục tùng nghiêm ngặt của các cơ quan cấp trên, và các cuộc bầu cử diễn ra không có kiểm chứng, tán thành các ứng cử viên được đề xuất từ ​​cấp trên. ^[111]

The Communist Party maintained its dominance over the state mainly through its control over the system of appointments. All senior government officials and most deputies of the Supreme Soviet were members of the CPSU. Of the party heads themselves, Stalin (1941–1953) and Khrushchev (1958–1964) were Premiers. Upon the forced retirement of Khrushchev, the party leader was prohibited from this kind of double membership,^[112] but the later General Secretaries for at least some part of their tenure occupied the mostly ceremonial position of Chairman of the Presidium of the Supreme Soviet, the nominal head of state. The institutions at lower levels were overseen and at times supplanted by primary party organizations.^[113]

However, in practice the degree of control the party was able to exercise over the state bureaucracy, particularly after the death of Stalin, was far from total, with the bureaucracy pursuing different interests that were at times in conflict with the party.^[114] Nor was the party itself monolithic from top to bottom, although factions were officially banned.^[115]

Government

The Supreme Soviet (successor of the Congress of Soviets) was nominally the highest state body for most of the Soviet history,^[116] at first acting as a rubber stamp institution, approving and implementing all decisions made by the party. However, its powers and functions were extended in the late 1950s, 1960s and 1970s, including the creation of new state commissions and committees. It gained additional powers relating to the approval of the Five-Year Plans and the government budget.^[117] The Supreme Soviet elected a Presidium (successor of the Central Executive Committee) to wield its power between plenary sessions,^[118] ordinarily held twice a year, and appointed the Supreme Court,^[119] the Procurator General^[120] and the Council of Ministers (known before 1946 as the Council of People's Commissars), headed by the Chairman (Premier) and managing an enormous bureaucracy responsible for the administration of the economy and society.^[118] State and party structures of the constituent republics largely emulated the structure of the central institutions, although the Russian SFSR, unlike the other constituent republics, for most of its history had no republican branch of the CPSU, being ruled directly by the union-wide party until 1990. Local authorities were organized likewise into party committees, local Soviets and executive committees. While the state system was nominally federal, the party was unitary.^[121]

The state security police (the KGB and its predecessor agencies) played an important role in Soviet politics. It was instrumental in the Great Purge,^[122] but was brought under strict party control after Stalin's death. Under Yuri Andropov, the KGB engaged in the suppression of political dissent and maintained an extensive network of informers, reasserting itself as a political actor to some extent independent of the party-state structure,^[123] culminating in the anti-corruption campaign targeting high-ranking party officials in the late 1970s and early 1980s.^[124]

Separation of power and reform

The constitution, which was promulgated in 1924, 1936 and 1977,^[125] did not limit state power. No formal separation of powers existed between the Party, Supreme Soviet and Council of Ministers^[126] that represented executive and legislative branches of the government. The system was governed less by statute than by informal conventions, and no settled mechanism of leadership succession existed. Bitter and at times deadly power struggles took place in the Politburo after the deaths of Lenin^[127] and Stalin,^[128] as well as after Khrushchev's dismissal,^[129] itself due to a decision by both the Politburo and the Central Committee.^[130] All leaders of the Communist Party before Gorbachev died in office, except Georgy Malenkov^[131] and Khrushchev, both dismissed from the party leadership amid internal struggle within the party.^[130]

Between 1988 and 1990, facing considerable opposition, Mikhail Gorbachev enacted reforms shifting power away from the highest bodies of the party and making the Supreme Soviet less dependent on them. The Congress of People's Deputies was established, the majority of whose members were directly elected in competitive elections held in March 1989. The Congress now elected the Supreme Soviet, which became a full-time parliament, and much stronger than before. For the first time since the 1920s, it refused to rubber stamp proposals from the party and Council of Ministers.^[132] In 1990, Gorbachev introduced and assumed the position of the President of the Soviet Union, concentrated power in his executive office, independent of the party, and subordinated the government,^[133] now renamed the Cabinet of Ministers of the USSR, to himself.^[134]

Tensions grew between the Union-wide authorities under Gorbachev, reformists led in Russia by Boris Yeltsin and controlling the newly elected Supreme Soviet of the Russian SFSR, and communist hardliners. On 19–21 August 1991, a group of hardliners staged a coup attempt. The coup failed, and the State Council of the Soviet Union became the highest organ of state power "in the period of transition".^[135] Gorbachev resigned as General Secretary, only remaining President for the final months of the existence of the USSR.^[136]

Judicial system

The judiciary was not independent of the other branches of government. The Supreme Court supervised the lower courts (People's Court) and applied the law as established by the constitution or as interpreted by the Supreme Soviet. The Constitutional Oversight Committee reviewed the constitutionality of laws and acts. The Soviet Union used the inquisitorial system of Roman law, where the judge, procurator, and defence attorney collaborate to establish the truth.^[137]

Administrative divisions

Constitutionally, the USSR was a federation of constituent Union Republics, which were either unitary states, such as Ukraine or Byelorussia (SSRs), or federations, such as Russia or Transcaucasia (SFSRs),^[107] all four being the founding republics who signed the Treaty on the Creation of the USSR in December 1922. In 1924, during the national delimitation in Central Asia, Uzbekistan and Turkmenistan were formed from parts of Russia's Turkestan ASSR and two Soviet dependencies, the Khorezm and Bukharan SSRs. In 1929, Tajikistan was split off from the Uzbekistan SSR. With the constitution of 1936, the Transcaucasian SFSR was dissolved, resulting in its constituent republics of Armenia, Georgia and Azerbaijan being elevated to Union Republics, while Kazakhstan and Kirghizia were split off from Russian SFSR, resulting in the same status.^[138] In August 1940, Moldavia was formed from parts of Ukraine and Bessarabia and northern Bukovina. Estonia, Latvia and Lithuania (SSRs) were also admitted into the union which was not recognized by most of the international community and was considered an illegal occupation. Karelia was split off from Russia as a Union Republic in March 1940 and was reabsorbed in 1956. Between July 1956 and September 1991, there were 15 union republics (see map below).^[139]

While nominally a union of equals, in practice the Soviet Union was dominated by Russians. The domination was so absolute that for most of its existence, the country was commonly (but incorrectly) referred to as "Russia". While the RSFSR was technically only one republic within the larger union, it was by far the largest (both in terms of population and area), most powerful, most developed, and the industrial center of the Soviet Union. Historian Matthew White wrote that it was an open secret that the country's federal structure was "window dressing" for Russian dominance. For that reason, the people of the USSR were usually called "Russians", not "Soviets", since "everyone knew who really ran the show".^[140]

Republic		Map of the Union Republics between 1956 and 1991
1	Russian SFSR
2	Ukrainian SSR
3	Byelorussian SSR
4	Uzbek SSR
5	Kazakh SSR
6	Georgian SSR
7	Azerbaijan SSR
8	Lithuanian SSR
9	Moldavian SSR
10	Latvian SSR
11	Kirghiz SSR
12	Tajik SSR
13	Armenian SSR
14	Turkmen SSR
15	Estonian SSR

Military

Under the Military Law of September 1925, the Soviet Armed Forces consisted of the Land Forces, the Air Force, the Navy, Joint State Political Directorate (OGPU), and the Internal Troops.^[141] The OGPU later became independent and in 1934 joined the NKVD, and so its internal troops were under the joint leadership of the defense and internal commissariats. After World War II, Strategic Missile Forces (1959), Air Defense Forces (1948) and National Civil Defense Forces (1970) were formed, which ranked first, third, and sixth in the official Soviet system of importance (ground forces were second, Air Force Fourth, and Navy Fifth).

The army had the greatest political influence. In 1989, there served two million soldiers divided between 150 motorized and 52 armored divisions. Until the early 1960s, the Soviet navy was a rather small military branch, but after the Caribbean crisis, under the leadership of Sergei Gorshkov, it expanded significantly. It became known for battlecruisers and submarines. In 1989 there served 500 000 men. The Soviet Air Force focused on a fleet of strategic bombers and during war situation was to eradicate enemy infrastructure and nuclear capacity. The air force also had a number of fighters and tactical bombers to support the army in the war. Strategic missile forces had more than 1,400 intercontinental ballistic missiles (ICBMs), deployed between 28 bases and 300 command centers.

In the post-war period, the Soviet Army was directly involved in several military operations abroad. These included the suppression of the uprising in East Germany (1953), Hungarian revolution (1956) and the invasion of Czechoslovakia (1968). The Soviet Union also participated in the war in Afghanistan between 1979 and 1989.

In the Soviet Union, general conscription applied.

Space program

At the end of the 1950s, with the help of engineers and technologies captured and imported from defeated Nazi Germany, the Soviets constructed the first satellite – Sputnik 1 and thus overtook the United States in terms of utilizing space. This was followed by other successful satellites, where test dogs flight was sent. On April 12, 1961, the first cosmonaut, Yuri Gagarin, was sent to the space. He once flew around the Earth and successfully landed in the Kazakh steppe. At that time, the first plans for space shuttles and orbital stations were drawn up in Soviet design offices, but in the end personal disputes between designers and management prevented this.

As for Lunar space program; USSR only had a program on automated spacecraft launches; with no manned spacecraft used; passing on the "Moon Race" part of Space Race.

In the 1970s, specific proposals for the design of the space shuttle began to emerge, but shortcomings, especially in the electronics industry (rapid overheating of electronics), postponed the program until the end of the 1980s. The first shuttle, the Buran, flew in 1988, but without a human crew. Another shuttle, Ptichka, eventually ended up under construction, as the shuttle project was canceled in 1991. For their launch into space, there is today an unused superpower rocket, Energia, which is the most powerful in the world.

In the late 1980s, the Soviet Union managed to build the Mir orbital station. It was built on the construction of Salyut stations and its only role was civilian-grade research tasks.^[142][143]

• In the 1990s, when the US Skylab was shut down due to lack of funds, Mir was the only orbital station in operation. Gradually, other modules were added to it, including American ones. However, the station deteriorated rapidly after a fire onboard, so in 2001 it was decided to bring it into the atmosphere where it burned down.^[142]

Economy

The Soviet Union adopted a command economy, whereby production and distribution of goods were centralized and directed by the government. The first Bolshevik experience with a command economy was the policy of War communism, which involved the nationalization of industry, centralized distribution of output, coercive requisition of agricultural production, and attempts to eliminate money circulation, private enterprises and free trade. After the severe economic collapse, Lenin replaced war communism by the New Economic Policy (NEP) in 1921, legalizing free trade and private ownership of small businesses. The economy quickly recovered as a result.^[144]

After a long debate among the members of the Politburo about the course of economic development, by 1928–1929, upon gaining control of the country, Stalin abandoned the NEP and pushed for full central planning, starting forced collectivization of agriculture and enacting draconian labor legislation. Resources were mobilized for rapid industrialization, which significantly expanded Soviet capacity in heavy industry and capital goods during the 1930s.^[144] The primary motivation for industrialization was preparation for war, mostly due to distrust of the outside capitalist world.^[145] As a result, the USSR was transformed from a largely agrarian economy into a great industrial power, leading the way for its emergence as a superpower after World War II.^[146] The war caused extensive devastation of the Soviet economy and infrastructure, which required massive reconstruction.^[147]

By the early 1940s, the Soviet economy had become relatively self-sufficient; for most of the period until the creation of Comecon, only a tiny share of domestic products was traded internationally.^[148] After the creation of the Eastern Bloc, external trade rose rapidly. However, the influence of the world economy on the USSR was limited by fixed domestic prices and a state monopoly on foreign trade.^[149] Grain and sophisticated consumer manufactures became major import articles from around the 1960s.^[148] During the arms race of the Cold War, the Soviet economy was burdened by military expenditures, heavily lobbied for by a powerful bureaucracy dependent on the arms industry. At the same time, the USSR became the largest arms exporter to the Third World. Significant amounts of Soviet resources during the Cold War were allocated in aid to the other socialist states.^[148]

From the 1930s until its dissolution in late 1991, the way the Soviet economy operated remained essentially unchanged. The economy was formally directed by central planning, carried out by Gosplan and organized in five-year plans. However, in practice, the plans were highly aggregated and provisional, subject to ad hoc intervention by superiors. All critical economic decisions were taken by the political leadership. Allocated resources and plan targets were usually denominated in rubles rather than in physical goods. Credit was discouraged, but widespread. The final allocation of output was achieved through relatively decentralized, unplanned contracting. Although in theory prices were legally set from above, in practice they were often negotiated, and informal horizontal links (e.g. between producer factories) were widespread.^[144]

A number of basic services were state-funded, such as education and health care. In the manufacturing sector, heavy industry and defence were prioritized over consumer goods.^[150] Consumer goods, particularly outside large cities, were often scarce, of poor quality and limited variety. Under the command economy, consumers had almost no influence on production, and the changing demands of a population with growing incomes could not be satisfied by supplies at rigidly fixed prices.^[151] A massive unplanned second economy grew up at low levels alongside the planned one, providing some of the goods and services that the planners could not. The legalization of some elements of the decentralized economy was attempted with the reform of 1965.^[144]

Although statistics of the Soviet economy are notoriously unreliable and its economic growth difficult to estimate precisely,^[152][153] by most accounts, the economy continued to expand until the mid-1980s. During the 1950s and 1960s, it had comparatively high growth and was catching up to the West.^[154] However, after 1970, the growth, while still positive, steadily declined much more quickly and consistently than in other countries, despite a rapid increase in the capital stock (the rate of capital increase was only surpassed by Japan).^[144]

Overall, the growth rate of per capita income in the Soviet Union between 1960 and 1989 was slightly above the world average (based on 102 countries).^[155] According to Stanley Fischer and William Easterly, growth could have been faster. By their calculation, per capita income in 1989 should have been twice higher than it was, considering the amount of investment, education and population. The authors attribute this poor performance to the low productivity of capital.^[156] Steven Rosenfielde states that the standard of living declined due to Stalin's despotism. While there was a brief improvement after his death, it lapsed into stagnation.^[157]

In 1987, Mikhail Gorbachev attempted to reform and revitalize the economy with his program of perestroika. His policies relaxed state control over enterprises but did not replace it by market incentives, resulting in a sharp decline in output. The economy, already suffering from reduced petroleum export revenues, started to collapse. Prices were still fixed, and the property was still largely state-owned until after the country's dissolution.^[144][151] For most of the period after World War II until its collapse, Soviet GDP (PPP) was the second-largest in the world, and third during the second half of the 1980s,^[158] although on a per-capita basis, it was behind that of First World countries.^[159] Compared to countries with similar per-capita GDP in 1928, the Soviet Union experienced significant growth.^[160]

In 1990, the country had a Human Development Index of 0.920, placing it in the "high" category of human development. It was the third-highest in the Eastern Bloc, behind Czechoslovakia and East Germany, and the 25th in the world of 130 countries.^[161]

Energy

The need for fuel declined in the Soviet Union from the 1970s to the 1980s,^[162] both per ruble of gross social product and per ruble of industrial product. At the start, this decline grew very rapidly but gradually slowed down between 1970 and 1975. From 1975 and 1980, it grew even slower,^{[clarification needed]} only 2.6%.^[163] David Wilson, a historian, believed that the gas industry would account for 40% of Soviet fuel production by the end of the century. His theory did not come to fruition because of the USSR's collapse.^[164] The USSR, in theory, would have continued to have an economic growth rate of 2–2.5% during the 1990s because of Soviet energy fields.^{[clarification needed][165]} However, the energy sector faced many difficulties, among them the country's high military expenditure and hostile relations with the First World.^[166]

In 1991, the Soviet Union had a pipeline network of 82,000 kilometres (51,000 mi) for crude oil and another 206,500 kilometres (128,300 mi) for natural gas.^[167] Petroleum and petroleum-based products, natural gas, metals, wood, agricultural products, and a variety of manufactured goods, primarily machinery, arms and military equipment, were exported.^[168] In the 1970s and 1980s, the USSR heavily relied on fossil fuel exports to earn hard currency.^[148] At its peak in 1988, it was the largest producer and second-largest exporter of crude oil, surpassed only by Saudi Arabia.^[169]

Science and technology

The Soviet Union placed great emphasis on science and technology within its economy,^[170] however, the most remarkable Soviet successes in technology, such as producing the world's first space satellite, typically were the responsibility of the military.^[150] Lenin believed that the USSR would never overtake the developed world if it remained as technologically backward as it was upon its founding. Soviet authorities proved their commitment to Lenin's belief by developing massive networks, research and development organizations. In the early 1960s, the Soviets awarded 40% of chemistry PhDs to women, compared to only 5% in the United States.^[171] By 1989, Soviet scientists were among the world's best-trained specialists in several areas, such as energy physics, selected areas of medicine, mathematics, welding and military technologies. Due to rigid state planning and bureaucracy, the Soviets remained far behind technologically in chemistry, biology, and computers when compared to the First World.

Under the Reagan administration, Project Socrates determined that the Soviet Union addressed the acquisition of science and technology in a manner that was radically different from what the US was using. In the case of the US, economic prioritization was being used for indigenous research and development as the means to acquire science and technology in both the private and public sectors. In contrast, the USSR was offensively and defensively maneuvering in the acquisition and utilization of the worldwide technology, to increase the competitive advantage that they acquired from the technology while preventing the US from acquiring a competitive advantage. However, technology-based planning was executed in a centralized, government-centric manner that greatly hindered its flexibility. This was exploited by the US to undermine the strength of the Soviet Union and thus foster its reform.^{[172][173][174]}

Transport

Transport was a vital component of the country's economy. The economic centralization of the late 1920s and 1930s led to the development of infrastructure on a massive scale, most notably the establishment of Aeroflot, an aviation enterprise.^[175] The country had a wide variety of modes of transport by land, water and air.^[167] However, due to inadequate maintenance, much of the road, water and Soviet civil aviation transport were outdated and technologically backward compared to the First World.^[176]

Soviet rail transport was the largest and most intensively used in the world;^[176] it was also better developed than most of its Western counterparts.^[177] By the late 1970s and early 1980s, Soviet economists were calling for the construction of more roads to alleviate some of the burdens from the railways and to improve the Soviet government budget.^[178] The street network and automotive industry^[179] remained underdeveloped,^[180] and dirt roads were common outside major cities.^[181] Soviet maintenance projects proved unable to take care of even the few roads the country had. By the early-to-mid-1980s, the Soviet authorities tried to solve the road problem by ordering the construction of new ones.^[181] Meanwhile, the automobile industry was growing at a faster rate than road construction.^[182] The underdeveloped road network led to a growing demand for public transport.^[183]

Despite improvements, several aspects of the transport sector were still^[when?] riddled with problems due to outdated infrastructure, lack of investment, corruption and bad decision-making. Soviet authorities were unable to meet the growing demand for transport infrastructure and services.

The Soviet merchant navy was one of the largest in the world.^[167]

Demographics

Excess deaths throughout World War I and the Russian Civil War (including the postwar famine) amounted to a combined total of 18 million,^[184] some 10 million in the 1930s,^[37] and more than 26 million in 1941–5. The postwar Soviet population was 45 to 50 million smaller than it would have been if pre-war demographic growth had continued.^[185] According to Catherine Merridale, "... reasonable estimate would place the total number of excess deaths for the whole period somewhere around 60 million."^[186]

The birth rate of the USSR decreased from 44.0 per thousand in 1926 to 18.0 in 1974, mainly due to increasing urbanization and the rising average age of marriages. The mortality rate demonstrated a gradual decrease as well – from 23.7 per thousand in 1926 to 8.7 in 1974. In general, the birth rates of the southern republics in Transcaucasia and Central Asia were considerably higher than those in the northern parts of the Soviet Union, and in some cases even increased in the post–World War II period, a phenomenon partly attributed to slower rates of urbanistion and traditionally earlier marriages in the southern republics.^[187] Soviet Europe moved towards sub-replacement fertility, while Soviet Central Asia continued to exhibit population growth well above replacement-level fertility.^[188]

The late 1960s and the 1970s witnessed a reversal of the declining trajectory of the rate of mortality in the USSR, and was especially notable among men of working age, but was also prevalent in Russia and other predominantly Slavic areas of the country.^[189] An analysis of the official data from the late 1980s showed that after worsening in the late-1970s and the early 1980s, adult mortality began to improve again.^[190] The infant mortality rate increased from 24.7 in 1970 to 27.9 in 1974. Some researchers regarded the rise as mostly real, a consequence of worsening health conditions and services.^[191] The rises in both adult and infant mortality were not explained or defended by Soviet officials, and the Soviet government stopped publishing all mortality statistics for ten years. Soviet demographers and health specialists remained silent about the mortality increases until the late-1980s, when the publication of mortality data resumed, and researchers could delve into the real causes.^[192]

Women and fertility

Under Lenin, the state made explicit commitments to promote the equality of men and women. Many early Russian feminists and ordinary Russian working women actively participated in the Revolution, and many more were affected by the events of that period and the new policies. Beginning in October 1918, Lenin's government liberalized divorce and abortion laws, decriminalized homosexuality (re-criminalized in the 1930s), permitted cohabitation, and ushered in a host of reforms.^[193] However, without birth control, the new system produced many broken marriages, as well as countless out-of-wedlock children.^[194] The epidemic of divorces and extramarital affairs created social hardships when Soviet leaders wanted people to concentrate their efforts on growing the economy. Giving women control over their fertility also led to a precipitous decline in the birth rate, perceived as a threat to their country's military power. By 1936, Stalin reversed most of the liberal laws, ushering in a pronatalist era that lasted for decades.^[195]

By 1917, Russia became the first great power to grant women the right to vote.^[196] After heavy casualties in World War I and II, women outnumbered men in Russia by a 4:3 ratio.^[197] This contributed to the larger role women played in Russian society compared to other great powers at the time.

Education

Anatoly Lunacharsky became the first People's Commissar for Education of Soviet Russia. In the beginning, the Soviet authorities placed great emphasis on the elimination of illiteracy. All left-handed children were forced to write with their right hand in the Soviet school system.^{[198][199][200][201]} Literate people were automatically hired as teachers.^{[citation needed]} For a short period, quality was sacrificed for quantity. By 1940, Stalin could announce that illiteracy had been eliminated. Throughout the 1930s, social mobility rose sharply, which has been attributed to reforms in education.^[202] In the aftermath of World War II, the country's educational system expanded dramatically, which had a tremendous effect. In the 1960s, nearly all children had access to education, the only exception being those living in remote areas. Nikita Khrushchev tried to make education more accessible, making it clear to children that education was closely linked to the needs of society. Education also became important in giving rise to the New Man.^[203] Citizens directly entering the workforce had the constitutional right to a job and to free vocational training.

The education system was highly centralized and universally accessible to all citizens, with affirmative action for applicants from nations associated with cultural backwardness. However, as part of the general antisemitic policy, an unofficial Jewish quota was applied^[when?] in the leading institutions of higher education by subjecting Jewish applicants to harsher entrance examinations.^{[204][205][206][207]} The Brezhnev era also introduced a rule that required all university applicants to present a reference from the local Komsomol party secretary.^[208] According to statistics from 1986, the number of higher education students per the population of 10,000 was 181 for the USSR, compared to 517 for the US.^[209]

Nationalities and ethnic groups

The Soviet Union was an ethnically diverse country, with more than 100 distinct ethnic groups. The total population was estimated at 293 million in 1991. According to a 1990 estimate, the majority were Russians (50.78%), followed by Ukrainians (15.45%) and Uzbeks (5.84%).^[210]

All citizens of the USSR had their own ethnic affiliation. The ethnicity of a person was chosen at the age of sixteen^[211] by the child's parents. If the parents did not agree, the child was automatically assigned the ethnicity of the father. Partly due to Soviet policies, some of the smaller minority ethnic groups were considered part of larger ones, such as the Mingrelians of Georgia, who were classified with the linguistically related Georgians.^[212] Some ethnic groups voluntarily assimilated, while others were brought in by force. Russians, Belarusians, and Ukrainians shared close cultural ties, while other groups did not. With multiple nationalities living in the same territory, ethnic antagonisms developed over the years.^{[213][neutrality is disputed]}

Members of various ethnicities participated in legislative bodies. Organs of power like the Politburo, the Secretariat of the Central Committee etc., were formally ethnically neutral, but in reality, ethnic Russians were overrepresented, although there were also non-Russian leaders in the Soviet leadership, such as Joseph Stalin, Grigory Zinoviev, Nikolai Podgorny or Andrei Gromyko. During the Soviet era, a significant number of ethnic Russians and Ukrainians migrated to other Soviet republics, and many of them settled there. According to the last census in 1989, the Russian "diaspora" in the Soviet republics had reached 25 million.^[214]

• Ethnographic map of the Soviet Union, 1941

• Number and share of Ukrainians in the population of the regions of the RSFSR (1926 census)

• Number and share of Ukrainians in the population of the regions of the RSFSR (1979 census)

Health

In 1917, before the revolution, health conditions were significantly behind those of developed countries. As Lenin later noted, "Either the lice will defeat socialism, or socialism will defeat the lice".^[215] The Soviet principle of health care was conceived by the People's Commissariat for Health in 1918. Health care was to be controlled by the state and would be provided to its citizens free of charge, a revolutionary concept at the time. Article 42 of the 1977 Soviet Constitution gave all citizens the right to health protection and free access to any health institutions in the USSR. Before Leonid Brezhnev became General Secretary, the Soviet healthcare system was held in high esteem by many foreign specialists. This changed, however, from Brezhnev's accession and Mikhail Gorbachev's tenure as leader, during which the health care system was heavily criticized for many basic faults, such as the quality of service and the unevenness in its provision.^[216] Minister of Health Yevgeniy Chazov, during the 19th Congress of the Communist Party of the Soviet Union, while highlighting such successes as having the most doctors and hospitals in the world, recognized the system's areas for improvement and felt that billions of Soviet rubles were squandered.^[217]

After the revolution, life expectancy for all age groups went up. This statistic in itself was seen by some that the socialist system was superior to the capitalist system. These improvements continued into the 1960s when statistics indicated that the life expectancy briefly surpassed that of the United States. Life expectancy started to decline in the 1970s, possibly because of alcohol abuse. At the same time, infant mortality began to rise. After 1974, the government stopped publishing statistics on the matter. This trend can be partly explained by the number of pregnancies rising drastically in the Asian part of the country where infant mortality was the highest while declining markedly in the more developed European part of the Soviet Union.^[218]

Dentistry

Soviet dental technology and dental health were considered notoriously bad. In 1991, the average 35-year-old had 12 to 14 cavities, fillings or missing teeth. Toothpaste was often not available, and toothbrushes did not conform to standards of modern dentistry.^[219]

Language

Under Lenin, the government gave small language groups their own writing systems.^[220] The development of these writing systems was highly successful, even though some flaws were detected. During the later days of the USSR, countries with the same multilingual situation implemented similar policies. A serious problem when creating these writing systems was that the languages differed dialectally greatly from each other.^[221] When a language had been given a writing system and appeared in a notable publication, it would attain "official language" status. There were many minority languages which never received their own writing system; therefore, their speakers were forced to have a second language.^[222] There are examples where the government retreated from this policy, most notably under Stalin where education was discontinued in languages that were not widespread. These languages were then assimilated into another language, mostly Russian.^[223] During World War II, some minority languages were banned, and their speakers accused of collaborating with the enemy.^[224]

As the most widely spoken of the Soviet Union's many languages, Russian de facto functioned as an official language, as the "language of interethnic communication" (Russian: язык межнационального общения), but only assumed the de jure status as the official national language in 1990.^[225]

Religion

Christianity and Islam had the highest number of adherents among the religious citizens.^[226] Eastern Christianity predominated among Christians, with Russia's traditional Russian Orthodox Church being the largest Christian denomination. About 90% of the Soviet Union's Muslims were Sunnis, with Shias being concentrated in the Azerbaijan SSR.^[226] Smaller groups included Roman Catholics, Jews, Buddhists, and a variety of Protestant denominations (especially Baptists and Lutherans).^[226]

Religious influence had been strong in the Russian Empire. The Russian Orthodox Church enjoyed a privileged status as the church of the monarchy and took part in carrying out official state functions.^[227] The immediate period following the establishment of the Soviet state included a struggle against the Orthodox Church, which the revolutionaries considered an ally of the former ruling classes.^[228]

In Soviet law, the "freedom to hold religious services" was constitutionally guaranteed, although the ruling Communist Party regarded religion as incompatible with the Marxist spirit of scientific materialism.^[228] In practice, the Soviet system subscribed to a narrow interpretation of this right, and in fact utilized a range of official measures to discourage religion and curb the activities of religious groups.^[228]

The 1918 Council of People's Commissars decree establishing the Russian SFSR as a secular state also decreed that "the teaching of religion in all [places] where subjects of general instruction are taught, is forbidden. Citizens may teach and may be taught religion privately."^[229] Among further restrictions, those adopted in 1929 included express prohibitions on a range of church activities, including meetings for organized Bible study.^[228] Both Christian and non-Christian establishments were shut down by the thousands in the 1920s and 1930s. By 1940, as many as 90% of the churches, synagogues, and mosques that had been operating in 1917 were closed.^[230]

Under the doctrine of state atheism, a "government-sponsored program of forced conversion to atheism" was conducted.^{[231][232][233]} The government targeted religions based on state interests, and while most organized religions were never outlawed, religious property was confiscated, believers were harassed, and religion was ridiculed while atheism was propagated in schools.^[234] In 1925, the government founded the League of Militant Atheists to intensify the propaganda campaign.^[235] Accordingly, although personal expressions of religious faith were not explicitly banned, a strong sense of social stigma was imposed on them by the formal structures and mass media, and it was generally considered unacceptable for members of certain professions (teachers, state bureaucrats, soldiers) to be openly religious. While persecution accelerated following Stalin's rise to power, a revival of Orthodoxy was fostered by the government during World War II and the Soviet authorities sought to control the Russian Orthodox Church rather than liquidate it. During the first five years of Soviet power, the Bolsheviks executed 28 Russian Orthodox bishops and over 1,200 Russian Orthodox priests. Many others were imprisoned or exiled. Believers were harassed and persecuted. Most seminaries were closed, and the publication of most religious material was prohibited. By 1941, only 500 churches remained open out of about 54,000 in existence before World War I.

Convinced that religious anti-Sovietism had become a thing of the past, and with the looming threat of war, the Stalin regime began shifting to a more moderate religion policy in the late 1930s.^[236] Soviet religious establishments overwhelmingly rallied to support the war effort during World War II. Amid other accommodations to religious faith after the German invasion, churches were reopened. Radio Moscow began broadcasting a religious hour, and a historic meeting between Stalin and Orthodox Church leader Patriarch Sergius of Moscow was held in 1943. Stalin had the support of the majority of the religious people in the USSR even through the late 1980s.^[236] The general tendency of this period was an increase in religious activity among believers of all faiths.^[237]

Under Nikita Khrushchev, the state leadership clashed with the churches in 1958–1964, a period when atheism was emphasized in the educational curriculum, and numerous state publications promoted atheistic views.^[236] During this period, the number of churches fell from 20,000 to 10,000 from 1959 to 1965, and the number of synagogues dropped from 500 to 97.^[238] The number of working mosques also declined, falling from 1,500 to 500 within a decade.^[238]

Religious institutions remained monitored by the Soviet government, but churches, synagogues, temples, and mosques were all given more leeway in the Brezhnev era.^[239] Official relations between the Orthodox Church and the government again warmed to the point that the Brezhnev government twice honored Orthodox Patriarch Alexy I with the Order of the Red Banner of Labour.^[240] A poll conducted by Soviet authorities in 1982 recorded 20% of the Soviet population as "active religious believers."^[241]

Legacy

The legacy of the USSR remains a controversial topic. The socio-economic nature of communist states such as the USSR, especially under Stalin, has also been much debated, varyingly being labelled a form of bureaucratic collectivism, state capitalism, state socialism, or a totally unique mode of production.^[243]The USSR implemented a broad range of policies over a long period of time, with a large amount of conflicting policies being implemented by different leaders. Some have a positive view of it whilst others are critical towards the country, calling it a repressive oligarchy.^[244] The opinions on the USSR are complex and have changed over time, with different generations having different views on the matter as well as on Soviet policies corresponding to separate time periods during its history.^[245] Leftists have largely varying views on the USSR. Whilst some leftists such as anarchists and other libertarian socialists, agree it did not give the workers control over the means of production and was a centralized oligarchy, others have more positive opinions as to the Bolshevik policies and Vladimir Lenin. Many anti-Stalinist leftists such as anarchists are extremely critical of Soviet authoritarianism and repression. Much of the criticism it receives is centered around massacres in the Soviet Union, the centralized hierarchy present in the USSR and mass political repression as well as violence towards government critics and political dissidents such as other leftists. Critics also point towards its failure to implement any substantial worker cooperatives or implementing worker liberation as well as corruption and the Soviet authoritarian nature.^[246]

Many Russians and other former Soviet citizens have nostalgia for the USSR, pointing towards most infrastructure being built during Soviet times, increased job security, increased literacy rate, increased caloric intake and supposed ethnic pluralism enacted in the Soviet Union as well as political stability. The Russian Revolution is also seen in a positive light as well as the leadership of Lenin, Nikita Khrushchev and the later USSR, although many view Joseph Stalin's rule as positive for the country.^[247] In Armenia, 12% of respondents said the USSR collapse did good, while 66% said it did harm. In Kyrgyzstan, 16% of respondents said the collapse of the USSR did good, while 61% said it did harm.^[248] In a 2018 Rating Sociological Group poll, 47% of Ukrainian respondents had a positive opinion of Soviet leader Leonid Brezhnev, who ruled the Soviet Union from 1964 to 1982.^[249] Much of the admiration of the USSR comes from the failings of the modern post-Soviet governments such as the control by oligarchs, corruption and outdated Soviet-era infrastructure as well as the rise and dominance of organised crime after the collapse of the USSR all directly leading into nostalgia for it.^[250]

The 1941–45 period of World War II is still known in Russia as the "Great Patriotic War". The war became a topic of great importance in cinema, literature, history lessons at school, the mass media, and the arts. As a result of the massive losses suffered by the military and civilians during the conflict, Victory Day celebrated on 9 May is still one of the most important and emotional dates in Russia.^[251]

In the former Soviet Republics

In some post Soviet republics, there is a more negative view of the USSR, although there is no unanimity on the matter. In large part due to the Holodomor, ethnic Ukrainians have a negative view of it.^[252] Russian-speaking Ukrainians of Ukraine's southern and eastern regions have a more positive view of the USSR. In some countries with internal conflict, there is also nostalgia for the USSR, especially for refugees of the post-Soviet conflicts who have been forced to flee their homes and have been displaced. This nostalgia is less an admiration for the country or its policies than it is a longing to return to their homes and not to live in poverty. The many Russian enclaves in the former USSR republics such as Transnistria have in a general a positive remembrance of it.^[253]

By the political left

The left's view of the USSR is complex. While some leftists regard the USSR as an example of state capitalism or that it was an oligarchical state, other leftists admire Vladimir Lenin and the Russian Revolution.^[254]

Council communists generally view the USSR as failing to create class consciousness, turning into a corrupt state in which the elite controlled society. Anarchists are critical of the country, labeling the Soviet system as red fascism. Soviets actively destroyed anarchist organizations and anarchist communities, labeling anarchists as "enemies of the people". The Soviet invasion of the anarchist Free Territory and suppression of the anarchist Kronstadt rebellion and the Norilsk uprising, in which prisoners created a radical system of government based on cooperatives and direct democracy in the Gulag, led to animosity and hatred towards the USSR. Anarchist organizations and unions were also banned during the Spanish Civil War under the Republican government by orders from the Soviet government. Due to this, anarchists generally hold a large animosity towards the USSR.^[255]

Culture

The culture of the Soviet Union passed through several stages during the USSR's existence. During the first decade following the revolution, there was relative freedom and artists experimented with several different styles to find a distinctive Soviet style of art. Lenin wanted art to be accessible to the Russian people. On the other hand, hundreds of intellectuals, writers, and artists were exiled or executed, and their work banned, such as Nikolay Gumilyov who was shot for alleged conspiring against the Bolshevik regime, and Yevgeny Zamyatin.^[256]

The government encouraged a variety of trends. In art and literature, numerous schools, some traditional and others radically experimental, proliferated. Communist writers Maxim Gorky and Vladimir Mayakovsky were active during this time. As a means of influencing a largely illiterate society, films received encouragement from the state, and much of director Sergei Eisenstein's best work dates from this period.

During Stalin's rule, the Soviet culture was characterized by the rise and domination of the government-imposed style of socialist realism, with all other trends being severely repressed, with rare exceptions, such as Mikhail Bulgakov's works. Many writers were imprisoned and killed.^[257]

Following the Khrushchev Thaw, censorship was diminished. During this time, a distinctive period of Soviet culture developed, characterized by conformist public life and an intense focus on personal life. Greater experimentation in art forms was again permissible, resulting in the production of more sophisticated and subtly critical work. The regime loosened its emphasis on socialist realism; thus, for instance, many protagonists of the novels of author Yury Trifonov concerned themselves with problems of daily life rather than with building socialism. Underground dissident literature, known as samizdat, developed during this late period. In architecture, the Khrushchev era mostly focused on functional design as opposed to the highly decorated style of Stalin's epoch. In music, in response to the increasing popularity of forms of popular music like jazz in the West, many jazz orchestras were permitted throughout the USSR, notably the Melodiya Ensemble, named after the principle record label in the USSR.

In the second half of the 1980s, Gorbachev's policies of perestroika and glasnost significantly expanded freedom of expression throughout the country in the media and the press.^[258]

Sport

Founded on 20 July 1924 in Moscow, Sovetsky Sport was the first sports newspaper of the Soviet Union.

The Soviet Olympic Committee formed on 21 April 1951, and the IOC recognized the new body in its 45th session. In the same year, when the Soviet representative Konstantin Andrianov became an IOC member, the USSR officially joined the Olympic Movement. The 1952 Summer Olympics in Helsinki thus became first Olympic Games for Soviet athletes. The Soviet Union was the biggest rival to the United States at the Summer Olympics, winning six of its nine appearances at the games and also topping the medal tally at the Winter Olympics six times. The Soviet Union's Olympics success has been attributed to its large investment in sports to demonstrate its superpower image and political influence on a global stage.^[259]

The Soviet Union national ice hockey team won nearly every world championship and Olympic tournament between 1954 and 1991 and never failed to medal in any International Ice Hockey Federation (IIHF) tournament in which they competed.

The advent^[when?] of the state-sponsored "full-time amateur athlete" of the Eastern Bloc countries further eroded the ideology of the pure amateur, as it put the self-financed amateurs of the Western countries at a disadvantage. The Soviet Union entered teams of athletes who were all nominally students, soldiers, or working in a profession – in reality, the state paid many of these competitors to train on a full-time basis.^[260] Nevertheless, the IOC held to the traditional rules regarding amateurism.^[261]

A 1989 report by a committee of the Australian Senate claimed that "there is hardly a medal winner at the Moscow Games, certainly not a gold medal winner...who is not on one sort of drug or another: usually several kinds. The Moscow Games might well have been called the Chemists' Games".^[262]

A member of the IOC Medical Commission, Manfred Donike, privately ran additional tests with a new technique for identifying abnormal levels of testosterone by measuring its ratio to epitestosterone in urine. Twenty percent of the specimens he tested, including those from sixteen gold medalists, would have resulted in disciplinary proceedings had the tests been official. The results of Donike's unofficial tests later convinced the IOC to add his new technique to their testing protocols.^[263] The first documented case of "blood doping" occurred at the 1980 Summer Olympics when a runner^[who?] was transfused with two pints of blood before winning medals in the 5000 m and 10,000 m.^[264]

Documentation obtained in 2016 revealed the Soviet Union's plans for a statewide doping system in track and field in preparation for the 1984 Summer Olympics in Los Angeles. Dated before the decision to boycott the 1984 Games, the document detailed the existing steroids operations of the program, along with suggestions for further enhancements. Dr. Sergei Portugalov of the Institute for Physical Culture prepared the communication, directed to the Soviet Union's head of track and field. Portugalov later became one of the leading figures involved in the implementation of Russian doping before the 2016 Summer Olympics.^[265]

Environment

Official Soviet environmental policy has always attached great importance to actions in which human beings actively improve nature. Lenin's quote "Communism is Soviet power and electrification of the country!" in many respects summarizes the focus on modernization and industrial development. During the first five-year plan in 1928, Stalin proceeded to industrialize the country at all costs. Values such as environmental and nature protection have been completely ignored in the struggle to create a modern industrial society. After Stalin's death, they focused more on environmental issues, but the basic perception of the value of environmental protection remained the same.^[266]

The Soviet media has always focused on the vast expanse of land and the virtually indestructible natural resources. This made it feel that contamination and uncontrolled exploitation of nature were not a problem. The Soviet state also firmly believed that scientific and technological progress would solve all the problems. Official ideology said that under socialism environmental problems could easily be overcome, unlike capitalist countries, where they seemingly could not be solved. The Soviet authorities had an almost unwavering belief that man could transcend nature. However, when the authorities had to admit that there were environmental problems in the USSR in the 1980s, they explained the problems in such a way that socialism had not yet been fully developed; pollution in a socialist society was only a temporary anomaly that would have been resolved if socialism had developed.^{[citation needed]}

The Chernobyl disaster in 1986 was the first major accident at a civilian nuclear power plant. Unparalleled in the world, it resulted in a large number of radioactive isotopes being released into the atmosphere. Radioactive doses have scattered relatively far. 4,000 new cases of thyroid cancer were reported after the incident, but this led to a relatively low number of deaths (WHO data, 2005).^{[citation needed]} However, the long-term effects of the accident are unknown. Another major accident is the Kyshtym disaster.^[267]

After the fall of the USSR, it was discovered that the environmental problems were greater than what the Soviet authorities admitted. The Kola Peninsula was one of the places with clear problems. Around the industrial cities of Monchegorsk and Norilsk, where nickel, for example, is mined, all forests have been destroyed by contamination, while the northern and other parts of Russia have been affected by emissions. During the 1990s, people in the West were also interested in the radioactive hazards of nuclear facilities, decommissioned nuclear submarines, and the processing of nuclear waste or spent nuclear fuel. It was also known in the early 1990s that the USSR had transported radioactive material to the Barents Sea and Kara Sea, which was later confirmed by the Russian parliament. The crash of the K-141 Kursk submarine in 2000 in the west further raised concerns.^[268] In the past, there were accidents involving submarines K-19, K-8, and K-129.^{[citation needed]}

See also

Notes

References

Bibliography

• Ambler, John; Shaw, Denis J.B.; Symons, Leslie (1985). Soviet and East European Transport Problems. Taylor & Francis. ISBN 978-0-7099-0557-8.
• Comrie, Bernard (1981). The Languages of the Soviet Union. Cambridge University Press (CUP) Archive. ISBN 978-0-521-29877-3.
• Davies, Robert; Wheatcroft, Stephen (2004). The Industrialisation of Soviet Russia Volume 5: The Years of Hunger: Soviet Agriculture 1931–1933. Palgrave Macmillan. ISBN 978-0-230-23855-8.
• Fischer, Louis (1964). The Life of Lenin. London: Weidenfeld and Nicolson.
• Fischer, Stanley; Easterly, William (1994). "The Soviet Economic Decline, Historical and Republican Data" (PDF). World Bank. Archived (PDF) from the original on 1 March 2011. Retrieved 23 October 2010.
• Janz, Denis (1998). World Christianity and Marxism. New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-511944-2.
• Lane, David Stuart (1992). Soviet Society under Perestroika. Routledge. ISBN 978-0-415-07600-5.
• Leggett, George (1981). The Cheka: Lenin's Political Police. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-822552-2.
• Lewin, Moshe (1969). Lenin's Last Struggle. Translated by Sheridan Smith, A. M. London: Faber and Faber.
• Rayfield, Donald (2004). Stalin and His Hangmen: An Authoritative Portrait of a Tyrant and Those Who Served Him. Viking Press. ISBN 978-0-375-75771-6.
• Service, Robert (2000). Lenin: A Biography. London: Macmillan. ISBN 978-0-333-72625-9.
• Simon, Gerard (1974). Church, State, and Opposition in the U.S.S.R. Berkeley and Los Angeles: University of California Press. ISBN 978-0-520-02612-4.
• Volkogonov, Dmitri (1994). Lenin: Life and Legacy. Translated by Shukman, Harold. London: HarperCollins. ISBN 978-0-00-255123-6.
• White, James D. (2001). Lenin: The Practice and Theory of Revolution. European History in Perspective. Basingstoke, England: Palgrave. ISBN 978-0-333-72157-5.
• Wilson, David (1983). The Demand for Energy in the Soviet Union. Taylor & Francis. ISBN 978-0-7099-2704-4.
• World Bank and OECD (1991). A Study of the Soviet economy. 3. International Monetary Fund. ISBN 978-92-64-13468-3.
• Palat, Madhavan K. (2001). Social Identities in Revolutionary Russia. UK: Palgrave. ISBN 978-0-333-92947-6. Retrieved 26 May 2012.
• Warshofsky Lapidus, Gail (1978). Women in Soviet Society: Equality, Development, and Social Change. Berkeley, CA: University of California Press. ISBN 978-0-520-03938-4.
• Wheatcroft, Stephen (1996). "The Scale and Nature of German and Soviet Repression and Mass Killings, 1930–45" (PDF). Europe-Asia Studies. 48 (8): 1319–1353. doi:10.1080/09668139608412415. JSTOR 152781.

Further reading

External links

• Wikimedia Atlas of the Soviet Union
• Impressions of Soviet Russia by John Dewey
• A Country Study: Soviet Union (Former)